نظریه جهش بزرگ میتواند تئوری بیگ بنگ را به چالش بکشد
نظریه بیگ بنگ یا انفجار بزرگ، چگونگی تکامل جهان را بهخوبی توضیح میدهد. براساس آن نظریه؛ فضا، زمان، انرژی، ماده و... همگی از بیگ بنگ منشأ گرفتهاند. امروزه نظریهی انفجار بزرگ بهعنوان یکی از قابل قبولترین توضیحات برای آغاز دنیا شناخته میشود. اما چطور ممکن است یکباره توضیحی ارائه شود که مسئله را پیچیده کند؟ هنوز هیچ توافق کلی در مورد این نظریه وجود ندارد و فیزیکدانان بر سر این مسئله اختلاف نظر دارند. حدود ۱۳.۸ میلیارد سال قبل، جهان هستی بعد از انفجار بزرگ به وجود آمد. اما محققان برزیلی بر این باورند که جهان امروزی بقایای جهان دیگری است و کیهان امروزی که در حال انبساط است از انقباض جهان دیگری متولد شده است؛ در واقع این انقباض تمام اجرام را به هم نزدیک کرده بود.
در نظریهی جهش بزرگ، نقطهی شروعی به نام انفجار بزرگ وجود ندارد و جهان همیشه در حال انبساط و انقباض است
در نتیجه سؤالی که پیش میآید این است که پیش از بیگ بنگ چه چیزی وجود داشت؟ جولیانو سزار سیلوا نوس، ستارهشناس برزیلی و پژوهشگر مؤسسهی ریاضیات و محاسبات علمی دانشگاه کمپیناس برزیل، معتقد است که بیگ بنگ آغازگر جهان امروزی نبوده و هرگز انفجار بزرگ روی نداده است و اصلا برای گسترش کیهان، نیازی به تکینگی گرانشی نیست. نظریهی انفجار بزرگ بیان میکند که هستی با یک تکینگی گرانشی به وجود آمده و طی میلیاردها سال انبساط، به شکل امروزی درآمده است. جولیان سزار به نظریهی جهش بزرگ (Big Bounce) معتقد است. تصور کنید که انفجار آن نقطهی بسیار متراکم و چگال، آغاز پیدایش هستی نبوده و کیهان در یک چرخهی همیشگی، دائما در حال شکلگیری است.
این نظریه نشان میدهد که جهان هستی بهطور منظم، چرخهای از دورانهای انبساط و انقباض را طی کرده و در این سیکل دائمی در حال زندگی است. نوس معتقد است که انفجار بزرگ جهان حال حاضر، تنها یک فروپاشی از جهان قبل از خود بوده است و در این چرخهی تولد و مرگ، نقطهی شروعی به نام بیگ بنگ وجود ندارد. ایدهی جهش بزرگ از سال ۱۹۹۲ مطرح شد؛ اما توضیح چگونگی گذار جهان بین دورههای انقباض و انبساط همواره مشکل بوده است. بهگفتهی پژوهشگران کالج سلطنتی لندن و مؤسسهی فیزیک نظری کانادا، ممکن است پاسخ همان مکانیک کوانتومی باشد که اتمها را از نابودی محافظت میکند. در جهان ما به شکل امروزی خود، تقارنی میان قوانین دنیای زیراتمی و دنیایی با مادههای بزرگتر وجود دارد.
اکنون فیزیک مقیاس بزرگ و مکانیک کوانتومی در کنار هم قرار دارند؛ اما این به معنای برقرار بودن همیشگی این اصل نیست. در گذشته زمانی که جهان، جوان و تمام اجسام درون آن کوچک بود، شاید فقط قوانین مکانیک کوانتوم برقرار بوده است؛ این ایده با عنوان تقارن همدیس شناخته میشود. شاید همان فرآیندهایی که الکترونها را از دور کردن انرژی حین حرکت حول هستهها و تخریب اتم حفظ میکند، میتوانند جهان را نیز از متلاشی شدن نجات دهند. نوس میگوید:
در خارج از افق رویداد یک سیاهچالهی معمولی، تغییرات عمدهای وجود ندارد، اما در داخل آن، تغییرات زیاد است؛ یک فضا-زمان متفاوتی که مانع شکلگیری تکینگی میشود.
افق رویداد در نسبیت عام، منطقهای از فضازمان است که در آنجا تمام مرزهای فضا به شدت تحت تأثیر سیاهچاله است و اگر جسمی وارد این ناحیه شود، سرانجام در تکینگی سیاهچاله سقوط میکند. افق رویداد قسمتی از تقسیمبندی مناطق خارجی سیاهچاله است. جهان هستی بیانتها و دانستههای ما کاملا محدود است؛ با اینکه نظریههای پیدایش کیهان بر مبنای علم شکل گرفته؛ اما همچنان نقطهی آغازین آن در هالهای از ابهام است. جهش بزرگ، نظریهی انفجار بزرگ را زیر سؤال نمیبرد؛ بلکه معتقد است انفجار بزرگ فقط آغاز یک دورهی انبساط جدید بوده که طی یک دوره انقباض، رخ داده است.
با چنین ایدهای، محققان یک مدل ریاضی برای چگونگی تکامل جهان هستی بر اساس نظریههای تقارن همدیس و دیگر تئوریهای جهان اولیه از قبیل تابش تشعشات روی مادهی معمولی تعریف کردهاند و ظاهرا همهچیز با هم جور درمیآید. هرچند ما ایدهای از روند حرکت جهان هستی از آغاز تا اکنون داریم، اما کیهانشناسان هنوز قادر به توضیح سطوح اولیهی بیگ بنگ نشدهاند. طبق نظریهی نسبیت انیشتین، چگالی انرژی و انحنای فضا-زمان در چنین انفجاری به سمت بینهایت میل میکند. نوس و همکارانش در تلاش هستند تا آثار بهجامانده از جهان قبلی را با جستجو در سیاهچالهها، اثبات کنند.
نظرات