نتایج جدیدی از پژوهش دوقلوهای ناسا منتشر شد

سفر طولانی مدت در فضا، موجب تغییرات زیادی –حتی گاهی در سطح سلولی- در بدن انسان می‌شود، اما تابه‌حال هیچ دلیلی مشاهده نشده که تصور کنیم، انسان‌ها نتوانند از مأموریت دو و ‌نیم ساله‌ی مریخ زنده برگردند. این پیام واضحی است که می‌توان از اعلام نتایج جدید پژوهش دوقلوهای ناسا دریافت.

برای پژوهش دوقلوهای ناسا، اسکات کِلی، مدتی حدود یک سال را در ایستگاه فضایی بین‌المللی اقامت کرد و در همین حال، برادر دوقلوی او، دیگر فضانورد ناسا، مارک کِلی هم در زمین به سر برد. به‌گفته‌ی ناسا، مقایسه‌ی نمونه‌های زیستی این دو، اطلاعات مهمی را در مورد چگونگی تأثیر فضا بر بدن انسان در اختیار دانشمندان قرار داده است. ناسا در این پژوهش، تغییرات بدن کِلی را نسبت به فضانوردانی که مدت زمان کوتاهی را در فضا سپری کرده‌اند نیز مقایسه کرده است.

مارک (جلوی تصویر) و اسکات کِلی (عقب)

گزارش کامل این پژوهش هنوز منتشر نشده، اما خبرنگاران حاضر در کنفرانس خبری که در خلال نشست سالانه انجمن پیشبرد علوم آمریکا در واشنگتن برگزار شد، خلاصه‌ای از آن را دریافت کردند. از موارد مهمی که در این خلاصه گزارش به چشم می‌خورد: آزمایش خون اسکات کلی نشان می‌دهد میزان فعالیت سیستم ایمنی بدن او در زمان اقامت در فضا، به‌شدت افزایش یافته است.

کریستوفر میسون، دانشیار ژنتیک محاسباتی از کالج پزشکی ویل کرنل در نیویورک گفت:

تقریبا درست به‌مانند اینکه بدنش در حالت آماده‌باش قرار داشته باشد.

برخی اثرات فیزیولوژیکی اقامت در شرایط بی‌وزنی قبلا شناخته شده‌اند. فضانوردان معمولا در رابطه با بینایی خود مشکلاتی داشته‌اند که حتی پس از بازگشت به زمین به حالت عادی بازنگشته‌اند. همچنین بخشی از (حجم) استخوان فضانوردان از دست می‌رود که منجر به شکنندگی استخوان‌های آن‌ها می‌شود. قرار گرفتن در شرایط بی‌وزنی، موجب کاهش حجم عضلانی می‌شود که فضانوردان را ضعیف‌تر و (به لحاظ بدنی) ناهماهنگ‌تر می‌کند. علاوه‌بر این، همان‌طوری که می‌دانید، فضانوردان به‌دلیل نبود صبح و شب واقعی دچار کم‌خوابی می‌شوند و همیشه احساس پرواززدگی می‌کنند. اما آن‌طور که نتایج جدید پژوهش دوقلوهای ناسا نشان می‌دهد، تغییراتی در سطح سلولی، ازجمله تغییراتی در نحوه بیان ژن فضانوردان هم رخ می‌دهد.

میسون گفت:

این تا حد زیادی خبر خوبی است. بدن (انسان) انعطاف‌پذیری و سازگاری فوق‌العاده‌ای برای قرار گرفتن در شرایط بی‌وزنی؛ حداقل برای یک سال دارد.

تغییرات ظریف در بیان ژن، نورون‌های فرد را به سلول‌های خونی تبدیل نمی‌کند؛ اما می‌تواند کارکرد آن‌ها را تغییر دهد. تغییرات در بیان ژن می‌تواند سلول‌های معمولی را به سلول‌های سرطانی تبدیل کند یا موجب زنجیره‌ای از رویدادها شود که شانس ابتلای فرد به بیماری قلبی را افزایش دهد.

کریگ کاندروت، مدیر بخش زندگی فضایی و علوم فیزیکی ناسا، با میسون موافق است. او می‌گوید که پژوهش ناسا تاکنون هیچ دلیلی مبنی بر غیرممکن بودن مأموریت مریخ نشان نداده است. اما همچنان بزرگ‌ترین نگرانی دانشمندان، تابش اشعه‌های مضر است، چرا که فضانوردان مأموریت مریخ در معرض تشعشعاتی فراتر از حد مجاز قرار می‌گیرند که هنوز عواقب آن را به‌درستی نمی‌دانیم. با اینکه این مسئله لزوما به‌تنهایی مانع انجام مأموریت مریخ نمی‌شود، اما نگرانی دانشمندان همچنان ادامه دارد.

کاندروت در ادامه هشدار داد که پژوهش دوقلوهای ناسا، نمونه بسیار کوچکی داشته که تنها شامل دو نفر می‌شد. او گفت:

 ما هیچ کدام از نتایج این پژوهش را به‌صورت قطعی نمی‌پذیریم، اما در مجموع (این یافته‌ها) دلگرم‌کننده‌اند. هیچ علائم هشداردهنده‌ی جدیدی مشاهده نشد.

ناسا با روی کار آمدن دولت ترامپ، در برنامه‌های خود برای فرستادن انسان به ماه تجدیدنظر کرد و روز پنجشنبه هم اعلام کرد که قصد دارد فضانوردان را به کمک شرکای بین‌المللی و همین‌طور تجاری، تا سال ۲۰۲۸ به ماه بفرستد. آژانس فضایی می‌گوید برخلاف برنامه آپولو، برنامه جدید ماه، پایدار خواهد بود و صرفا یک مأموریت برای به‌جای گذاشتن پرچم و ردپا نیست. هر ماموریتی فراتر از مدار نزدیک زمین به علت تابش‌ تشعشعات مضر در فضای عمیق، برای فضانوردان خطرات عدیده‌ای در پی دارد.

استیو کوزلوفسکی، استاد روانشناسی در دانشگاه ایالتی میشیگان، در سخنرانی خود در حاشیه نشست اخیر انجمن پیشبرد علوم آمریکا گفت:

فضانوردان در فضای کوچکی قرار خواهند گرفت که هیچ حریم خصوصی نخواهد داشت.

همین‌طور، تأخیر در ارتباطات با وجود میلیون‌ها کیلومتر فاصله با زمین، برقراری ارتباط با زمین را اساسا غیرممکن می‌سازد.

او گفت:

دنیای اجتماعی فضانوردان برای یک دوره بسیار بسیار طولانی تنها شامل خودشان و گروهی کوچک می‌شود.