بیوگرافی آلفرد وردن، فضانورد آپولو ۱۵ که هفته پیش در ۸۸ سالگی درگذشت
آلفرد وردن، یکی از فضانوردان مأموریت آپولو ۱۵، هفتهی گذشته (۱۸ مارس) درگذشت. این فضانورد ناسا نزدیک به نیمقرن پیش با مأموریت آپولو ۱۵ برفراز ماه پرواز کرد و سپس در سفر بازگشت از ماه، موفق شد پیادهروی فضایی کند. وردن یکی از اعضای از گروه پنجم فضانوردان ناسا بود که در سال ۱۹۶۶ انتخاب شد. او در اولین و تنها سفرش به فضا، فرماندهی ماژول فرماندهی آپولو ۱۵، چهارمین مأموریت برای فرود انسان بر سطح ماه بود.
وردن ۷ فوریهی ۱۹۳۲ در جکسون میشیگان متولد شد. او از کودکی آرزوی پرواز نداشت؛ اما از سنین جوانی تصمیم گرفت زندگی مستقل از خانواده را شروع کند. وردن در سال ۲۰۰۰ در مصاحبهای با ناسا گفت:
از ۱۲ سالگی بهبعد، کل کارهای مزرعه مثل دوشیدن گاوها با من بود. از آن سن تا ۱۸ سالگی و هنگام به کالج رفتن، متوجه شدم این کاری نیست که میخواهم سایر عمر انجام دهم.
آلفرد وردن، فضانورد آپولو ۱۵، داخل شبیهساز ماژول فرماندهی قبل از مأموریت سفر به ماه در سال ۱۹۷۱.
وردن به آکادمی ارتش ایالات متحده و پس از فارغالتحصیلی به نیروی هوایی پیوست. او قبل از آنکه بهعنوان فضانورد در سال ۱۹۶۵ انتخاب شود، در دانشکدهی خلبانی پژوهش هوافضا تدریس میکرد. وردن در دورهی تدریس در نیروی هوایی متوجه علاقهی خود به پرواز شد. او گفت:
بالآخره متوجه شدم پرواز همان چیزی است که میخواهم. دقیقا برای این کار ساخته شده بودم. با تمام سیستمهای هواپیمایی سروکار داشتم و واقعا مجذوب نحوهی بهپروازدرآوردن هواپیما شدم.
آمادهشدن برای آپولو ۱۵
وردن بهعنوان عضوی از گروه پنجم فضانوردان در سال ۱۹۶۶ به ناسا پیوست. فضانوردان جدید خود را به شوخی گروه «اورجینال ۱۹» مینامیدند. این اسم برگرفته از گروه فضانوردان «اورجینال ۷» بود که اولین مأموریتهای مرکوری را هدایت میکردند.
سه سال پس از عضویت در ناسا، وردن بهعنوان بخشی از خدمهی پشتیبان فضانوردان آپولو ۹ مشغول به کار شد. آپولو ۹ اولین مأموریت ارتباط مکانیکی دو فضاپیما در مدار بود و وردن بهعنوان یکی از خلبانان فرماندهی ذخیرهی آپولو ۱۲ انتخاب شد. معمولا فضانوردانی که در موقعیتهای پشتیبان قرار میگرفتند، پس از سه مأموریت میتوانستند پرواز کنند. طبق پیشبینی، وردن هم بهعنوان خلبان ماژول فرماندهی آپولو ۱۵ انتخاب شد.
در ابتدا قرار بود خدمهی آپولو ۱۵ بخشی از مأموریتهای اولیهی اکتشافی باشند؛ اما درنهایت، مسئولیتهای علمی بیشتری به آنها واگذار شد. خدمه علاوهبر آموزشهای فضانوردی، باید مباحث زمینشناسی و نحوهی عملکرد ماهنورد را مطالعه میکردند. وردن که قرار بود در طول مأموریت در مدار باقی بماند، باید در کار با دوربینهای نقشهبرداری و دیگر ابزار علمی برای بررسی سطح ماه مهارت پیدا میکرد. وردن میگوید:
این مسئولیتها بار سنگینی بودند؛ اما هیجان مأموریت را هم افزایش میداد و احساس میکردیم مأموریت در حال رشد است. در این مأموریت، تنها وظیفهی ما این نیست که روی سطح ماه فرود بیاییم و شش ساعت آنجا بمانیم و سپس بگوییم: «هی! من اینجا بودم» و بعد با چند نمونه سنگ برگردیم؛ بلکه باید کارهای بیشتری را انجام دهیم.
تماشای ماه
درحالیکه دیوید اسکات و جیمز ایروین، همکاران وردن، در حال جمعآوری سنگهایی مثل نمونهی معروف جنسیس (با عمر بیش از چهارمیلیارد سال) از سطح ماه بودند، وردن به مشاهدات علمی خود از مدار ادامه میداد. او بهتنهایی در مدار ماه مشغول فعالیت بود. کتاب رکوردهای گینس وردن را بهعنوان جداافتادهترین و تنهاترین انسان در فضا ثبت کرده است که در فاصلهی ۳،۶۰۰ کیلومتری از اسکات و اروین در مدار ماه فعالیت میکرد.
