روسیه در صدد ارسال کیهان‌نوردان به ایستگاه فضایی چین است

دیمیتری راگوزین، مدیر روسکاسموس، هفته‌ی گذشته در جریان مصاحبه‌ی مطبوعاتی در کنفرانس جهانی اکتشافات فضایی در سن پترزبورگ فاش کرد که روسیه درباره‌ی پروازهای فضایی سرنشین‌دار به ایستگاه فضایی چین در حال گفتگو با این کشور است. راگوزین در پاسخ به سؤالی از نشریه‌ی اوییشن ویک درباره‌ی احتمال پرتاب محموله یا خدمه به پایگاه مداری جدید چین گفت: «در حال برنامه‌ریزی برای ارسال فضانوردان به ایستگاه چین هستیم.»

مدیر روسکاسموس افزود ایستگاه چین انحراف مداری متفاوتی در مقایسه با ایستگاه فضایی بین‌المللی دارد و می‌توان از پایگاه فضایی وستوچنی (در خاور دور روسیه) و همچنین سایت پرتاب اروپایی کورو در گویان فرانسه به آن دسترسی پیدا کرد. وی گفت: «ما امکان‌پذیری ارتقاء سکوی پرتاب سایوز در پایگاه کورو را بررسی کرده‌ایم تا توانایی پرتاب مأموریت‌های سرنشین‌دار به ایستگاه مداری چین را به آن بدهیم.»

چین نخستین خدمه از فضانوردانش را هفته‌ی گذشته با موشک لانگ مارچ ۲اف از شهر جیوچوان در بیابان گبی به تیان‌هه، ماژول اصلی ایستگاه فضایی جدیدش ارسال کرد. سه فضانورد این مأموریت به‌ نام‌های نی هایشنگ، لیو بومینگ و تانگ هونگبو سه ماه آینده در ایستگاه ساکن خواهند بود.

ایستگاه فضایی چین قرار است در سال ۲۰۲۲ تکمیل شود و به‌ مدت دست‌ کم ۱۰ سال به‌طور دائم مسکونی باشد. از آنجا که آینده‌ی ایستگاه فضایی بین‌المللی فراتر از سال ۲۰۲۴ در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، پایگاه فضایی چینی‌ها ممکن است به‌زودی به تنها سکونتگاه در مدار نزدیک زمین تبدیل شود. روسیه در حال‌ حاضر در پروژه‌ی ایستگاه فضایی بین‌المللی مشارکت دارد؛ اما پیش‌تر بیان کرده بود که در نظر دارد پس از سال ۲۰۲۴ از این شراکت خارج شود. در نتیجه اظهارات جدید راگوزین را می‌توان در همین راستا قلمداد کرد.

اما رساندن کیهان‌نوردان به ایستگاه فضایی چین چالش‌برانگیز خواهد بود. قرارگیری پایگاه‌های فضایی روسیه در عرض‌های جغرافیایی بالاتر، دسترسی آن‌ها به سکونتگاه مداری چین را دشوار می‌کند. انحراف مداری ایستگاه، آن را تا ۴۱/۵ درجه‌ی شمالی و جنوبی خط استوا می‌برد و برای پرتاب‌ها از جیوچوان مطلوب می‌کند.

آناتولی زک، خبرنگار فضایی گزارش داده که روسیه حتی به چین پیشنهاد داده است انحراف مداری ایستگاه را بیشتر کند تا امکان مشارکت این کشور در این سکونتگاه فضایی فراهم شود. اکنون پرتاب‌های سایوز به ایستگاه چین برای قرارگیری در انحراف مناسب به انجام مانور «داگ‌لگ» نیاز دارد که مستلزم مصرف سوخت اضافه‌ی بسیار زیاد است. پرتاب بر فراز قلمرو چین و انداختن احتمالی مراحل مصرف‌شده‌ی موشک در مناطق این کشور می‌تواند راهکار جایگزین باشد. ساخت یک پرتابگر جدید راه‌ حل دیگر محسوب می‌شود.

دیگر راهکار در حال بررسی، پرتاب فضاپیمای سرنشین‌دار سایوز از مرکز پرتاب سازمان فضایی اروپا در کورو گویان فرانسه در نزدیکی خط استوا است. این مسیر نیازمند اصلاحاتی در مجتمع پرتاب خواهد بود تا مأموریت‌های پرواز فضایی انسانی تسهیل شود. موشک‌های سایوز اکنون از این سایت پرتاب می‌شوند؛ اما صرفا ماهواره‌های رباتیک را به مدار زمین حمل می‌کنند.

• روسیه امسال با مأموریت لونا ۲۵ به ماه بازخواهد گشت
• اتحاد روسیه و چین، چگونه عصر تازه مسابقه فضایی را آغاز خواهد کرد؟

دیگر موردی که روسیه باید در نظر بگیرد، شامل سازگاری مکانیزم‌های اتصالی است که به فضاپیما امکان اتصال به ماژول‌های ایستگاه فضایی می‌دهند. چین البته می‌تواند فضانوردان همکاران بین‌المللی‌اش را از جیوچوان پرتاب کند؛ اما درست همان‌طور که ناسا و سازمان فضایی اروپا و دیگر فضانوردان برای سفر به ایستگاه فضایی با کپسول سایوز، زبان روسی فراگرفتند، پیوستن فضانوردان خارجی به مأموریت‌های شنژو احتمالا نیازمند دوره‌ای طولانی از آموزش‌های مشترک و توسعه‌ی مهارت‌های زبانی خواهد بود.

پیش از آنکه شاهد پرتاب کیهان‌نوردان به ایستگاه فضایی چین باشیم، تلاش‌های فنی و اقدامات دیپلماتیک فراوانی باید انجام شود؛ اما همان‌طور که پیش‌تر در زومیت خواندید، چین و روسیه اکنون بیش از همیشه در حال همکاری نزدیک در عرصه‌ی فضا هستند. این دو کشور به‌تازگی نخستین نسخه از نقشه‌ی راه ساخت ایستگاه پژوهشی قمری بین‌المللی مشترک را ارائه دادند و می‌خواهند تا دهه‌ی آتی فضانوردانشان را روی سطح ماه فرود بیاورند.