پرتاب ۶۴ ماهواره به فضا توسط اسپیس ایکس و ثبت رکوردهای جدید

موشک فالکون ۹ روز دوشنبه سوم دسامبر (۱۲ آذر) در ساعت ۲۲ به وقت ایران از پایگاه نیروی هوایی وندنبرگ کالیفرنیا پرتاب شد و محموله‌های مختلف همراه خود را به مدار نزدیک زمین حمل کرد. تقریبا ۸ دقیقه پس از پرتاب، نخستین مرحله از موشک در اتفاقی که این روزها دیگر به روالی معمول تبدیل شده است، با موفقیت روی کشتی بدون سرنشین فرود آمد.

اما مهم‌تر از همه، این نخستین بار بود که یکی از بوسترهای مرحله‌ی نخست اسپیس‌ایکس، سه مرتبه موفق به پرواز می‌شود؛ دستاوردی که گامی مهم در تحقق هدف این شرکت مبنی بر بهره‌گیری چندین‌باره از موشک‌هایش محسوب می‌شود. بوستر مورد بحث پیش از این در یازدهم ماه می امسال (۲۱ اردبیهشت) به پرواز درآمد و ماهواره‌ی بنگلادشی Bangabandhu-1 را در مدار زمین قرار داد. این بوستر سپس در دومین پرتاب خود در ۷ آگوست ۲۰۱۸ (۱۶ مرداد)، ماهواره‌ی اندونزیایی Merah Putih را به مدار زمین رساند.

با این حال، به پرواز درآوردن یک بوستر برای سومین مرتبه، تنها رکورد درخشان اسپیس‌ایکس محسوب نمی‌شود؛ زیرا این شرکت با پرتاب ۶۴ ماهواره در یک ماموریت مشترک، چندین ماهواره‌ی مختلف را به‌صورت همزمان درون مدار قرار داد. پس از آنکه هند تعداد ۱۰۴ ماهواره را در ۱۵ فوریه‌ی ۲۰۱۷ (۲۶ بهمن ۹۶) پرتاب کرد، این دومین بار است که بیشترین تعداد ماهواره با یک پرتاب واحد به فضا فرستاده می‌شوند.

شرکت مستقر در سیاتلِ اسپیس‌فلایت اینداستریز، سازماندهی ماموریت یادشده را که با عنوان ماموریت مشترک SSO-A شناخته می‌شود، برعهده داشت. از جمله ماهواره‌هایی که روز گذشته پرتاب شدند، می‌توان به یک فضاپیمای یادبود حاوی خاکستر بقایای ۱۰۰ تن و آزمایشی به‌منظور تلاش برای رشد گوجه‌فرنگی در مدار اشاره کرد.

ماهواره‌ها در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری از سطح زمین و در مدار نزدیک قطب یا به‌طور مشخص مدار خورشیدآهنگ قرار داده شده‌اند و از همین رو، ماموریت پرتاب آن‌ها، SSO (مخفف Sun-Synchronous Orbit) نام گرفته است. اغلب ماهواره‌ها در این مدار برای چرخیدن به دور زمین هیچ‌گونه نیروی محرکه‌ای از خود ندارند.

ماهواره‌های کوچک نظیر میکروست یا کیوب‌ست‌ها اغلب به‌عنوان محموله‌ی ثانویه در دیگر ماموریت‌ها پرواز می‌کنند. اما در پرتاب قابل توجه روز گذشته، تمام این فضاپیماهای کوچک بدون وجود هیچ ماهواره‌ای که به‌عنوان محموله‌ی اصلی عمل کند، در کنار یکدیگر به پرواز درآمدند. مجموع وزن تمام ماهواره‌ها ۴ هزار کیلوگرم بود.

پرواز اخیر همچنین رکورد اسپیس‌ایکس در انجام بیشترین پرتاب در یک سال را جابه‌جا کرد. این شرکت اکنون با پرتاب ۱۹ موشک در سال ۲۰۱۸، موفق به شکست رکورد پیشین خود (۱۸ پرتاب در سال ۲۰۱۷) شده است. علاوه‌بر این، پرواز دیروز ۳۲مین فرود را برای اسپیس‌ایکس در تاریخ این شرکت به ثبت رساند.

با این حال، شکستن رکوردها به همینجا ختم نمی‌شود؛ زیرا اسپیس‌ایکس فردا پنجم دسامبر (۱۴ آذر) یک فضاپیمای دراگون حاوی محموله را برای ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) پرتاب خواهد کرد. این شرکت همچنین پروازی دیگر را برای ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) برنامه‌ریزی کرده است و در جریان آن قصد دارد یک ماهواره‌ی GPS را برای نیروی هوایی ایالات متحده پرتاب کند. این شکستن پی‌درپی رکوردها برای شرکتی که تنها ۱۶ سال پیش بنیان‌گذاری شد، دستاورد چشم‌گیری محسوب می‌شود.

به دنبال پرتاب، اسپیس‌ایکس همچنین تلاش کرد تا دماغه‌ی مخروطی موشک را که قطعه‌ی مسئول محافظت از ماهواره‌ها در مسیر رفتن به فضا است، در یک کشتی به نام Mr. Steven بازیابی کند؛ با این حال، ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت در توییتی اعلام کرد که آن‌ها موفق به گرفتن دماغه نشدند؛ اما آن را به‌آرامی در آب فرود آوردند.

صرف‌نظر از این مورد، ماموریت اخیر رکوردهای متعدد و متفاوتی را شکست که هر کدام از آن‌ها در نوع خود موفقیتی درخشان به حساب می‌آیند. نخستین پرواز مجدد یک بوستر فالکون ۹ برای سومین مرتبه، انجام بیشترین پرتاب در یک سال و بیشترین تعداد ماهواره‌ای است که در یک پرتاب واحد توسط یک موشک آمریکایی به فضا فرستاده شده‌اند.