فضاپیمای ژاپنی هایابوسا 2 سطح سیارک ریوگو را منفجر کرد
فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲ (Hayabusa2) که در فاصله‌ی تقریبا ۳۰۰ میلیون کیلومتری از زمین قرار دارد، به‌تازگی درادامه‌ی مأموریتش، با رهاکردن موادمنفجره روی سیارک ریوگو (Ryugu)، دهانه‌ای روی سطح سخت این جرم آسمانی حفر کرد. درنهایت، فضاپیما این دهانه‌ی تازه را بازرسی خواهد کرد و احتمال دارد حتی نمونه‌ای از آن را نیز برداشت کند تا دانشمندان به‌کمک آن، بتوانند جزئیات بیشتری درباره‌ی بخش درونی این سیارک بیاموزند.
فضاپیمای کاوشگر هایابوسا ۲ را که آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن (JAXA) هدایت می‌کند، در سال ۲۰۱۴ پرتاب شد و زمین را به مقصد سیارکی به‌نام ریوگو ترک کرد. فضاپیمای ژاپنی از سال گذشته تاکنون، با هدف برداشت نمونه از ریوگو و بازگرداندن آن به زمین برای مطالعات بیشتر، در‌حال‌چرخش به دور این جرم آسمانی بوده است. هایابوسا ۲ برای دستیابی به هدف خود از برخی روش‌های منحصربه‌فرد استفاده کرده است؛ مثلا رهاکردن چند ربات کاوشگر روی سیارک یادشده.
در سپتامبر، هایابوسا ۲ در نخستین مانور بزرگش، یک جفت سطح‌نورد روباتیک استوانه‌ای‌شکل روی ریوگو مستقر کرد که با درنوردیدن سطح این سنگ فضایی داده‌ها و تصویرها را جمع‌آوری کند. چند هفته بعد، فضاپیما باردیگر با هدف مطالعه‌ی زمین سیارک، جعبه‌ای روباتیک روی ریوگو رها کرد. درنهایت در فوریه، زمان انجام مأموریت اصلی هایابوسا ۲ فرارسید. در آن زمان، فضاپیما با کاهش ارتفاع به‌سمت سطح سیارک حرکت و با جسمی گلوله‌مانند به آن شلیک کرد و با این کار حجمی از مواد را درون محفظه‌ی درون خود فرستاد.
اواخر شب پنجشنبه، هایابوسا ۲ به قصد برداشت دومین نمونه با روشی متفاوت به‌سمت سیارک هجوم برد. فضاپیما به‌آهستگی ارتفاع خود را به‌سمت سطح سیارک کاهش داد و محفظه‌ای قوطی‌شکل حاوی موادمنفجره را به‌سمت سیارک رها کرد و سپس، در فاصله‌ای ایمن قرار گرفت تا از اصابت بقایا در امان بماند. قوطی یادشده که درواقع دستگاهی به‌نام برخوردگر همراه کوچک (SCI) بود، درست طبق زمان‌بندی از هایابوسا ۲ جدا شد و دوربین ناوبری فضاپیما حتی توانست تصویری از آن را نیز در‌حال‌حرکت به‌سمت سیارک ثبت کند.
دوربین ناوبری اپتیکال زاویه‌ی عریض هایابوسا ۲ این تصویر از برخوردگر همراه کوچک (SCI) را بلافاصله پس از رهاشدن آن ثبت کرد
سپس، موادمنفجره‌ی SCI برفراز سطح ریوگو منفجر شد و صفحه‌ای مسی با سرعت نزدیک به ۲ کیلومتربرثانیه به‌سمت سیارک شلیک کرد. اندازه‌ی دهانه‌ی ایجادشده را نوع موادی تعیین خواهد کرد که صفحه‌ی مسی با آن اصابت کرده است. باتوجه‌به وضعیت مناسب، دهانه ممکن است تقریبا ۱۰ متر قطر داشته باشد.
هایابوسا ۲ وقتی در فاصله‌ی نزدیک به ۱.۶ کیلومتری قرار داشت، از تمام مراحل انفجار و ایجاد دهانه روی سیارک تصویربرداری کرد. فضاپیما با استقرار دوربین، تصاویری از انفجار ثبت کرد و ایجاد دهانه و بقایای ناشی از آن را ناظر بود. سپس، این تصاویر به تیم مأموریت هایابوسا ۲ کمک خواهند کرد تا هم‌زمان با بازگشت فضاپیما به ناحیه‌ی هدف دهانه را پیدا کنند.
به‌زودی پس‌ازآنکه تمام بقایا روی سطح سیارک بنشینند، هایابوسا ۲ به منطقه‌ای بازخواهد گشت که از آن به‌سمت سیارک شلیک کرد. بعدازآن، تیم مأموریت بر سر اینکه می‌خواهد نمونه‌ای از درون دهانه‌ی ایجادشده به‌وسیله‌ی فضاپیما برداشت کند یا خیر، تصمیم‌گیری خواهد کرد. اگر دانشمندان به این نتیجه برسند که چنین عملیاتی بیش‌ازحد خطرناک است، هایابوسا ۲ احتمالا درعوض از دهانه‌ای دیگر نمونه‌برداری خواهد کرد که از قبل روی سیارک وجود داشت.
بااین‌حال، برداشت نمونه از داخل دهانه‌ی جدید ایده‌آل خواهد بود؛ زیرا این دهانه به هایابوسا ۲ امکان خواهد داد موادی از داخل سیارک جمع‌آوری کند که برای میلیاردها سال درمعرض فضا قرار نداشتند. هدف اصلی از ملاقات با ریوگو و برداشت نمونه از آن، آموختن اطلاعات بیشتر درباره‌ی انواع موادی بود که هنگام آغاز پیدایش منظومه‌ی شمسی وجود داشتند. دانشمندان سیارک‌ها را بقایایی اولیه از محله‌ی کیهانی‌مان می‌دانند که از زمان شکل‌گیری سیاره‌ها در ۴.۵ میلیارد سال پیش تاکنون، نسبتا بدون تغییر باقی مانده‌اند. ازآنجاکه مواد درون ریوگو تحت‌تأثیر محیط فضا قرار نداشته‌اند، احتمالا از بین تمام دیگر مواد سیارکی، تغییرنیافته‌ترین نوع آن‌ها محسوب می‌شوند.
مواد درون دهانه‌ی جدید ممکن است حاوی جزئیاتی کامل و دقیق درباره‌ی نوع موادی باشد که مدت‌ها پیش وجود داشته‌اند. این مواد می‌توانند قدری جزئیات بیشتر درباره‌ی نحوه‌ی شکل‌گیری زمین و حیات روی آن به ما بدهند. دانشمندان بر این باورند سیارک‌ها ممکن است مواد حیاتی و عناصر سازنده‌ی حیات را به سیاره‌ی ما آورده باشند؛ درنتیجه، ریوگو می‌تواند ما را در یافتن پاسخ این پرسش یک گام نزدیک‌تر کند: سیارک‌ها سال‌ها پیش چه چیزی به زمین جوان ما تحویل دادند؟
نظرات