وردن سه روز مشغول هدایت ماژول فرماندهی و درعینحال اجرای آزمایشهای علمی و جمعآوری تصاویر ماه از مدار بود. توصیف او از لیترو، منطقهای از ماه که تصور میشد ناحیهای آتشفشانی باشد، به انتخاب محل فرود فضاپیمای آپولو ۱۷ کمک کرد. وردن در کتاب شرححال خود بهعنوان «سقوط به زمین» مینویسد:
در این مقطع، بهتنهایی مأموریت علمی خود را انجام میدادم.
وردن همچنین بهتنهایی موفق شد پیادهروی فضایی کند. پس از آنکه اسکات و ایروین به ماژول فرماندهی رفتند و فضاپیما مدار ماه را ترک کرد، وردن ۳۹ دقیقه و ۷ ثانیه برای بازیابی فیلم دوربین به خارج از فضاپیما رفت؛ دوربینی که در محفظههای خارج از فضاپیما بود. وردن اولین فضانوردی بود که ۵ اوت ۱۹۷۱ در اعماق فضا فعالیتهای خارج از سفینهی فضایی را انجام داد.
۵ اوت ۱۹۷۱، آلفرد وردن در راه بازگشت به زمین پیادهروی فضایی کرد
وردن در فاصلهی ۳۱۵ هزار کیلومتری از زمین شناور بود. او لحظهی پیادهروی فضایی خود را اینگونه توصیف میکند:
چشمانداز منحصربه فردی میدیدم. از یک جهت میتوانستم ماه را کامل ببینم و از جهت دیگر وقتی سرم را برمیگرداندم، میتوانستم قرص کامل زمین را ببینم. چنین چشماندازی روی زمین یا ماه ناممکن است. در کل تاریخ بشر، هیچکس نتوانسته است آنچه دیدهام، ببیند. این منظره خارقالعاده بود.
در پیادهروی فضایی، وردن چشمانداز منحصربهفردی از زمین و ماه را دید
اوت ۱۹۷۱، خدمهی آپولو ۱۵ در اقیانوس آرامشمالی فرود آمدند. وردن مدت سفر خود به ماه و بازگشت از آن را ۱۲ روز و ۷ ساعت و ۱۱ دقیقه گزارش کرد. آپولو ۱۵ مأموریتی موفقیتآمیز بود؛ اما بعدها که مشخص شد فضانوردان مجموعهای از نامههای مهردار را برای مجموعهداری خصوصی حمل کرده بودند، باعث بحث و جدل بسیاری شد. مجموعهدار مذکور به هر سه فضانورد پول پرداخت کرده بود. اگرچه کار فضانوردان غیرقانونی یا بیسابقه نبود، وردن سال ۱۹۷۲ به مرکز پژوهشی آمس در کالیفرنیا منتقل شد و تا زمان بازنشستگی در سال ۱۹۷۵، به سرپرستی بخش مطالعات سیستمها مشغول شد. وردن میگوید:
شاید کار ما هوشمندانه نبود؛ اما غیرقانونی هم نبود؛ زیرا دیگر خدمه هم کارهای مشابهی انجام داده بودند.
وردن همچنین به رنجیدگی خود از ناسا بهدلیل حمایت اندک این سازمان در ماجرای نامهها اشاره کرد.
میراث وردن
وردن علاوهبر کتاب شرححال خود که در سال ۲۰۱۱ منتشر کرد، شعری بهنام «سلام زمین» (انتشارات nash، ۱۹۷۴) و کتابی برای کودکان با عنوان «میخواهم دربارهی پرواز به ماه بدانم» (دابلدی، ۱۹۷۴) منتشر کرده است. بین سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۷۵، چند مرتبه بهعنوان میهمان در برنامهی «همسایهی آقای راجرز» حضور پیدا کرد و در سال ۲۰۱۸، بهعنوان مشاور فیلم «نخستین انسان» انتخاب شد که دربارهی زندگی نیل آرمسترانگ بود.
سال ۱۹۷۱، وردن مدال خدمات برجسته را از ناسا و سال ۲۰۰۹ جایزهی سفیر اکتشافات را دریافت کرد. این جایزه با سنگی از ماه همراه بود و وردن این سنگ را برای نمایش به مرکز فضایی کندی فلوریدا اهدا کرد. افزونبراین، نام او در تالار مشاهیر بینالمللی فضایی (۱۹۸۳) و تالار مشاهیر فضانوردان ایالات متحده (۱۹۹۷) و تالار مشاهیر هوافضای بینالمللی (۲۰۱۶) ثبت شده است. وردن هفتهی گذشته (۱۸ مارس) در ۸۸ سالگی درگذشت. جیم برایدستاین، رئیس ناسا، در بزرگداشت او گفت:
ناسا با خانواده و دوستداران آلفرد وردن، فضانورد آپولو، ابراز همدردی میکند؛ فضانوردی که دستاوردهایش در فضا و زمین فراموش نخواهد شد. ما آلفرد وردن را پیشتاز گسترش افقهای خود میدانیم.