فضانورد آپولو 8، ارسال انسان به مریخ را حماقت‌بار می‌داند

بیل آندرس، خلبان ماژول قمری مأموریت آپولو ۸، نخستین فضاپیمای حامل انسان که از مدار زمین خارج شد، می‌گوید ارسال خدمه به مریخ، اقدامی احمقانه است. ناسا هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی مأموریت‌های انسانی به سوی مریخ است. این سازمان فضایی می‌خواهد با فراگیری مهارت‌ها و توسعه‌ی فناوری، فرود انسان را در آینده روی مریخ امکان‌پذیر کند.

آندرس ۸۵ ساله می‌گوید «پشتیبان بزرگ» برنامه‌های درخشان غیرسرنشین‌دار است؛ زیرا این‌گونه مأموریت‌ها غالبا بسیار ارزان‌تر تمام می‌شوند. اما به‌گفته‌ی وی، پشتیبانی عمومی برای حمایت از مأموریت‌های انسانیِ به‌شدت گران‌قیمت به‌سادگی وجود ندارد. او می‌گوید:

چه ضرورتی وجود دارد؟ چه چیز ما را وادار به رفتن به مریخ می‌کند؟ من تصور نمی‌کنم مردم آنچنان علاقه‌مند باشند.

در همین حال، کاوشگرهای روباتیک همچنان در حال اکتشاف مریخ هستند. ماه گذشته، فرودگر اینسایت ناسا که از درون سیاره‌ی سرخ نمونه‌برداری خواهد کرد، با موفقیت در هامونه‌ی الیسیوم فرود آمد.

بیل آندرس ۵۰ سال پیش به ماه سفر کرد؛ اما امروز معتقد است ناسا نباید به‌دنبال ارسال انسان به مریخ باشد.

در دسامبر ۱۹۶۸، یعنی درست ۵۰ سال پیش، آندرس به همراه فرانک بورمن و جیمز لاول، فضانوردان همراه خود سوار بر موشک ساترن ۵ از پایگاه کیپ کاناورال در فلوریدا پرواز کرد و موفق شد ۱۰ دور کامل پیرامون ماه بچرخد. خدمه‌ی آپولو ۸ بیش از بازگشت به زمین، به مدت ۲۰ ساعت در مدار باقی ماندند. آن‌ها در ۲۷ دسامبر، تنها ۴۵۰۰ متر از نقطه‌ی هدفشان در اقیانوس آرام فرود آمدند و اندکی بعد توسط ناو هواپیمابر یواس‌اس یورک‌تاون از آب گرفته شدند.

خدمه‌ی آپولو ۸ به دورترین نقطه‌ای رفتند که انسان تاکنون بدان‌جا عزیمت کرده بود؛ با این سفر خود، مسیر را برای تحقق مأموریت تاریخی آپولو ۱۱ هموار کردند. طی این مأموریت که تنها نزدیک به هفت ماه بعد انجام شد، انسان برای نخستین‌بار روی ماه فرود آمد.

تصویر رندری از طرح مفهومی خانه‌ی یخی در مریخ

اما، این فضانورد پیشین نسبت به چگونگی پیشرفت ناسا پس از دوران باشکوه دهه‌ی ۶۰ ناامید شده است. وی گفت:

ناسا امروز نمی‌تواند به ماه برود. آن‌ها به‌شدت نامنعطف شده‌اند. این سازمان فضایی به یک برنامه‌ی شغلی تبدیل شده است. بسیاری از مراکز غالبا به مشغول ماندن علاقه دارند و به غیر از آنکه حقوق کارکنانشان را پرداخت و نمایندگان کنگره‌شان را مجددا انتخاب کنند، شاهد پشتیبانی عموم نیستید.

آندرس همچنین نسبت به تصمیم ناسا مبنی بر تمرکز بر اکتشافات در مدار نزدیک زمین پس از تکمیل برنامه‌ی آپولو در دهه‌ی ۱۹۷۰ انتقاد داشت. وی گفت:

من تصور می‌کنم که شاتل فضایی خطایی جدی بود. این فضاپیما به‌جز داشتن پرتابی هیجان‌انگیز به‌ندرت کار دیگری انجام داد؛ اما هرگز به آن خوبی نبود که وعده می‌داد.ایستگاه فضایی صرفا به این دلیل آنجاست که شما یک شاتل داشتید و بالعکس. ناسا پس از آخرین فرودهای قمری واقعا برنامه‌ی [مأموریت‌های] سرنشین‌دار را بد مدیریت کرد.

