ویدئویی شگفت‌انگیز از لحظه فرود کاوشگر چین در سمت پنهان ماه

کاوشگر چینی چانگ ای ۴ در صبح پنجشنبه سوم ژانویه (۱۳ دی) برای نخستین بار در تاریخ اکتشافات فضایی در دهانه‌ی ۱۸۵ کیلومتری فون کارمان در سمت پنهان ماه فرود آمد. اکنون ویدئویی شگفت‌انگیز منتشر شده است که این لحظه‌ی تاریخی را به مدت تقریبا سه دقیقه از نگاه دوربین نصب‌شده روی سطح‌نشین به تصویر می‌کشد.

این فیلم سیاه‌وسفید با نگاهی دیدنی به چشم‌انداز آسیب‌دیده‌ی قمری دربرابر سیاهی فضا آغاز می‌شود و سپس تقریبا در دقیقه‌ی نخست، دوربین به سمت پایین می‌چرخد. همان‌طور که فضاپیما به سمت پایین می‌رود، امکان مشاهده‌ی گروهی از دهانه‌های کوچک در بستر فون کارمان به‌صورت واضح‌تر فراهم می‌شود.

سپس، چانگ‌ای ۴ احتمالا به‌دلیل تعیین ایمن‌ترین مکان برای فرود، در هنگام نزول به‌صورت مختصر مکث می‌کند. حرکت فضاپیما به سمت پایین دوباره آغاز می‌شود. درنهایت، موتورهای نزول چانگ‌ای ۴ با لمس سطح ماه، گردوغباری جزئی به پا می‌کنند و فرود تاریخی در سمت پنهان ماه رقم می‌خورد.

چانگ‌ای ۴ دربردارنده‌ی سطح‌نشینی ثابت و ماه‌نوردی ۶ چرخه است که تیم مأموریت آن را Yutu 2 می‌نامد. نخستین یوتو، ماه‌نورد حاضر در مأموریت چانگ‌ای ۳ است که در دسامبر ۲۰۱۳ در سمت پیدای ماه فرود آمد.

سطح‌نشین و ماه‌نورد چانگ‌ای ۴، تعداد هشت ابزار علمی را به‌همراه خود حمل می‌کنند که فضاپیما با استفاده از آن‌ها، خصوصیات سطح و زیرسطح نزدیک دهانه‌ی فون کارمان را تعیین می‌کند. به‌گفته‌ی مقامات فضایی چین، مشاهدات این مأموریت اطلاعات ارزشمندی را درباره‌ی ساختار و تاریخچه‌ی تکامل ماه فاش خواهد کرد.

چنین داده‌هایی می‌توانند می‌توانند به دانشمندان کمک کند تا دریابند چرا سمت پنهان ماه که همیشه از زمین روی‌گردان است، تا حد زیادی با سمت پیدا تفاوت دارد. به‌عنوان مثال، رسوبات تاریک آتشفشانی به‌نام ماریا بخش زیادی از سطح سمت پیدای ماه را پوشانده‌اند؛ اما در سمت پنهان ماه چندان به چشم نمی‌خورند.

سمت پنهان ماه از نگاه فضاپیمای چینی چانگ‌ای ۴، اندکی پیش از فرود تاریخی روی آن

از آنجایی که برقراری ارتباط مستقیم با فضاپیمای نشسته در سطح سمت پنهان ماه غیرممکن است، چین در می ۲۰۱۸ یک ماهواره‌ی بازپخش را به‌نام Queqiao به نقطه‌ی پایدار گرانشی فراتر از ماه پرتاب کرد تا دانشمندان به کمک آن بتوانند به داده‌های مأموریت چانگ‌ای ۴ دست پیدا کنند.

چین در سال‌های گذشته مجموعه‌ای از مأموریت‌های بلندپروازانه را تحت برنامه‌ی اکتشافات قمری روباتیک چانگ‌ای (در افسانه‌های چینی به‌معنای ایزدبانوی ماه) پرتاب کرده است. مدارگردهای چانگ‌ای ۱ و چانگ‌ای ۲ به‌ترتیب در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ پرتاب شدند و چانگ‌ای ۳ نیز در دسامبر ۲۰۱۳ موفق به فرود روی سطح ماه شد.