ثبت بزرگ‌ترین شراره خورشیدی از ۲۰۱۷ تاکنون؛ خورشید در حال بیدارشدن است؟

آن‌طور که به‌نظر می‌رسد، خورشید قصد دارد پس از مدتی طولانی از خواب بیدار شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد صبح روز ۲۹ مه ۲۰۲۰ (۹ خرداد ۱۳۹۹) خورشید شراره‌ی بزرگی از خود ساطع کرده است. درواقع طبق گفته‌ی دانشمندان، این نخستین‌بار از اکتبر سال ۲۰۱۷ (مهر و آبان ۱۳۹۶) تا به این لحظه است که خورشید چنین شراره‌ی بزرگی از خود ساطع می‌کند. این شراره‌ی خورشیدی را رصدخانه‌ی پویایی‌شناسی خورشید (SDO) ناسا ثبت کرده است. این تلسکوپ که در سال ۲۰۱۰ به فضا پرتاب شد، تاکنون درزمینه‌ی رصد خورشید فعالیت می‌کند. 

شراره‌های خورشیدی (Solar flare) به‌دلیل بروز انفجار در اتمسفر خورشید ایجاد می‌شوند و از لکه‌های خورشیدی سرچشمه می‌گیرند. لکه‌های خورشیدی بخش‌هایی در سطح خورشید به‌حساب می‌آیند که به‌صورت موقتی تاریک و از دیگر بخش‌های این ستاره سردتر هستند و می‌توانند میدان‌های مغناطیسی بسیار قدرتمندی را تولید کنند. مهم‌ترین مشخصه‌ی لکه‌های خورشیدی را می‌توان همین میدان مغناطیسی آن‌ها خطاب کرد.

دانشمندان شراره‌های خورشیدی قدرتمند را در سه دسته جای می‌دهند: دسته‌ی C و دسته‌ی M و دسته‌ی X. هریک از انواع شراره‌های خورشیدی از نوع پیشین خود ده برابر قدرتمندتر هستند. بدین‌ترتیب، شراره‌های دسته‌ی M ده برابر قوی‌تر از شراره‌های دسته‌ی C و البته ده برابر ضعیف‌تر از شراره‌های دسته‌ی X هستند. طبق گفته‌ی دانشمندان، شراره‌ی خورشیدی جدیدی که در روز نهم خرداد ثبت شده، در دسته‌ی شراره‌های سری M جای می‌گیرد؛ بنابراین، نمی‌توانیم از آن به‌عنوان شراره‌ای غول‌پیکر یاد کنیم.

به‌علاوه سیاره‌ی زمین در مسیر این شراره قرار نداشت؛ بنابراین، هیچ احتمالی وجود ندارد که این شراره باعث ایجاد شفق‌های قطبی در پی خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) شود. با‌این‌حال، می‌توانیم از شراره‌ی اخیر به‌عنوان نشانه‌ای برای فعال‌ترشدن خورشید یاد کنیم. درواقع، مقام‌های رسمی ناسا می‌گویند این شراره نشان می‌دهد خورشید خودش را برای ورود به مرحله‌ی فعال‌تر چرخه‌ی فعالیت ۱۱ ساله‌ی خود آماده می‌کند. اگر این اتفاق واقعا در حال رخ‌دادن باشد، احتمالا جدیدترین چرخه‌ی خورشیدی که با نام چرخه‌ی خورشیدی ۲۴ از آن یاد می‌شود، به‌تازگی به‌پایان رسیده است. 

دانشمندان آغاز چرخه‌های جدید را به دورانی نسبت می‌دهند که خورشید کمترین فعالیت را دارد؛ وضعیتی که از آن با نام «کمینه‌ی خورشیدی» یاد می‌شود. درواقع طبق ادعای آن‌ها، در دوره‌ی آغاز هر چرخه‌، کمترین لکه‌های خورشیدی به‌چشم می‌خورند و خورشید کمترین حد فعالیت را دارد. مقام‌های رسمی ناسا در مقاله‌ی جدید خود می‌گویند: «برای فهمیدن اینکه کمینه‌ی خورشیدی در چه زمانی رخ داده است باید حداقل ۶ ماه روی خورشید مطالعه انجام داد و تعداد لکه‌ها را شمرد». درواقع، حداقل ۶ ماه پس از آغاز هر چرخه می‌توان به این اتفاق پی برد.

درادامه‌ی مقاله‌ی ناسا می‌خوانیم:

وضعیت کمینه‌ی خورشیدی زمانی ایجاد می‌شود که تعداد لکه‌های خورشیدی به کمترین حد خود در طول هر چرخه برسد. به‌همین‌دلیل، دانشمندان برای فهمیدن کمینه‌ی خورشیدی باید تعداد لکه‌ها را به‌دقت بررسی کنند و روند صعودی آن‌ها را ببینند. به‌دنبال دیده‌شدن روند صعودی است که دانشمندان می‌توانند تشخیص دهند دقیقا چه زمانی تعداد لکه‌ها در کمترین حد خود قرار داشته. این یعنی رخداد پدیده‌ی کمینه‌ی خورشیدی را تنها ازطریق مطالعاتی می‌توان فهمید که پس از اتفاق‌افتادن آن انجام می‌شوند. احتمالا تشخیص اینکه هر کمینه‌ی خورشیدی در چه زمانی رخ داده بین ۶ تا ۱۲ ماه پس از رخداد آن طول بکشد.

ناسا قصد دارد به‌زودی مطالعاتی بیشتر انجام دهد تا بفهمد واقعا وارد چرخه‌ی خورشیدی ۲۵ شده‌ایم یا خیر.

دیدگاه شما کاربران زومیت در این زمینه چیست؟