گذار از دولتی به خصوصی؛ ناسا وظیفه ساخت لباس‌های فضانوردی جدیدش را به شرکت‌های تجاری سپرد
ناسا روز چهارشنبه اعلام کرد که دو شرکت خصوصی به نام‌های اکسیوم اسپیس و کالینز ارواسپیس نسل بعدی لباس‌هایی را خواهند ساخت که فضانوردان آتی برای پیاده‌روی و درنهایت گشت‌‌وگذار در سطح ماه خواهند پوشید. سپردن وظیفه‌ی ساخت لباس فضانوردی به بخش خصوصی پس از سال‌ها تلاش ناسا برای ساخت لباس‌های اختصاصی، جهت‌گیری جسورانه جدیدی برای این سازمان محسوب می‌شود.
لباس‌های فضانوردی جدید نقشی مهم در برنامهی آرتمیس، پروژه‌ی بزرگ ناسا برای بازگرداندن انسان به سطح ماه ایفا خواهند کرد. درحال‌حاضر، سازمان فضایی آمریکا قصد دارد نخستین فضانوردان آرتمیس را تا سال ۲۰۲۵، یک‌سال دیرتر از ضرب‌الأجل تعیین‌شده‌ی اولیه به‌دست دولت ترامپ روی ماه فرود آورد. ناسا می‌خواهد فضانوردانش هنگام فرود روی ماه مجهز به لباس‌هایی مناسب باشند تا بتوانند برای کاوش سطح ماه از آن‌ها استفاده کنند.
بااین‌حال با توجه به حجم چشمگیر اقدامات باقی‌مانده در زمینه‌ی ساخت سخت‌افزارها و وسایل نقلیه‌ی مورد نیاز برای انجام نخستین فرود، تردیدهای بسیاری درباره‌ی توانایی ناسا در دستیابی به ضرب‌الاجل ۲۰۲۵ وجود دارد. اما به‌تازگی معلوم شده که یکی از موانع اصلی، ساخت لباس فضانوردی است. حسابرسی‌های مالی متعدد فاش کرده‌اند که تلاش ناسا برای ساخت لباس‌های فضانوردی نسل بعدی ناکافی بوده، با چالش‌های فنی فراوان مواجه شده و سال‌ها از برنامه عقب است.
اکنون پس از ۱۵ سال تلاش برای ساخت لباس‌های فضانوردی جدید، سازمان فضایی این وظیفه را به بخش خصوصی واگذار می‌کند. کالینز ارواسپیس با کمک به ساخت لباس‌های کنونی مورد استفاده‌ی ناسا، در زمینه‌ی ساخت لباس‌های فضانوردی سابقه دارد؛ درحالی‌که اکسیوم اسپیس شرکت نسبتاً جدیدی محسوب می‌شود که قصد دارد ایستگاه‌های فضایی خصوصی بسازد.
ناسا اعلام کرده که ارزش کلی قراردادهای واگذارشده ۳٫۵ میلیارد دلار است. بااین‌حال معلوم نیست قراردادها هرکدام چقدر ارزش دارند. ۳٫۵ میلیارد دلار سقفی است که عمر قراردادها را پوشش می‌دهد و هزینه‌های جزئی ساخت و خریدهای آتی لباس‌ها برای استفاده‌ی ناسا را شامل می‌شود. بااین‌حال وقتی ساخت لباس‌ها به پایان برسد، شرکت‌ها مالک آن‌ها خواهند بود و می‌توانند از آن‌ها برای دیگر اهداف غیرمرتبط به ناسا استفاده کنند.
لباس‌های فضانوردی قرار است برای تناسب با طیف وسیعی از تیپ‌های بدنی، از صدک ۵ام زنانه تا صدک ۹۵ام مردانه طراحی شوند. ناسا می‌خواهد لباس‌های فضانوردی برای پوشیدن توسط فضانوردان مأموریت آرتمیس ۳ که سومین پرتاب اسپیس لانچ سیستم، موشک جدید ناسا و هدف کنونی برای نخستین فرود است، آماده باشند. برنامهی آرتمیس همچنین درتلاش است تا نخستین زن و نخستین فرد رنگین‌پوست را روی ماه فرود آورد؛ درنتیجه به‌گفته‌ی دن بربانک، فضانورد سابق و کارشناس ارشد فناوری در ارواسپیس، «فضانورد زن باید لباسی داشته باشد که اندازه و متناسب با او طراحی شده است.»
لباس‌هایی که شرکت‌ها خواهند ساخت، صرفاً برای اکتشاف ماه نیستند. ناسا مجموعه‌ی تازه‌ای از لباس‌هایی را می‌خواهد که بسیار تطبیق‌پذیرتر از مدل‌های پیشین باشند تا هم فضانوردان آرتمیس هنگام کاوش ماه از آن‌ها استفاده کنند و هم جایگزینی برای نمونه‌های قدیمی موجود در ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) باشند.
