هشدار دوباره ناسا نسبت به مشکلات ایمنی فضاپیماهای بوئینگ و اسپیس ایکس

ناسا در سال ۲۰۱۴، دو شرکت را به‌عنوان پیمانکاران نهایی برنامه خدمه تجاری (Commercial Crew Development) خود برگزید؛ برنامه‌ای که وظیفه‌ی نقل و انتقال فضانوردان به وسیله فضاپیماهای خصوصی را برعهده دارد. از زمان پایان برنامه‌ی شاتل فضایی، ناسا مجبور به استفاده از فضاپیمای روسی سایوز برای انتقال فضانوردان به فضا بوده؛ مأموریت‌های پرهزینه‌ای که هر صندلی آن برای سازمان فضایی بیش از ۸۰ میلیون دلار هزینه داشته است.

با وجود اینکه ناسا بودجه میلیارد دلاری به این برنامه اختصاص داده (۲٫۶ و ۴٫۲ میلیارد دلار بودجه به ترتیب به اسپیس ایکس و بوئینگ اعطا شده است)، بازهم به نظر می‌رسد که زمان‌بندی‌های هر دو شرکت برای آزمایش وسایل نقلیه‌ فضاییشان به تعویق خواهد افتاد. گزارش جدید درست پیش از اولین پرواز آزمایشی برنامه میلیارد دلاری ناسا که برای ۲ مارس (۱۱ اسفند) برنامه‌ریزی شده، اعلام می‌شود.

رندر هنری که فضاپیماهای دو شرکت بوئینگ و اسپیس ایکس را به‌همراه ایستگاه فضایی بین‌المللی نشان می‌دهد

هیئت ایمنی ناسا در گزارش سال ۲۰۱۸ خود چهار خطر اصلی را برشمرده است. برای بوئینگ این ایراد، آسیب‌پذیری ساختاری فضاپیما در هنگام به کار گرفتن سپر حرارتی است. و برای اسپیس ایکس، پروسه سوخت‌گیری موشک‌های این شرکت درحالی‌که فضانوردان سوار بر آن هستند ذکر شده است. چنین روشی به‌عقیده‌ی کارشناسان هیئت ایمنی ناسا، بسیار خطرناک است. علاوه‌بر این، در این گزارش سیستم چتر نجات هر دو شرکت مشکل‌دار توصیف شده است.

در این گزارش آمده است:

اسپیس ایکس و بوئینگ برای تحقق زمان‌بندی‌های فعلی خود، با چالش‌‌های جدی مواجه شده‌اند.

دو تن از دست‌اندرکاران این برنامه به رویترز اطلاع داده‌اند که نگرانی‌های سازمان فضایی بیش از این ۴ مورد است. و ناسا تا اوایل ماه فوریه، حدود ۳۰ تا ۳۵ ایراد فنی را از وسایل نقلیه هر دو شرکت گرفته است. درحالی‌که رویترز اعلام کرده که نمی‌تواند این اطلاعات را تماما تأیید کند اما منابع موثق به این خبرگزاری گفته‌اند که این دو شرکت ‌باید قبل از اینکه فضانوردان و درنهایت گردشگران را به فضا برسانند، درصدد برطرف کردن این نگرانی‌ها باشند.

توسعه فضاپیماهای این دو شرکت قبلا طی سال‌های اخیر چند بار به تأخیر افتاده‌ که باتوجه‌به پیچیدگی‌های ساخت فضاپیماهای چند میلیارد دلاری اتفاقی معمول است. جاشوا فینچ، سخنگوی ناسا، پاسخ تمام سؤالات فنی مربوطه را محرمانه دانست اما گفت که برای ناسا، پرواز ایمن همواره بر زمان‌بندی ارجحیت دارد.

جاش بارت، سخنگوی بوئینگ گفت که این شرکت در آزمایش‌های ماه ژانویه، آسیب‌پذیری ساختاری فضاپیمای خود را برطرف کرده است. او در ادامه گفت بوئینگ هم‌اکنون مشغول بررسی مسائل دیگر است، اما هیچ‌ تغییر عمده‌ای روی معماری فضاپیمای خود اعمال نخواهند کرد. جیمز گلیسون، سخنگوی اسپیس ایکس نیز گفت که این شرکت با همکاری ناسا، یکی از امن‌ترین و پیشرفته‌ترین فضاپیماهایی که تا به‌حال ساخته شده را توسعه خواهد داد.

گلیسون گفت:

هیچ چیز برای اسپیس ایکس مهم‌تر از ایمنی پرواز خدمه نیست. این بخش مهمی از هدف بلندمدت شرکت ما برای فراهم کردن دسترسی به فضا است.

اسپیس ایکس که توسط مدیر اجرایی تسلا، ایلان ماسک تأسیس شده؛ توانسته با قابلیت استفاده مجدد، هزینه پرتاب موشک‌های خود را به‌شدت کاهش دهد. در همین حال قدمت تجارت فضایی بوئینگ به اولین مأموریت‌های فضایی ایالات متحده در دهه‌ی ۱۹۶۰ بازمی‌گردد. علاوه‌بر این، بوئینگ یکی از بزرگ‌ترین سازندگان هواپیما در جهان محسوب می‌شود.

