۲۹ روز در خطر؛ تلسکوپ فضایی جیمز وب چگونه آماده کاوش کیهان خواهد شد؟
جیمز وب، جدیدترین تلسکوپ فضایی ناسا پس از پرتاب به فضا و همزمان با گشودن مسیر خود به سمت مقصد نهاییاش در فاصله تقریباً ۱/۵ میلیون کیلومتری از زمین، با ۲۹ روز دلهرهآور مواجه خواهد شد.
ناسا چندی پیش ویدئویی به نام «۲۹ روز در خطر» را منتشر کرد و در آن جزئیات سفر پیچیده تلسکوپ فضایی جیمز وب از زمان پرتاب تا رسیدن به مقصد را شرح داد. انتظار میرود جیمز وب در تاریخ ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) سرانجام پس از سالها انتظار زمین را ترک کند.
جیمز وب درطول سالهای ساخت خود به علت چالشهای فناوری، دنیاگیری ویروس کرونا و دیگر معضلات با تاخیرهای متعدد مواجه بوده است. بااینحال، هنوز موانع چشمگیری وجود دارد که جیمز وب پس از پرتاب باید بر آنها غلبه کند.
گرگ رابینسون، مدیر برنامه جیمز وب در ویدئو میگوید «ما ۳۰۰ نقطه تکی شکست داریم و تمام آنها باید به درستی کار کنند. وقتی شما در فاصله ۱/۵ میلیون کیلومتری از زمین هستید، نمیتوانید کسی را برای تعمیر آن بفرستید.»
ویدئوی ۸ دقیقهای ناسا بر بسیاری از موانع فناورانهای تمرکز میکند که جیمز وب باید از پس آنها بربیاید. بهعنوان مثال، آنطور که ویدئو اشاره میکند، آینه ۶/۵ متری تلسکوپ بهگونهای ساخته شده است تا مانند اوریگامی تا شود؛ زیرا آینه حین پرتاب باید درون فرینگ محموله آریان ۵، موشک پرتابگر خود جا بگیرد. فرایند گشودن تلسکوپ در اعماق فضا، خارج از دسترس انسان اتفاق خواهد افتاد.
آریان ۵ در روز پرتاب باید وظیفهاش را به درستی انجام دهد و البته پیشرانههای خود جیمز وب نیز بهویژه تقریباً ۱۲ ساعت پس از برخاست از روی زمین، باید عملکرد صحیح داشته باشند. در این زمان، انتظار میرود پیشرانهها روشن شوند و جیمز وب را روانه مقصدش در اعماق فضا کنند. همانطور که جیمز وب مسیر سفرش را میپیماید، براثر بادهای خورشیدی یا جریان ثابت ذرات ساطعشده از خورشید به اطراف هل داده میشود؛ درنتیجه تلسکوپ برای حفظ پایداری سطوح کوچکی به نام «تریم تب» را باز میکند.
یکی از بزرگترین ابزارهایی که جیمز وب باید باز کند، سپر خورشیدی چند لایه و پیچیدهاش است. این سپر ۱۴۰ مکانیزم آزادسازی، ۷۰ مونتاژ لولا، ۴۰۰ قرقره، ۹۰ کابل و ۸ راهاندازی موتور، بلبرینگ، فنر و چرخدنده دارد. تمام این موارد باید بهدرستی کار کنند تا سپر خورشیدی گشوده شود و درنتیجه جیمز وب بتواند فعالیت علمیاش را انجام دهد.
پس از استقرار سپر خورشیدی، نوبت به راهاندازی ابزارهای اپتیکی شامل آینه اصلی و آینه ثانویه خواهد رسید. زمانی که تلسکوپ در پیکربندی نهایی خود باز شود، گردانندگان مأموریت بخشهای مختلف آینه جیمز وب را تراز خواهند کرد. آنگاه، بزرگترین تلسکوپ فضایی جهان آماده است تا بازنویسی کتابهای علمی جهان را آغاز کند.