اتمسفر مریخ از آسیب بادهای خورشیدی در امان است
سیارهی مریخ برخلاف زمین میدان دوقطبی مغناطیسی ندارد. با این حال باز هم اتمسفر مریخ از تاثیر بادهای خورشیدی در امان است. این نتیجه حاصل از بررسیهای دستگاه سوئدی شناسایی ذرات به نام ASPERA_3 است که در کاوشگر مریخ کارگذاری شده است. نتایج حاصل از این کار بهتازگی به عنوان تز دکترای رابین رامستاد، از موسسهی فیزیک فضای دانشگاه اما در سوئد، منتشر شده است.
درحالحاضر، مریخ سیارهای سرد و خشک با فشار جوی کمتر از یک درصد فشار جوی زمین است. با این حال، بررسیهای زمینشناسی نشان میدهد که حدود ۳ یا ۴ میلیارد سال پیش، مریخ دارای چرخهی آب فعال بوده است. وجود چرخهی آب فعال، مستلزم شرایط محیطی گرمتر و اتمسفر غلیظتر بوده و باعث ایجاد اثر گلخانهای بوده است.
بنابر یک فرضیه، بادهای خورشیدی در طول زمان باعث از بین رفتن اتمسفر مریخ شده و اثرات گلخانهای و همچنین چرخهی آب را از بین بردهاند. برخلاف زمین، مریخ دارای هیچگونه میدان مغناطیسی نیست. در حالی که بادهای خورشیدی، قسمتهای بالایی جو را یونیزه کرده و مگنتوسفر را بهوجود میآورند. به گفتهی رابین رامستاد:
همیشه تصور میشد که این مگنتوسفر نازک، برای حفظ مریخ از اثرت مخرب بادهای خورشیدی مناسب نیست. با این حال، اندازهگیریها نتیجهی متفاوتی را نشان میدهند.
دستگاه شناسایی یون در کاوشگر مریخ، از سال ۲۰۰۴ در حال دادهگیری است و یونهای عبوری از جو مریخ را شناسایی میکند. رابین رامستاد در پروژهی خود، اندازهگیریهای دستگاه و شرایط تغییرات وزش بادهای خورشیدی و میزان یونیزاسیون حاصل از آنها را ترکیب و با یکدیگر مقایسه کرده است. نتایج حاصل نشان میدهند که تابش فرابنفش حاصل از بادهای خورشیدی که عامل فرار یونها است، تاثیر اندکی بر نرخ فرار یونهای جو دارد. این نتیجه باعث میشود فرضیهی تخریب جو مریخ توسط بادهای خورشیدی را بازبینی کنیم.
به گفتهی رامستاد:
با اینکه بادهای خورشیدی در گذشته قویتر بوده و تابش بیشتری داشتهاند، در طول ۳.۹ میلیارد سال، فقط ۰.۰۰۶bar از فشار جو توسط بادهای خورشیدی از میان رفته است. اگر بخواهیم حداکثر مقدار تخمینی را در نظر بگیریم، فشار جو از دست رفته در این مدت بیشتر از ۰.۰۱bar نبوده است که باز هم برای از میان بردن اثرات گلخانهای کم است.
نتایج منتشر شده در این تز نشان میدهند که بادهای خورشیدی قوی باعث شتابدار شدن ذرات شده و باعث فرار آنها از گرانش مریخ میشوند اما نرخ فرار یونها را افزایش نمیدهند. برخلاف تصورات گذشته، مگنتوسفر تشکیل شده، بخش یونسفر جو مریخ را از عبور بادهای خورشیدی حفظ میکند.
نظرات