رویدادهای نجومی مهر ۱۴۰۰؛ از اوج بارش شهابی اژدهایی تا مقارنه ماه و مشتری

با عبور خورشید از نقطه اعتدال پاییزی، وارد فصل پاییز و ماه مهر می‌شویم. با کوتاه‌ترشدن طول روز و تغییر ساعت رسمی کشور، فرصت بیشتری برای رصد آسمان شب و زیبایی‌های آن داریم. شاید تماشای آسمان شب از میان آلودگی نوری شهر‌ها را غیرممکن بدانید؛ ولی باید یادآوری کنیم که هنوز پدیده‌هایی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها لذت ببرید و برای دقایقی از تنش‌های روزمره فاصله بگیرید.

برای تماشای بسیاری از این رویدادها به ابزار گران‌قیمت نیاز ندارید و کافی است دست‌کم ۱۵ دقیقه پیش از شروع رصد به پشت‌بام یا هر فضای باز دیگری بروید تا چشم‌هایتان به شرایط تاریکی عادت کند. حتی اگر با صورت‌های فلکی و جهت‌یابی در آسمان شب آشنایی ندارید، جای نگرانی نیست؛ چراکه اپلیکیشن‌های نقشه آسمان برای گوشی‌های هوشمند با استفاده از حسگرهای موجود در این گجت‌ها، پس از تایپ نام هدف مدنظر شما را به‌سمت آن هدایت می‌کنند. بسیاری از این اپلیکیشن‌ها به قابلیت دید شب مجهز هستند تا با تبدیل تمام نور‌های موجود در صفحه‌نمایش به رنگ قرمز، به حفظ سازگاری چشم‌های شما با تاریکی کمک کنند.

مهر امسال ازنظر تعداد و جذابیت رویدادهای نجومی بهترین ماه سال نیست؛ ولی هنوز چند رویداد جالب برای سرگرم نگه‌داشتن شما آماده کرده است.

ماه نو در این روز فقط از بخشی از قاره آمریکا به‌کمک ابزار اپتیکی قابل روئیت است و مشاهده آن از سایر نقاط کره زمین ازجمله ایران ممکن نیست.

بارش شهابی اژدهایی یکی از بارش‌های متغیر سال است و نمی‌توان تعداد شهاب‌های قابل روئیت را دقیقا تخمین زد. شهاب‌های این بارش حاصل برخورد ذرات باقی‌مانده از دنباله‌دار جیاکوبینی-زینر با جوّ زمین هستند. آخرین گذر این دنباله‌دار از نزدیکی زمین در سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد و تا سال ۱۴۰۴ که دوباره به ملاقاتمان بیاید، انتظار زیادی از بارش شهابی اژدهایی نداریم. امسال بارش دو روز پس از ماه نو اتفاق می‌افتد و نور ماه مزاحم نیست؛ بنابراین، اگر در شهرهای کوچک یا روستا زندگی می‌کنید یا برای طبیعت‌گردی به خارج از مناطق مسکونی می‌روید، می‌توانید بلافاصله پس از تاریک‌شدن آسمان با نگاه به‌سمت شمال‌غربی آسمان، بخت خود را برای دیدن شهاب‌های بارش اژدهایی امتحان کنید.

پس از تاریک‌شدن آسمان در غروب شنبه ۱۷ مهر، می‌توانید هلال باریک ماه را درکنار سیاره پرنور زهره به آسانی مشاهده کنید. تقریبا نیم ساعت پس از غروب آفتاب، سیاره زهره در ۴ درجه‌ای سمت چپ ماه قرار دارد و به‌مرور این فاصله کمتر می‌شود. این فرصت خوبی برای علاقه‌مندان به عکاسی است تا تصاویر زیبایی از این دو جرم آسمانی درکنار مناظر زمینی ثبت کنند. برای رصد و عکاسی از این پدیده، تا یک‌ونیم ساعت پس از غروب آفتاب فرصت دارید.

در این روز، ماه به ۶ درجه‌ای جنوب سیاره زحل می‌رسد و اگر تابه‌حال زحل را در آسمان ندیده‌اید، می‌توانید به‌کمک ماه آن را به‌آسانی پیدا کنید. رصدگران تازه‌کار هم می‌توانند از این فرصت برای رصد زحل با تلسکوپشان استفاده کنند.

یک روز پس از دیدار ماه با زحل، قمر زمین به ملاقات بزرگ‌ترین سیاره منظومه شمسی، مشتری می‌رود. مشتری پس از خورشید و ماه و سیاره زهره، چهارمین جرم پرنور در آسمان زمین است و بدون کمک ماه هم به‌سرعت نگاه شما را به‌سمت خود می‌کشد. باوجوداین، اگر تاکنون مشتری را در آسمان ندیده‌اید، می‌توانید از این فرصت استفاده کنید.

بارش شهابی جباری یکی از بارش‌های مهم هر سال است و در شرایط ایدئال می‌توان حدود ۲۰ شهاب در هر ساعت مشاهده کرد. بااین‌حال با‌‌‌توجه‌‌‌به اینکه ماه کامل در آسمان حضور دارد، شهاب‌های کم‌نور در روشنایی ماه محو خواهند شد و تعداد کمتری از آن‌ها را می‌توان مشاهده کرد. کانون این بارش در شمال صورت فلکی شکارچی (جبار یا Orion) قرار دارد و بهترین زمان برای مشاهده آن از حدود ساعت سه بامداد تا پیش از طلوع آفتاب است. شامگاه پنجشنبه و ساعاتی پس از غروب آفتاب، ماه دوباره در‌کنار سیاره اورانوس قرار می‌گیرد و اگر در ابتدای ماه فرصت رصد اورانوس را از دست داده‌اید، می‌توانید این بار بختتان را امتحان کنید.

این اولین مقاله از معرفی پدیده‌های نجومی ماه بود. اگر به ادامه این مقاله‌ها در ماه‌های آینده علاقه دارید، دیدگاه خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما به‌اشتراک بگذارید.