ایده جدید پژوهشگران برای نجات زمین: انهدام سیارک خطرناک با بمب‌های میله‌ای
گروهی از پژوهشگران می‌خواهند با استفاده از شیوه دفاع سیاره‌ای جدیدی به نام Pi (مخفف درهم‌بکوبش)، زمین را از آخرالزمان سیارکی احتمالی نجات دهند. برنامه دانشمندان در مقاله‌ای بلند در وب‌سایت گروه کیهان‌شناسی تجربی دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا تشریح و برای انتشار به نشریه «پیشرفت‌ها در پژوهش‌های فضایی» فرستاده شده است.
پژوهشگران در روش جدید قصد دارند با پرتاب مجموعه‌ای از «میله‌های نفوذکننده» به مسیر سیارک‌های بزرگ بالقوه تهدیدزا برای حیات، آن‌ها را منهدم و به صدها قطعه ریز تبدیل کنند. نویسندگان می‌نویسند این میله‌ها هرکدام با اندازه تقریبی ۱/۸ تا سه متر، حاوی مواد منفجره (شاید حتی نمونه‌های هسته‌ای) هستند تا سیارک در حال نزدیک‌شدن را مدت‌ها پیش از رسیدن به جوّ زمین، منفجر و به قطعات نسبتا بی‌ضرر خُرد کنند.
مقاله در‌ادامه می‌گوید رگبار بقایای حاصله می‌تواند همچنان به سازه‌ها و انسان‌های روی زمین آسیب برساند؛ اما این آسیب درمقایسهبا برخورد سیارکی بزرگ همچون شهاب ۱۹ متری منفجرشده برفراز چلیابینسک روسیه در فوریه ۲۰۱۳ با قدرت تقریبی ۳۰ بمب هیروشیما ناچیز خواهد بود. درصورت انفجار آن شهاب مستقیما برفراز شهری بزرگ، امواج شوک حاصله می‌توانست میلیون‌ها نفر را به‌کام مرگ بکشاند؛ اما انفجار برفراز ناحیه‌ای وسیع خارج از شهر چلیابینسک رخ داد و هرچند خسارت و جراحت‌هایی به‌دنبال داشت، موجب مرگ هیچ‌کس نشد.
فیلیپ لوبین و الکساندر کوهن، فیزیک‌دانان دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا و نویسندگان مطالعه، در سرمقاله‌ای جدید در نشریه ساینتفیک آمریکن نوشتند تفاوت بین سقوط سیارکی بزرگ با ریزش صدها سنگ کوچک‌تر، به افتادن پیانو بزرگ پانصدکیلوگرمی روی سرتان از ارتفاع یک‌کیلومتری و سقوط پانصد کیلوگرم توپ اسفنجی از همان ارتفاع شباهت دارد.
روش درهم‌بکوبش، ده‌ها میله نفوذکننده شبیه به نیزه را مستقیما در مسیر سیارک در حال نزدیک‌شدن مستقر و سنگ فضایی را به صدها قطعه کوچک تبدیل می‌کند
تهدید قریب‌الوقوع
ناسا حرکات بیش از هشت‌هزار سیارک نزدیک زمین با قطر بزرگ‌تر از ۱۴۰ متر را ردیابی می‌کند. بااین‌حال، همان‌طورکه حادثه چلیابینسک نشان داد، اجرام کوچک‌تر همچنان می‌توانند همچون مشتی بزرگ به زمین اصابت کنند. شهاب چلیابینسک به‌طرز چشمگیر کوچک‌تر از سیارک‌هایی بود که سازمان‌های فضایی معمولا ردیابی می‌کنند؛ از‌این‌رو، ستاره‌شناسان در شناسایی آن ناکام ماندند. همچنین، این سنگ ویرانگر مستقیما از مسیر خورشید به زمین شلیک شد.
یکی از مزیت‌های روش درهم‌بکوبش این است که موشک مملو از میله‌های نفوذکننده می‌تواند ازنظر تئوری با اخطار بسیار کوتاه و حتی چند دقیقه پیش از رسیدن جرم به جوّ زمین پرتاب شود. نویسندگان مقاله می‌نویسند: «جرمی برخوردی به‌اندازه سنگ بیست‌متری منفجرشده برفراز چلیابینسک روسیه، می‌تواند با استفاده از پرتابگر مشابه با نوع به‌کاررفته برای موشک‌های بالستیک قاره‌پیما، صد ثانیه پیش از ضربه رهگیری شود.»
پژوهشگران می‌نویسند سنگی هم‌اندازه با سیارک ۳۷۰ متری آپوفیس را می‌توان ده روز پیش از اصابت به زمین ردیابی کرد. موشک‌های کنونی مانند پرتابگر فالکون ۹ اسپیس ایکس می‌توانند به‌راحتی بمب‌های میله‌ای را در منطقه اطراف چنین سیارکی مستقر کنند.
ناسا در مأموریتی جدید قصد دارد مسیر سیارک‌های نزدیک زمین را با واردکردن ضربه به آن‌ها تغییر دهد؛ اما اگر برآوردهای پژوهشگران دقیق باشد، روش درهم‌بکوبش درمقایسهبا برنامه ناسا، به‌طرز چشمگیر تکنیکی انعطاف‌پذیرتر برای دفاع از سیاره خواهد بود.
- چند سال با فناوری لازم برای انهدام سیارک‌های مهاجم فاصله داریم؟
- چگونه می‌توان از برخورد سیارکی ویرانگر به زمین جلوگیری کرد؟
مأموریت سازمان فضایی آمریکا با نام آزمایش تغییر مسیر دو سیارک (دارت) ماه نوامبر پرتاب خواهد شد؛ اما رسیدن موشک آزمایشی به هدف خود که قمر ۱۶۰ متری سیارک دیدیموس است، تقریبا یک سال طول خواهد کشید. اگر مأموریت موفقیت‌آمیز باشد، ضربه موشک سرعت مداری قمر را به‌قدر کافی آهسته خواهد کرد تا ستاره‌شناسان دریابند تغییر مسیر سیارک اصلا مؤثر خواهد بود یا نه.
روش درهم‌بکوبش نیز برای اثبات کارآمدی به آزمون‌های گسترده نیاز خواهد داشت. این آزمایش‌ها با آزمایش‌های زمینی روی سیارک‌های غیرواقعی آغاز می‌شود و سپس به‌سمت اهداف واقعی در فضا خواهد رفت. درحال‌حاضر، هیچ آزمایشی از این نوع برنامه‌ریزی نشده است. موفقیت روش جدید به توانایی دانشمندان در شناسایی سیارک‌های کوچک نزدیک زمین مانند جرم برخوردی چلیابینسک، پیش از ورود آن‌ها به جوّ نیز بستگی دارد که این مهارت در حال پیشرفت است. پژوهشگران در نتیجه‌گیری مقاله‌شان در ساینتفیک آمریکن می‌نویسند:
بدون سامانه هشدار اولیه مناسب، درهم‌بکوبش و سایر روش‌های دفاع سیاره‌ای حفاظت کمتر از سطح مطلوب ارائه خواهند داد. درهم‌بکوبش فقط یک تکه از این پازل ضروری است. به‌منظور حفاظت مناسب از زمین، باید چشم‌های بیشتری را کاملا به‌سمت آسمان باز کنیم.
نظرات