بیان این انتقادات تند و تیز از جانب وطن‌پرستی باافتخار و سرباز پیشین ارتش ایالات متحده که هنوز از ماموریتش به فضا با علاقه‌ی بسیار زیاد یاد می‌کند، احتمالا غافلگیرکننده به‌نظر می‌رسد. آندرس خود اذعان دارد که نگاهش به مسائل یادشده چندان مطلوب برخی افراد در جامعه‌ی فضایی نیست.

من تصور می‌کنم ناسا در به‌دست‌آوردن آنچه دارد، خوش‌شانس بوده؛ دستاوردهایی که هنوز هم رسیدن به آن‌ها دشوار است. من در نظر خودم به خاطر گفتن این حرف‌ها، آدم چندان محبوبی در ناسا نیستم؛ اما این چیزی است که فکر می‌کنم.

فضانوردان آپولو ۸ برای پرتاب آماده می‌شوند

فرانک بورمن، همراه سابق آندرس، فرمانده‌ی مأموریت آپولو ۸ و فضانوردی که در حین برنامه‌ی جمنای به مدت دو هفته در مدار زمین به‌سر برد، قدری مشتاق‌تر است. وی گفت:

من به‌اندازه‌ی بیل منتقد ناسا نیستم. من به‌شدت معتقدم که ما به اکتشاف دقیق منظومه‌ی شمسی‌مان نیاز داریم و فکر می‌کنم انسان بخشی از آن محسوب می‌شود.

بااین‌حال، بورمن هنگام پرسیدن نظرش درباره‌ی برنامه‌های ایلان ماسک، بنیان‌گذار اسپیس‌ایکس و جف بزوس، مدیرعامل آمازون که هر دو قصد انجام مأموریت‌های خصوصی به مریخ را دارند، کمتر دست به تعریف و تجمید زد. او گفت:

من تصور می‌کنم هیجان خیلی زیادی نسبت به مریخ وجود دارد که بی‌معنی است. ماسک و بزوس دارند درباره‌ی مسکونی‌سازی مریخ صحبت می‌کنند. این حرف‌ها مهمل است.

بورمن با یادآوری مأموریت تاریخی‌شان به ماه، آپولو ۸ را به‌عنوان تلاشی بی‌نظیر توصیف می‌کند و معتقد است که این مأموریت پیروز مسابقه‌ی فضایی شد. آندرس گفت احساس می‌کند که میراث پایدار این مأموریت «طلوع زمین» خواهد بود؛ تصویری که توسط خدمه‌ی آپولو ۸‌ ثبت شد و سیاره‌ی زادگاه انسان را در حال فرو رفتن در سیاهی فضا بر فراز افق ماه نشان می‌داد.

جیم لاول، دیگر فضانورد حاضر در مأموریت آپولو ۸ نیز لحظه‌ی طلوع زمین را به‌خوبی به یاد می‌آورد:

هنگامی که من به خود زمین نگاه انداختم، از خودم پرسیدم که چرا آنجا هستم؛ هدف من در اینجا چیست. این تقریبا بر من آشکار شد.نگاه من این است که خداوند صحنه‌ای را به بشریت اعطا کرده است که در آن به اجرا بپردازد. اینکه این اجرا چگونه از آب درمی‌آید، به ما بستگی دارد.

فرانک بورمن و بیل آندرس به‌تازگی به‌عنوان بخشی از مستند ویژه‌ی پنجاهمین سالگرد مأموریت تاریخی‌شان به ماه با رادیو ۵ لایو بی‌بی‌سی گفت‌وگو کردند. این مستند که «آپولو ۸: کریسمس در سمت پنهان ماه» نام دارد، در شب کریسمس ۲۰۱۸ از این شبکه پخش شد.