سیاره شبیه زمین در نزدیکی منظومه‌ی شمسی می‌تواند کشف قرن لقب بگیرد
مقامات رصدخانه‌ی اروپای جنوبی (ESO) در نهایت تایید کردند که آنها یک سیاره‌ی جدید به نام پروکسیما b را در ناحیه‌ی قابل سکونت پروکسیما قنطورس کشف کرده‌اند. این ستاره در واقع یک ستاره‌ی کوتوله‌ی قرمز در مرکز منظومه‌ی نزدیک به خورشید و در همسایگی منظومه‌ی ما، موسوم به آلفا قنطورس قرار دارد.
این یک خبر بسیار مهم و شگفت‌انگیز است، زیرا انتشار آن به این معنی است که یک سیاره‌ی شبیه به زمین می‌تواند در فاصله‌ی فقط ۴.۲ سال نوری از ما وجود داشته و همچنین دارای پتانسیل پشتیبانی از حیات روی خود باشد. تحقیقات بیشتری نیاز است تا ویژگی‌های جو آن و امکان وجود آب به صورت مایع در سطح آن مورد تایید قرار گیرد، اما این تیم پژوهشی در حال حاضر قصد دارند تا با برنامه‌ریزی‌هایی به پاسخ این پرسش‌ها دست یابند. یکی از اعضای گروه، گولیم آنگلادا اسکوده (Guillem Anglada-Escudé) از دانشگاه کوئین مری لندن در یک گفتگوی رسانه‌ای گفت:
بسیاری از سیارات فراخورشیدی تا به امروز کشف شده‌اند و بسیاری دیگر نیز در آینده یافت خواهند شد، اما تلاش برای جستجوی نزدیک‌ترین سیاره‌ی محتمل به زمین با پتانسیل حیات و موفق شدن در این مسیر مسلما به عنوان یک تجربه‌ی خاص در طول زندگی همه‌ی ما خواهد بود.
سیاره‌ی کشف شده که به نام پروکسیما b، شناخته می‌شود، پیرامون مدار پروکسیما قنطورس (یک کوتوله‌ی قرمز که در منظومه‌ی ستاره‌ای آلفا قنطورس در صورت فلکی قنطورس نهفته است.) در گردش است. این منظومه‌ی ستاره‌ای در واقع نزدیک‌ترین منظومه به منظومه‌ی خورشیدی به شمار می‌رود و به این ترتیب پروکسیما b را تبدیل به نزدیک‌ترین سیاره‌ی فراخورشیدی شبیه به زمین می‌کند که تا به امروز شناسایی شده است. یکی دیگر از اعضای گروه، مایکل اندل (Michael Endl)، از دانشگاه تگزاس آستین می‌گوید:
این رویداد به خاطر میزان نزدیکی آن با ما بسیار هیجان‌انگیز است. واقعا نمی‌توانست بهتر از این باشد.
این تیم پژوهشی که شامل محققانی از ESO و همچنین یک برنامهی پژوهشی با نام کمپین نقطه‌ی قرمز کم‌نور (Pale Red Dot campaign) بودند، توانستند تا در نیمه‌ی نخست سال ۲۰۱۶ یک سیاره‌ی پیشنهادی جدید را با مشاهده‌ی پروکسیما قنطوری پیدا کنند و سپس داده‌های خود را با مشاهدات قبلی به دست آمده در طی ۱۶ سال گذشته که توسط تلسکوپ‌های فعال در سراسر جهان جمع‌آوری شده بود، مورد مقایسه قرار دادند. با تلفیق داده‌های ارزشمندی که مربوط به ۱۶ سال گذشته می‌شدند، آنها شواهد آماری کافی را برای اثبات وجود سیاره‌ی پروکسیما b به دست آوردند. اسکوده در این باره گفت:
من سازگاری سیگنال را هر روز در طول ۶۰ شب در کمپین نقطه‌ی قرمز کم‌رنگ مورد بررسی قرار دادم. ۱۰ روز اول کامل امیدوارکننده بودند، ۲۰ روز بعدی مطابق با انتظارات پیش رفتند و در ۳۰ روز نهایی نتیجه بسیار قطعی بود. بنابراین ما شروع به تهیه‌ی یک طرح اولیه کردیم.
آنچه که ما تا کنون در مورد پروکسیما b دانسته‌ایم، این است که اندازه‌ی آن تقریبا ۱.۳ برابر اندازه‌ی زمین است و با یک احتمال خوب می‌توان گفت که این سیاره از از نوع سنگی است. این سیاره در مداری به فاصله‌ی ۶.۹۲ میلیون کیلومتر از پروکسیما قنطورس پیرامون آن در گردش بوده و در حدود ۱۱.۲ روز طول می‌کشد تا یک دور مدار آن کامل شود.
دمای سطح این سیاره تقریبا منفی۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد است، و این احتمال نیز وجود دارد که این سیاره دارای اتمسفر و آب به شکل مایع در سطح خود باشد. این موارد در واقع عواملی هستند که به عنوان کلیدی برای شکل‌گیری حیات روی این سیاره به شمار خواهد رفت.
البته مشاهدات بیشتری برای تایید این موضوع مورد نیاز است. اما خوشبختانه، این تیم پژوهشی باور دارند که پروکسیما b در محدوده‌ی کاوشگر قرار دارد؛ یعنی اینکه روزی در آینده‌ی نه چندان دور، ما می‌توانیم یک فضاپیما به سوی آن ارسال کنیم تا تصاویری را از این سیاره برایمان مخابره کند.
این تیم همچنین در نظر دارد تا با مارک زاکربرگ، استفان هاوکینگ، و میلیاردر روسی یوری میلنر همکاری کنند. میلنر کسی است که چندی پیش اعلام شد که مبلغ ۱۳۰ میلیون دلار را بر روی پروژه‌ای به نام استارشات در اوایل سال جاری اختصاص داده است که بر اساس برنامهی این پروژه قرار است یک فضاپیمای کوچک به آلفا قنطورس به امید پیدا کردن نشانه‌هایی از حیات روی آن ارسال شود.
تیم استارشات امیدوارند تا فضاپیمای کوچک خود را در ۳۰ سال آینده به سوی آلفا قنطورس ارسال کنند. با ادامه‌ی این پروژه و همچنین ادامه‌ی تلاش‌های پژوهشگران ESO، ما امیدواریم که در آینده بتوانیم به دانش بیشتری درباره‌ی ماهیت سیاره‌ی پروکسیما b دست یابیم.
به باور اعضای این گروه پژوهشی، پروکسیما b به راستی که همسایه‌ی جدید ماست و بنابراین بهتر است خود را به وجود آن عادت دهیم! گفتنی است که یافته‌های این تیم پژوهشی در مجله‌ی Nature منتشر شده است.
نظرات