اسپیس ایکس سرانجام استارشیپ را برای نخستین بار با موفقیت فرود آورد

امروز پنجشنبه، اسپیس ایکس نسخه‌ی اولیه‌ی تمام‌اندازه‌ای از استارشیپ را در تست پرواز ارتفاع بالا پرتاب کرد و آن را برای نخستین بار با موفقیت فرود آورد. این دستاورد، بیانگر غلبه بر چالشی مهم در مسیر پرفرازونشیب ساخت سامانه‌ی موشکی کاملا چندبارمصرف استارشیپ است. به گفته‌ی ماسک، نسخه‌ی به‌کاررفته در آزمایش امروز به نام SN15 در مقایسه با تمام دیگر نسخه‌های تمام‌اندازه‌ی استارشیپ که اندکی پیش یا پس از فرود منفجر شدند، حاوی «صدها بهبود در طراحی» است.

استارشیپ SN15 در ساعت ۱۸:۲۴ چهارشنبه به وقت محلی (۲:۵۴ بامداد پنجشنبه به ‌وقت ‌ایران) از تأسیسات اسپیس ایکس در بوکاچیکا تگزاس به هوا برخاست و به‌ منظور تست مانورهای حین پرواز تا ارتفاع بیش از ۹٫۵ کیلومتر در آسمان صعود کرد. با رسیدن موشک به نقطه‌ی اوج، سه موتور رپتور آن به‌تدریج خاموش شدند تا سقوط آزاد افقی به سمت زمین آغاز شود. با نزدیک شدن به زمین، دو موتور استارشیپ به‌ منظور انجام مانور پیچیده‌ی بلی‌فلاپ دوباره روشن شدند. در حین این مانور، موشک خود را به حالت عمودی درمی‌آورد تا بتواند به‌صورت نرم روی زمین فرود آید.

موشک اسپیس ایکس مجموعه‌ای از پایه‌های کوچک را گشود و با نشستن روی سکویی بتنی در نزدیکی جایگاه پرتاب خود به نخستین نسخه‌ی آزمایشی نجات‌یافته‌ی استارشیپ تبدیل شد. پس از فرود، شعله‌ی کوچکی از آتش در کنار پایه‌ی موشک ظاهر و دقایقی بعد خاموش شد. جان اینسپراکر، مهندس اسپیس ایکس در جریان پخش زنده گفت با سوخت متانی که استارشیپ حمل می‌کند، پدید آمدن آتش اتفاقی غیرمعمول نیست. ایلان ماسک نیز تقریبا ۷ دقیقه پس از فرود با اعلام این موفقیت در توییتر نوشت: «استارشیپ به‌طور قابل قبول فرود می‌آید!»

سامانه‌ی استارشیپ اسپیس ایکس برای ارسال محموله و انسان به ماه و مریخ در دست طراحی است. نسخه‌های آزمایشی این موشک نظیر SN15 که به‌ اندازه‌ی ساختمان ۱۶ طبقه ارتفاع دارند، صرفا نمایانگر نیمه‌ی بالایی سامانه‌ی موشکی نسل بعدی اسپیس ایکس هستند. یک موشک غول‌پیکر به نام «سوپر هوی»، تشکیل‌دهنده‌ی نیمه‌ی پایینی خواهد بود و پس از پرتاب استارشیپ به مدار، همانند بوسترهای فالکون ۹ به‌صورت عمودی روی زمین فرود خواهد آمد.

موفقیت امروز اسپیس ایکس در تأسیسات «استاربیس» در تگزاس، پس از ارسال سیگنالی قدرتمند از جانب ناسا حاصل می‌شود. ماه گذشته، سازمان فضایی آمریکا برای استفاده از استارشیپ در دو مأموریت اولیه به ماه تا حوالی سال ۲۰۲۴، قرارداد ۲٫۹ میلیارد دلاری را به اسپیس ایکس واگذار کرد. دو شرکت دیگر که در این مناقصه با اسپیس ایکس رقابت کردند، داینتیکس و تیمی از پیمانکاران باسابقه‌ی فضایی به رهبری بلو ارجین بودند.

ازآنجا که انتظار می‌رفت ناسا دو شرکت را در مناقصه‌ی سطح‌نشین قمری انتخاب کند، واگذاری قرارداد صرفا به اسپیس ایکس، بسیاری از فعالان عرصه‌ی فضا را شوکه کرد. بلو ارجین و داینتیکس، تصمیم ناسا در انتخاب استارشیپ را ناعادلانه خواندند و گفتند سازمان فضایی باید آن‌ها را انتخاب می‌کرد. این اعتراضات موجب شد دسترسی اسپیس ایکس به مبلغ قرارداد تا زمان صدور حکم دیوان محاسبات آمریکا تعلیق شود. البته توسعه‌ی پروژه‌ی استارشیپ که هزینه‌ی آن تاکنون بیشتر از طریق جذب سرمایه‌ی خصوصی و ثروت ایلان ماسک تأمین شده است، صرف‌ نظر از تعلیق قرارداد همچنان تداوم خواهد یافت.

• دعوای میلیاردرها بر سر ماه؛ شرکت هوافضای جف بزوس خواستار لغو قرارداد ناسا با اسپیس ایکس شد
• انتخاب استارشیپ به‌عنوان ماه نشین، آینده پروازهای فضایی را دگرگون خواهد کرد

اینسپراکر پس از فرود نرم SN15 با اشاره به پرتاب فضانوردان با نسخه‌ی استفاده‌شده‌ی کپسول کرو دراگون در اوایل ماه جاری و نخستین فرود آبی فضاپیمایی مسافربری در ایالات متحده در ۵۲ سال گذشته، گفت دو هفته‌ی گذشته مملو از خلق موفقیت‌ها به دست تیم اسپیس ایکس بوده است.

استارشیپ به‌ منظور انجام دو مأموریت قمری برای اسپیس ایکس و ناسا، باید نشان بدهد که پیش از پرواز به سطح ماه می‌تواند در مدار سوخت‌گیری دوباره کند. این دو دستاورد شامل فرود روی ماه و سوخت‌گیری فضایی پیش‌تر هرگز توسط شرکتی خصوصی تحقق نیافته است. علاوه بر این، نسخه‌ی قمری استارشیپ باید ثابت کند که برای کاهش سرعت نزول خود بر فراز سطح پرگردوخاک ماه، می‌تواند مجموعه‌ای از پیشرانه‌های متفاوت را به کار بگیرد.