صدای بادهای مریخ: ناسا فایل صوتی ضبطشده توسط مریخنورد اینسایت را منتشر کرد
فضاپیمای سطحنشین اینسایت (InSight) در هفته‌‌ی جاری این عکس را از سطح مریخ گرفت؛ شی مسی رنگی که در جلوی تصویر می‌‌بینید، لرزه‌‌سنجی است که توانسته صدای باد را ثبت کند.
وقتی این حسگرهای فضاپیمای اینسایت در دل خاک مریخ جاسازی شوند، ارتعاشات لرزه‌‌ای سیاره را ثبت خواهند کرد؛ اما در وضعیت فعلی، آنها تنها صدای موجود در اتمسفر را ضبط کرده‌‌اند.
این صدای وزش باد در اطراف فضاپیمای اینسایت ناسا در مریخ است؛ اولین صدایی که از سطح سیاره‌‌ی سرخ به گوش می‌رسد. نکته‌‌ی جالب اینجاست که این فضاپیما که در هفته‌‌ی گذشته روی مریخ فرود آمده، اصلاً مجهز به میکروفن نیست.
در عوض، ابزاری که برای اندازه‌گیری لرزش‌‌های مریخ طراحی شده بود، توانسته است ارتعاشات هوا (یا به‌‌عبارتی امواج صوتی) سطح سیاره را ضبط کند.
هنگامی که باد با سرعتی بین ۱۶ تا ۲۴ کیلومتر بر ساعت بر فراز صفحات خورشیدی تعبیه‌شده شروع به وزیدن کرد، فضاپیما دچار لرزشی موقتی شد و لرزه‌‌سنج‌‌ها توانستند این لرزش‌‌ها را ثبت کنند.
برای گوش دادن به این فایل، از یک ساب‌‌ووفر یا یک جفت هدفون با قدرت باس زیاد استفاده کنید؛ در غیر این‌صورت ممکن است چیزی نشنوید.
توماس پایک، دانشمند کالج سلطنتی لندن که هدایت پژوهش‌‌های صورت‌‌گرفته با این لرزه‌‌سنج را بر عهده دارد، می‌‌گوید:
شما میتوانید این امواج را مشابه اصواتی در نظر بگیرید که گوش شما می‌‌شنوند؛ شما درواقع در حال گوش‌‌دادن به این صداها هستید. پنلهای خورشیدی در حکم پرده‌‌ی گوش و بدنه‌‌ی فضاپیما در حکم گوش داخلی شما هستند.
لرزه‌‌سنج‌‌ها عملکردی مشابه حلزون گوش دارند؛ یعنی بخشی از گوش شما که ارتعاشات را به سیگنال‌های عصبی تبدیل می‌کند. این تجهیزات قادر به ثبت ارتعاشاتی تا فرکانس ۵۰ هرتز هستند که معمولاً به‌‌شکل غرشی ضعیف توسط انسان شنیده می‌‌شود.
ناسا همچنین یک نسخه از این صدای ضبطشده را در دو اکتاو بالاتر منتشر کرده است.
فایل صوتی مربوط به صدای بادهای مریخ که در دو اکتاو بالاتر ضبط شده است
بروس برندیت، پژوهشگر اصلی این ماموریت طی یک کنفرانس خبری در روز جمعه گفت:
به‌نظر من، این صداها واقعاً ریشه در جهانی دیگر دارند. آنها صدایی شبیه باد یا شاید خروش اقیانوس را در پس‌زمینه دارند؛ اما گویا حسی فرای این جهان نیز در آن نهفته است.
یک تجهیز ثانویه نیز در فضاپیمای اینسایت وجود دارد که درواقع یک حسگر فشار هوای مربوط به ایستگاه هواشناسی است. این حسگر قادر به ثبت ارتعاشات صوتی در فرکانسهای بسیار پایین‌‌تر است که معمولاً توسط فیل‌ها و نهنگ‌ها شنیده شود و نه انسان.
در اینجا میتوانید فایل صوتی ضبطشده مربوط به این حسگر فشار را گوش کنید که به‌‌منظور شنیداری بهتر، تا ۶ اُکتاو بالا برده شده است.
امواج صوتی ضبطشده توسط حسگر فشار هوای فضاپیما با سرعت پخش ۱۰۰ برابر سریع‌تر
صداها بسیار ضعیف هستند؛ چراکه تجهیزهای به‌‌کاررفته در فضاپیما به فرکانسهای بالاتر حساسیتی ندارند. از سوی دیگر، هوا در مریخ بسیار رقیق است (حدود ۱ درصد غلظت هوای اتمسفر زمین) و این باعث می‌‌شود محیط برای انتشار اصوات با فرکانسهای پایین ایده‌‌آل باشد.
فضاپیماهای سطحنشین وایکینگ نیز که ناسا در سال ۱۹۷۶ به مریخ فرستاده بود، مجهز به لرزه‌‌نگارهایی بودند که توانستند صداهای نویزگونه‌‌ی باد را در مریخ ثبت کنند؛ اما دکتر برندیت می‌‌گوید که این نمونه‌‌های ضبطشده، نرخ نمونه‌برداری بسیار پایین‌‌تری داشتند؛ به‌‌گونه‌‌ای که در فرکانس شنیداری انسان، چیزی شنیده نمی‌‌شد.
وی ادامه داد:
حسگرهای وایکینگ نیز موفق شدند اصواتی را ثبت کنند که از دیدگاه من تنها چیزی شبیه به جنبیدن فضاپیما بودند؛ اما من فکر می‌‌کنم به‌‌سختی بتوان آنها را واقعا نوعی «صدا» قلمداد کرد.
ناسا سعی کرد با اعزام فضاپیمای سطحنشین پولار در سال ۱۹۹۹، چند میکروفن را هم به مریخ بفرستد که متأسفانه حین فرود فضاپیماها، میکروفن‌‌ها آسیب دیدند. همچنین درمورد فضاپیمای سطحنشین فونیکس نیز احتمالاً به دلایلی نظیر سوانح حین فرود، میکروفن نصبشده همچنان خاموش ماند.
مریخنورد بعدی ناسا نیز که قرار است در سال ۲۰۲۰ پرتاب شود، یک میکروفن با خود حمل خواهد کرد.
طیف ارتعاشات مربوط به یکی از لرزه‌نگارهای نصبشده روی فضاپیمای InSight
این اولین باری نیست که صداهایی از سیارات دیگر ثبت می‌‌شود. در دهه‌‌ی ۱۹۸۰ نیز دو فضاپیمای شوروی به نام‌های Venera 13 و Venera 14، صداهایی را از سطح سیاره‌‌ی زهره به ثبت رساندند.
سطحنشین هویگنس اروپا نیز که توسط فضاپیمای کاسینی به سطح تیتان (بزرگ‌ترین قمر زحل) اعزام شده بود، موفق شد صداهایی از سیاره را که توسط میکروفن ضبط شده بود، به زمین ارسال کند.
با این اوصاف، صدای بادهای مریخ یادآور حقیقتی تأمل‌برانگیز است که فضاپیمای اینسایت در چه نقطه‌‌ی دوری به سر می‌‌برد؛ در نقطه‌‌ای ۴۸۰ میلیون کیلومتر دورتر از ما، اینسایت هشتمین فضاپیمایی بود که با موفقیت بر سطح سیاره‌‌ی سرخ فرود آمد.