زمان دارد به ضرر ایالات متحده می‌گذرد، آمریکایی‌ها برای هر سفر به ایستگاه فضایی بین‌المللی، مبلغ ۸۰ میلیون دلار را برای یک صندلی فضاپیمای سایوز به روس‌ها پرداخت می‌کنند. و از آنجایی که ناسا برای نیمه‌ی دوم سال ۲۰۱۹، دیگر صندلی در سایوز رزرو نکرده، بیم آن می‌رود که تأخیری در اعزام فضانوردان به آزمایشگاه مداری به‌وجود بیاید.

بااین‌حال، سازمان فضایی هفته گذشته اعلام کرد که صندلی‌های بیشتری برای پاییز ۲۰۱۹ و تابستان ۲۰۲۰ خریداری می‌کند تا از دسترسی ایالات متحده به ایستگاه فضایی اطمینان حاصل شود. برنامه‌ی ناسا برای خرید صندلی‌های اضافی یک هفته پس از آن اعلام شد که هیئت ایمنی سازمان فضایی از کنگره درخواست کرده بود که با همکاری مدیران ناسا، دسترسی دائمی فضانوردان ایالات متحده به ایستگاه فضایی را تضمین کند. این با نگرانی‌های قبلی دیوان محاسبات ایالات متحده همخوانی دارد.

فضاپیمای دراگون اسپیس ایکس بر فراز یک موشک فالکون ۹ به فضا می‌رود

سه فرد آشنا با این پروژه به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که سازمان فضایی تفاوت‌هایی در طراحی فضاپیماهای قبلی اسپیس ایکس که برای حمل بار به ایستگاه فضایی به کار می‌رفتند و نسخه جدید که برای حمل فضانوردان به خواهد رفت مشاهده کرده‌اند. دو تن از این متخصصان گفته‌اند که برخی از این تغییرات از جمله چترهای نجات بزرگ که در هنگام نزدیک شدن فضاپیما به زمین باز می‌شوند، باتوجه‌به نزدیکی پرواز آزمایشی بسیار غیرمعمول است.  

این دو منبع موثق گفتند که زمان‌ کمی که صرف توسعه چترهای نجات شده و همچنین واکنش احتمالی آن با محیط اطراف، نگرانی‌های مربوط‌به عملکرد چتر نجات را افزایش داده‌ و ایمنی چترهای نجات جای سؤال دارد. گلیسون گفت که اسپیس ایکس تاکنون ۱۷ آزمون چتر نجات را برای برنامه خدمه تجاری ناسا تکمیل کرده و ۱۰ آزمون دیگر نیز تا قبل از دومین مأموریت آزمایشی فضاپیمای دراگون انجام می‌شود.

او همچنین گفت که شرکت در سیستم چتر نجات خود از چند چتر بهره برده تا در صورت نقص یک چتر، بازهم فضاپیما بتواند به‌صورت ایمن فرود بیاید. هیئت ایمنی ناسا در گزارش خود اعلام کرد که ممکن است اسپیس ایکس نیاز به طراحی مجدد سیستم چتر نجات خود داشته باشد. منابع موثق گفتند که طراحی مجدد احتمالا موجب نیاز به آزمایش‌های بیشتری می‌شود و طبیعتا باعث می‌شود که برنامه تا هفته‌ها یا ماه‌ها به تعویق بیافتد.

اوایل ماه جاری بود که ناسا اعلام کرد اسپیس ایکس می‌خواهد پروازهای آزمایشی بدون سرنشین دراگون را به‌جای ۲۳ فوریه، روز ۲ مارس و پروازهای سرنشین‌دار را نیز در ماه ژوئیه (خرداد ۹۸) انجام دهد. ناسا در آن زمان، نگرانی‌های مبهمی در مورد هر دو پیمانکار خود ابراز کرده و نیاز به تکمیل آزمایش‌های سخت‌افزاری و رفع ایرادات دیگر را دلیل این تأخیر ذکر کرده بود.

ناسا گفته است که سی‌اس‌تی-۱۰۰ استارلینر (CST-100 Starliner)، فضاپیمای بوئینگ تا قبل از ماه آوریل (اسفند) و مأموریت سرنشین‌دار آن نیز تا ماه اوت (مرداد ۹۸) انجام نخواهد گرفت. اما براساس گزارش ناسا، اکنون این زمان‌بندی نیز به خطر افتاده است.

به‌گفته بارت، چالش‌هایی که اکنون بوئینگ با آن مواجه است شامل نقص فنی سال گذشته می‌شود که طی آن در هنگام آزمایش موتورهای فضاپیما، سوخت از مخازن آن نشت کرده بود. بارت گفت که این سانحه ناشی از سوپاپ‌های معیوب بود که بوئینگ طرای جدیدی از آن را به تأمین‌کنندگان خود سفارش داده است. یک مقام دولتی به رویترز گفت که اسپیس ایکس و بوئینگ هر دو درگیر چالش‌های ایمنی تقریبا مشابهی هستند.