ناسا پس از ۳۰ سال با دو ماموریت جدید به زهره بازمی‌گردد
بیل نلسون، مدیر ناسا روز چهارشنبه اعلام کرد که این سازمان دو مأموریت رباتیک جدید را برای اکتشاف زهره (ناهید)، جهان جهنمی داغ همسایه‌ی زمین و دومین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی انتخاب کرده است. این دو مأموریت با نام‌های داوینچی‌پلاس (DAVINCI+) و وریتاس (VERITAS)، از جمله چهار طرح پیشنهادی رقیب در آخرین دور برنامه‌ی اکتشاف ناسا بودند؛ طرحی که مأموریت‌های کوچک‌تر کاوش سیاره‌ها با بودجه‌ی اندک تقریبا ۵۰۰ میلیون دلار برای هرکدام را مدیریت می‌کند.
نلسون درجریان نخستین سخنرانی «وضعیت ناسا» خود در مقر این سازمان در واشنگتن دی‌سی گفت «هدف این دو مأموریت همزاد، فهم این موضوع است که چگونه زهره به جهانی جهنمی‌مانند با توانایی ذوب سرب روی سطح خود تبدیل شد. آن‌ها به کل جامعه‌ی علمی فرصت بررسی سیاره‌ای را خواهند داد که به‌مدت بیش از ۳۰ سال در آن حضور نداشته‌ایم.»
داوینچی‌پلاس که قرار است حوالی سال ۲۰۲۹ پرتاب شود، نخستین مأموریت آمریکایی به جو زهره از سال ۱۹۷۸ را رقم خواهد زد. در آن سال، دومین مأموریت پایونیر ناسا به‌منظور مطالعه‌ی علمی ابرهای ناهیدی، درون آن‌ها شیرجه زد. فضاپیما دو مرتبه از کنار زهره گذر خواهد کرد تا تصاویر نمای نزدیک از سطح سیاره ثبت کند و سپس کاوشگری رباتیک را به درون جو ضخیم آن خواهد انداخت تا گازها و دیگر عناصر را اندازه بگیرد.
تصویری از زهره که کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا تابستان سال گذشته ثبت کرد.
علاقه به زهره سال گذشته درجریان بازبینی چهار مأموریت ناسا اوج گرفت؛ وقتی تیمی بین‌المللی از پژوهشگران دریافتند که گاز سمی فسفین احتمالا در ابرهای زهره شناور است. ازآنجا که عمدتا موجودات زنده فسفین را تولید می‌کنند، وجود آن نشانه‌ای از حیات فرازمینی قلمداد شد. بااین‌حال، دیگر پژوهشگران با رد این یافته، نظریه‌ی فسفین را بی‌پاسخ گذاشتند. ورود داوینچی‌پلاس به جو زهره می‌تواند معمای وجود حیات در این سیاره را قاطعانه حل کند.
وقتی پژوهش یادشده منتشر شد، جیم برایدنستاین، مدیر سابق ناسا گفت «اکنون وقت اولویت‌دادن به زهره است.» توماس زوربوکن، مدیر واحد مأموریت‌های علمی ناسا به خبرگزاری ورج گفت هرچند دو کاوشگر می‌توانند به تأیید پژوهش فسفین کمک کنند، دلیل انتخاب آن‌ها، ارزش علمی، جدول زمانی پیشنهادی و دیگر عوامل مستقل از یافته‌های فسفین است.
مأموریت دوم با نام وریتاس، کاوشگری است که حوالی سال ۲۰۲۸، یک سال پیش از داوینچی‌پلاس پرتاب خواهد شد. این فضاپیما درست همانند کاوشگر ماژلان ناسا با چرخیدن به دور زهره از سطح آن نقشه‌برداری خواهد کرد. بااین‌حال وریتاس با انجام بسیار دقیق‌تر این وظیفه، تصویری بهتر از تاریخچه‌ی زمین‌شناسی سیاره به دانشمندان خواهد داد. این کاوشگر با به‌کارگیری رادار دهانه ترکیبی و پایش ارتفاعات سطحی، تصویرسازی‌های سه‌بعدی از توپوگرافی خواهد ساخت و تأیید خواهد کرد که آیا فرایندهایی نظیر تکتونیک صفحه‌ای و آتشفشانی هنوز در زهره فعال هستند یا نه.
دیگر دوربین نصب‌شده روی وریتاس، به طول موجی حساس خواهد بود که می‌تواند نشانه‌های بخار آب را در جو زهره شناسایی کند. وجود بخار آب می‌تواند حاکی از این باشد که آتشفشان‌های فعال، مدت‌ها پیش روی سطح سیاره گاززدایی کرده بودند.
روی هم‌رفته، هدف مأموریت‌های دوگانه به زهره، بررسی احتمال سکونت‌پذیری این سیاره در زمان‌های دور است. توماس وگنر، مدیر برنامه‌ی اکتشاف ناسا به ورج گفت «زهره به خورشید نزدیک‌تر و اکنون به گلخانه شباهت دارد؛ اما روزی روزگاری ممکن است وضعیت متفاوت بوده باشد. مطالعه‌ی جو سیاره از نزدیک می‌تواند درباره‌ی چگونگی تکامل آن درطول زمان و تبدیل‌شدن زهره به جهان جهنمی امروزی، سرنخ‌هایی به دانشمندان بدهد.»
مأموریت‌ها همچنین می‌توانند به دانشمندان کمک کنند تا چگونگی یافتن سیاره‌های فراخورشیدی دوردست در دیگر منظومه‌های خورشیدی را بیاموزند. زهره هرچند داغ و غیرقابل‌زندگی است، در کمربند حیات منظومه‌ی ما قرار دارد. دانشمندان از این اصطلاح برای توصیف موقعیت سیاره‌هایی استفاده می‌کنند که فاصله‌شان از ستاره، برای ظهور حیات کاملا مناسب است. به‌گفته‌ی وگنر، زهره می‌تواند به‌عنوان مدلی در کنار زمین، در درک سیاره‌های فراخورشیدی دوردست به ما کمک کند. علاوه‌براین، فاصله‌ی زهره از خورشید پرسش‌هایی به‌همان اندازه جذاب را درباره‌ی چرایی تبدیل سیاره به جهان جهنمی امروزی مطرح می‌کند. وگنر گفت «زهره در کمربند حیات ما قرار دارد. می‌خواهیم بدانیم چه اتفاق ناگواری برای آن افتاد.»
نظرات