درطول چهار دهه‌ی گذشته، فضانوردان ناسا برای انجام پیاده‌روی فضایی در ایستگاه فضایی بین‌المللی به همان طراحی اولیه‌ی لباس‌های فضایی تکیه کرده‌اند. این لباس با نام واحد تحرک خارج از فضاپیما (EMU) نخستین‌بار در دوران شاتل فضایی معرفی شد و نسخه‌ی بهینه‌شده‌ی آن برای خروج از ایستگاه فضایی و انجام نوسازی‌ها و تعمیرات در فضا به‌کار می‌رود. EMU-ها در طول دهه‌ها به‌روزرسانی نشده‌اند و برای استفاده به‌منظور پیاده‌روی‌های قمری مناسب نیستند. این لباس‌های فضانوردی همچنین محدودیت اندازه دارند.
نسخه‌ی اولیه لباس xEMU در رنگ سفید، قرمز و آبی در سال ۲۰۱۹ رونمایی شد.
گذار به نسل جدید لباس فضانوردی برای ناسا دشوار بوده است. سازمان فضایی در سال ۲۰۰۷ به سراغ طراحی لباس‌های جدید رفت و از آن زمان تاکنون درمجموع ۴۲۰ میلیون دلار برای ساخت لباس فضانوردی هزینه کرده است. این تلاش‌ها درنهایت ساخت لباس جدیدی به نام xEMU را در پی داشت که نسخه‌ی اولیه‌ی آن در سال ۲۰۱۹ رونمایی شد. در آن زمان، ناسا امیدوار بود که دو لباس پیش از فرستادن به سطح ماه برای فرود ۲۰۲۴، به‌منظور آزمایش در ایستگاه فضایی آماده باشند.
اما در ماه اوت، واحد بازرسی کل ناسا در حسابرسی مالی خود پی برد که ساخت لباس‌های فضانوردی جدید به دلیل کمبود بودجه، مشکلات فنی و معضلات مربوط به دنیاگیری کووید ۱۹ به طرز چشمگیری به تأخیر افتاده است. درنهایت گزارش این واحد ادعا کرد که xEMU تا مهلت تعیین‌شده‌ی دولت ترامپ برای فرود قمری آماده نخواهد بود (چند ماه بعد، ناسا بازگشت به ماه را به سال ۲۰۲۵ موکول کرد.) گزارش حسابرسی همچنین اشاره کرد که ناسا تا زمان آمادگی نخستین لباس پرواز (در بهترین حالت آوریل ۲۰۲۵)، احتمالاً درمجموع یک میلیارد دلار خرج خواهد کرد.
درهمین‌حال، در آوریل ۲۰۲۱ ناسا از شرکت‌های خصوصی خواست تا طرح‌هایشان را برای لباس‌های فضانوردی جدیدی که بتوانند برای مأموریت‌های آرتمیس استفاده شوند، ارائه دهند. در آن زمان ناسا گفت همچنان ساخت داخلی xEMU را ادامه خواهد داد؛ اما آن درخواست نشان داد که سازمان فضایی ممکن است به جای لباس‌های ساخت خود بر لباس‌های تجاری تکیه کند.
اکنون تمام امیدهای ناسا به کالینز ارواسپیس و اکسیوم اسپیس است. سازمان فضایی می‌گوید مهندسانش تا پایان سال آزمایش xEMU را ادامه خواهند داد؛ اما درنهایت با حرکت به جلو تمرکزش را تغییر خواهد داد و به سراغ هدایت شرکت‌های تجاری خواهد رفت. علاوه‌براین، داده‌های و پژوهش‌هایی که ناسا درطول ساخت xEMU گردآوری کرده است، دراختیار دو شرکت یادشده قرار خواهند گرفت.
توانایی شرکت‌ها در دستیابی به ضرب‌الاجل ۲۰۲۵، در طول چند سال آینده مشخص خواهد شد. کالینز ارواسپیس نسخه‌ای اولیه از لباسی قمری را در سال ۲۰۱۹ رونمایی کرد که به گفته‌ی بربابنک، سال‌ها صرف ساخت آن شده است. مایک سافردینی، مدیرعامل اکسیوم اسپیس نیز می‌گوید ازآنجاکه این شرکت ساخت لباس برای ایستگاه‌های فضایی آتی را از قبل درنظر گرفته بود، فرایند ساخت آن‌ها را از سال‌ها پیش آغاز کرده است.
بااین‌حال تا سال ۲۰۲۵ زمان زیادی باقی نمانده است. ناسا می‌گوید در این مقطع درباره‌ی انتقال وظیفه‌ی ساخت لباس فضانوردی اطمینان دارد و ادعا می‌کند که پژوهش‌های xEMU به کاهش ریسک و سرعت‌بخشی به امور کمک خواهد کرد. به‌علاوه، مجموعه‌ای از دستاوردها وجود دارد که ناسا و همکاران تجاری‌اش به‌منظور دستیابی به ضرب‌الأجل ۲۰۲۵ باید رقم بزنند؛ ازجمله پرتاب موشک جدید ناسا برای نخستین‌بار و تکمیل ماه‌نشین‌های انسانی برای رساندن فضانوردان به سطح ماه. درنتیجه لباس‌های فضانوردی فقط تکه‌ای از پازل به‌شدت پیچیده‌ای هستند که ناسا برای بازگشت به ماه باید حل کند.
نظرات