هند کاوشگر چاندرایان ۲ را با موفقیت به ماه فرستاد

هند باموفقیت، کاوشگر خود را به ماه فرستاد. «کاوشگر چاندرایان-۲ (Chandrayaan-2)» قرار است طی ۴۸ روزهای آتی روی در مدار ماه قرار گیرد و آغازگر عصر تازه‌ای برای کشور هند باشد که می‌خواهد به یکی از «ابرقدرت‌های فضایی جهان» بدل شود. چاندرایان که در زبان سانسکریت به‌معنای «ارابه‌ی ماه» است، ساعت ۲:۴۳ دقیقه به وقت محلی از مرکز فضایی ساتیش داوان در سری‌هاری‌کوتا، ایالت آندرا پرادش به فضا پرتاب شد.

پرتاب کاوشگر هند قبلا برای دوشنبه هفته گذشته برنامه‌ریزی شده بود، اما تنها ۵۶ دقیقه قبل از پرتاب به دلیل نقص فنی لغو شد. اگر کاوشگر چاندرایان-۲ با موفقیت روی ماه فرود بیاید، هند به چهارمین کشوری بدل می‌شود که روی سطح ماه فرود آمده است. قبلا به‌جز ایالات متحده آمریکا، چین و روسیه هم توانسته بودند کاوشگرهای خود را روی ماه فرود بیاورند. کاوشگر چاندرایان-۲، ۳٫۸ تن وزن دارد و ۱۳ محموله را با خود حمل می‌کند و از ۳ بخش اصلی شامل یک مدارگرد، یک فرودگر و یک ماه‌نورد می‌شود و تمام اجزای آن توسط سازمان پژوهش‌های فضایی هند (ISRO) توسعه یافته‌اند.

چاندرایان-۲ قبل از اینکه خود را در مدار مدوری در فاصله‌ی ۱۰۰ کیلومتری سطح کره ماه قرار دهد، به مدت دو ماه در فضا پرواز خواهد کرد. بعد از اینکه چاندرایان-۲ در موقعیت مداری خود قرار گرفت، فرودگری به‌نام «ویکرام (Vikram)» که به احترام ویکرام سربهی از پیش‌گامان برنامه فضایی هند نام‌گذاری‌شده از کاوشگر مادر خود جدا می‌شود و به آرامی روی سطح ماه در نزدیکی قطب جنوب فرود می‌آید. بعد از آن، ماه‌نورد مأموریت که «پراگیان (Pragyan)» (در زبان سانسکریت به‌معنای خرد) نام دارد نیز از فرودگر جدا شده است و ۱ روز ماه یا ۱۴ روز زمینی را در ماه خواهد گذراند و در این مدت به جمع‌آوری نمونه‌های شیمیایی و معدنی خواهد پرداخت.

در طول یک سال آینده، مدارگرد ماه، وظیفه نقشه‌برداری از سطح و جو بیرونی ماه را برعهده خواهد داشت. کی سیوان، رئیس سازمان پژوهش‌های فضایی هند قبلا گفته بود که «۱۵ دقیقه قبل از فرود برای ما لحظات بسیار وحشتناکی خواهند بود.»

سیوان لحظاتی پس از پرتاب موفقیت‌آمیز مأموریت چاندرایان ۲ به سوی ماه در کنفرانس خبری به خبرنگاران گفت:

این وظیفه‌ی خطیر به لطف کار سختِ اعضای تیم سازمان پژوهش‌های فضایی هند امکان‌پذیر شد. آن‌ها به‌صورت بی‌وقفه و خستگی‌ناپذیری تلاش کردند خانواده خود را فراموش کنند، منافع خود را فدا کردند تا اطمینان حاصل کنند که نقص فنیِ رخ‌داده کاملا برطرف شده است.  

نارندرا مودی، نخست وزیر هند نیز پس از پرتاب از طریق توییتر به تیم این سازمان تبریک گفت. او در توییتر خود نوشت:

لحظات ویژه‌ای در تاریخ باشکوه کشور ما رقم خواهد خورد. پرتاب چاندرایان ۲ نشان‌دهنده‌ی مهارت دانشمندان ما است.

وی در بخش دیگری از توییت خود نوشت که همه‌ی مردم هند به خود می‌بالند. و همزمانی این رویداد مهم با پنجاهمین سالگرد مأموریت آپولو ۱۱ که برای اولین‌بار منجر به فرود انسان روی ماه شد، بازهم تداعی‌گر تلاش سازمان‌های فضایی و کشورهای مختلف برای فرستادن فضانوردان به ماه است. جدی‌ترین برنامه برای فرستادن فضانورد به ماه از سوی ناسا اعلام شده که قصد دارد تا سال ۲۰۲۴، چند فضانورد را به ماه بفرستد.

