چین می‌خواهد زودتر از ناسا و ایسا نمونه‌های مریخ را به زمین بیاورد

به‌گزارش اسپیس‌نیوز، سان ژزو، طراح ارشد مأموریت مدارگرد و سطح‌نورد مریخی تیان‌ون ۱، درجریان ارائه‌ای در ۲۰ ژوئن پروژه‌ی جدید بازگشت نمونه از مریخ چین را معرفی کرد. براساس اظهارات وی، این مأموریت که در اواخر سال ۲۰۲۸ انجام خواهد شد، شامل دو پرتاب است و نمونه‌ها در ژوئیه ۲۰۳۱ به زمین خواهند رسید.

مأموریت چندپرتابی پیچیده‌ی چین درمقایسه با پروژه‌ی مشترک ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) ساختار ساده‌تری خواهد داشت. بااین‌حال در مأموریت چینی‌ها، یک فرود مریخی واحد اتفاق می‌افتد و هیچ مریخ‌نوردی برای نمونه‌برداری از مکان‌های مختلف درکار نیست. اما اگر چین موفق شود، نخستین نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از مریخ را به زمین خواهد آورد؛ هدفی که به‌طور گسترده به‌عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ علمی در زمینه‌ی اکتشافات فضایی شناخته می‌شود.

در ماه مارس، ناسا اعلام کرد که قصد دارد مرحله‌ی بعدی کارزار بازگشت نمونه‌ی مریخی خود را به تأخیر بیندازد و مأموریت سطح‌نشین را به دو فضاپیمای جداگانه تقسیم کند تا خطر کلی برنامه کاهش یابد. مدارگرد بازگرداننده‌ی نمونه به زمین که متعلق به آژانس فضایی اروپا است، در سال ۲۰۲۷ پرتاب خواهد شد و نمونه‌ها در سال ۲۰۳۳ تحت برنامه‌ی بازنگری‌شده به زمین خواهند رسید.

در بیانیه‌های پیشین درباره‌ی مأموریت جدید چین، پیشنهاد شده بود که از موشک فوق‌سنگین لانگ مارچ ۹ استفاده شود. این مأموریت بر فناوری‌ها و تکنیک‌های ورود به جو، نزول و فرود روی سطح مریخ که در می ۲۰۲۱ به‌وسیله‌ی مأموریت تیان‌ون ۱ نمایش داده شد و همچنین تکنیک‌های نمونه‌برداری رگولیت، پهلوگیری و اتصال مداری قمری برفراز ماه و ورود به جو با سرعت بالا که در مأموریت بازگشت نمونه‌ی قمری چانگ‌ای ۵ به‌کار رفتند، اتکا خواهد کرد.

سان مشخصات مأموریت را در نشستی درباره‌ی فناوری‌های اکتشافی اعماق فضا که بخشی از مجموعه سمینارهای برگزارشده به مناسبت ۱۲۰ سالگی دانشگاه نانجینگ بود، ارائه کرد. فرود روی مریخ در حوالی سپتامبر ۲۰۲۹ انجام خواهد شد و تکنیک‌های جمع‌آوری نمونه شامل نمونه‌برداری سطحی، حفاری و نمونه‌برداری هوشمند متحرک، احتمالاً با استفاده از رباتی چهار پا خواهد بود.

وسیله‌ی صعود برای رساندن نمونه‌ها به مدار مریخ، از دو مرحله با سوخت جامد یا مایع تشکیل خواهد شد و طبق ارائه‌ی سان باید به سرعتی بالغ بر ۴٫۵ کیلومتر بر ثانیه برسد. فضاپیما پس از پهلوگیری و اتصال به مدارگرد درحال انتظار، در اواخر اکتبر ۲۰۳۰ مدار مریخ را ترک خواهد کرد و تا ژوئیه ۲۰۳۱ به زمین خواهد رسید. سان افزود مدارگرد تیان‌ون ۱ به‌عنوان بخشی از آماده‌سازی برای مأموریت بازگشت نمونه، تا انتهای امسال یک آزمایش ترمز اتمسفری در مدار مریخ انجام خواهد داد.

پیچیدگی فناورانه و نیاز فضاپیماها به فعالیت با اتکا به خود، برخی از چالش‌های مهم مأموریت محسوب می‌شوند. یکی دیگر از جنبه‌های اشاره‌شده در نشست، این است که فرود در حوالی اعتدال پاییزی در نیمکره شمالی انجام می‌شود. مشکلات مربوط به طوفان‌های گردوغبار احتمالی و دسترسی پایین به انرژی خورشیدی نیز مأموریت چینی‌ها را با چالش رو‌برو خواهد کرد.

به‌نظر می‌آید که مأموریت بازگشت نمونه مریخی چین از حمایت مقام‌های ارشد فضایی و دولتی مربوطه برخوردار است. بلندپروازی این کشور برای انجام چنین مأموریت بی‌سابقه‌ای پیش‌تر بیان و در برنامه‌های سازمان ملی فضایی چین برای سال‌های ۲۰۲۱-۲۰۲۵ گنجانده شده بود. تکمیل «پژوهش‌های فناورانه‌ی کلیدی در زمینه‌ی جمع‌آوری و بازگشت نمونه‌ی مریخی» به‌عنوان هدفی برای همان دوره در یک مقاله‌ی سفید فضایی دولتی ذکر شده است.

بازگشت نمونه از مریخ به‌دنبال دو مأموریت انجام خواهد شد. تیان‌ون ۱ که در ژوئیه ۲۰۲۰ پرتاب شد و یک مدارگرد و مریخ‌نورد را به سیاره سرخ فرستاد، نخستین مأموریت مستقل میان‌سیاره‌ای چین بود. تیان‌ون ۲ یک مأموریت نمونه‌برداری از سیارکی نزدیک به زمین خواهد بود که از دنباله‌داری در کمربند اصلی سیارک‌ها نیز بازدید خواهد کرد. طبق برنامه‌های کنونی این مأموریت در سال ۲۰۲۵ پرتاب خواهد شد.