اما این مأموریت برای هند اهمیت ویژه‌ای داشت. این کشور می‌خواهد به یکی از بازیگران اصلی عرصه فضا بدل شود و تا سال ۲۰۲۲، فضانوردان هندی را به فضا بفرستد. راجیسواری راجاگوپالان، رئیس بخش سیاست هسته‌ای و فضایی از بنیاد تحقیقاتی آبزرور در هند می‌گوید که از زمان روی کار آمدن نارندرا مودی، نخست وزیر ملی‌گرای هند، این کشور می‌خواهد نشان دهد که توانایی‌های بالایی دارد و این را می‌خواهد در عمل با ابتکارات علمی و فناورانه خود ثابت کند.

مأموریت چاندرایان-۱ هند موفق به کشف مولکول‌های آب روی سطح ماه شد. و در بخشی از این مأموریت، یک کاوشگر به‌صورت کنترل‌شده‌ای در ناحیه‌ی قطب جنوب ماه سقوط کرد. اما اکنون تلاش هند برای فرود نرم روی ماه، چالش فنی بسیار بزرگ‌تری نسبت به سقوط کنترل‌شده خواهد بود. دو مأموریت چاندرایان-۲ و چاندرایان-۱، بعدا با مأموریت چاندرایان-۳ دنبال می‌شوند که قرار است که در سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ مأموریتی را در ماه انجام دهد.

هندی‌ها در سال ۲۰۱۷، یک مأموریت شامل ۱۰۴ ماهواره را با بودجه‌ای بسیار کم به مدار زمین فرستادند. نارندرا مودی اوایل سال ۲۰۱۹ نیز اعلام کرد که این کشور موفق شده یکی از ماهواره‌های خود را در آنچه که از آن به‌عنوان «آزمون ضد ماهواره» نام برد، منهدم کند تا به یکی از چهار کشوری در جهان بدل شود که به چنین قابلیتی دست پیدا می‌کند.

مودی گفت که این عملیات بیشتر برای «دفاع از منابع کشور در فضا» انجام گرفت. وزیر خارجه این کشور نیز اعلام کرد که هند هیچ قصدی برای ورود به «مسابقه تسلیحاتی در فضا» ندارد. همچنین کشور هند خود را به‌عنوان سکوی پرتاب ارزانی برای ماهواره‌های تجاری جهان به اثبات رسانده است. به‌گفته‌ی آژانس فضایی دولت، هند تاکنون ۲۹۷ ماهواره از ۳۳ کشور را به فضا پرتاب کرده است. سیوان، رئیس سازمان پژوهش‌های فضایی هند ماه گذشته گفته بود که هند قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ ایستگاه فضایی مستقلی بسازد.

راجیسواری راجاگوپالان می‌گوید:

سازمان پژوهش‌های فضایی دچار کمبود ظرفیت در زمینه‌ی نیروی انسانی است و بودجه محدودی نیز دارد. حال سؤال این است که این منابع چگونه میان یک ایستگاه فضایی و برنامه فضانوردی توزیع خواهند شد؟ برخی از اهدافی که اعلام شده‌اند، با غرور و اعتباری که به همراه خواهند داشت، مشخصا برخواسته از تمایلات ملی‌گرایانه هستند، اما برخی از این اهداف غیر قابل دستیابی هستند.

در همین حال، به نظر می‌رسد که رقابت فضایی در آسیا در جریان است که در آن کشورهای چین، هند و ژاپن، همگی برنامه‌های ویژه‌ای برای اکتشافات فضایی دارند. چین، رقیب منطقه‌ای هند، سریع‌ترین رشد قدرت فضایی را داشته و با رهبری شی جین پینگ، میلیاردها دلار در برنامه فضایی خود سرمایه‌گذاری کرده است.

چینی‌ها زمستان سال گذشته، در اتفاق تاریخی، به اولین کشوری بدل شدند که به نیمه‌ی پنهان ماه دست پیدا می‌کنند. چینی‌ها توانستند با موفقیت ماهنورد «چانگ‌ ای ۴ (Chang'e 4)» را در نیمه‌ی پنهان ماه فرود بیاورند. این کشور همچنین برنامه دارد که برای سال آینده مأموریتی را به ماه بفرستد که نمونه‌هایی را از ماه جمع‌آوری کند و به زمین برگرداند.

چین برنامه‌های فضانوردی هم دارد و اعلام کرده است که در دهه‌ی ۲۰۳۰ مأموریت‌های سرنشین‌داری را در ماه انجام خواهد داد. اگر چین در اکتشافات فضایی خود موفق شود، پس از ایالات متحده، به دومین کشوری بدل می‌شود که توانسته است فضانوردان خود را روی ماه فرود بیاورد. پکن در برنامه «تیان گونگ (Tiangong)» نیز سرمایه‌گذاری‌های زیادی انجام داده که قرار است در سال ۲۰۲۲ ساخت و ساز آن به پایان برسد و چین را صاحب یک ایستگاه فضایی دائمی در مدار زمین کند.