شمارش معکوس تا انتشار نخستین تصاویر جیمز وب؛ ناسا فهرست نخستین اهداف تلسکوپ را منتشر کرد

امروز جمعه، ناسا فهرستی از اجرامی را منتشر کرد که هفته‌ی آینده هنگام رونمایی از نخستین عکس‌های تمام‌رنگی ثبت‌شده با تلسکوپ فضایی جیمز وب، آشکار خواهند شد. این اهداف شامل کهکشان‌ها، سحابی‌ها و سیاره‌ای غول‌پیکر در خارج از منظومه شمسی است.

جیمز وب رصدخانه‌ی فضایی جدید ناسا دی ماه سال گذشته پرتاب شد. این تلسکوپ که از آینه‌ی طلایی و ۶ ضلعی بزرگی با قطر ۶٫۵ متر بهره می‌برد، قرار است با جمع‌آوری نور نخستین ستارگان و کهکشان‌هایی که درست پس از انفجار بزرگ (بیگ‌بنگ) شکل گرفتند، عرصه‌ی اخترفیزیک را متحول کند. جیمز وب همچنین به‌منظور مطالعه‌ی اجرام واقع در سرتاسر کیهان با دقت بی‌سابقه طراحی شده است و درباره‌ی منظومه‌ی شمسی خودمان، سیاره‌های خارج از محله‌ی کیهانی‌مان، سیارک‌ها و ستارگان ناشناخته در ژرف‌ترین نقاط فضا دانش جدید ارائه خواهد داد.

تلسکوپ فضایی جیمز وب برای ثبت نخستین تصاویرش، اجرام و مناطق هدف خود در فضا را به مدت ۱۲۰ ساعت رصد و در این پنج روز، داده‌هایی ارزشمند جمع‌آوری کرد. تا به امروز، به‌طور دقیق نمی‌دانستیم نخستین تصاویر جیمز وب چه چیز را نشان خواهند داد؛ هرچند برخی مقام‌های ناسا اشاراتی کوتاه به آن‌ها کرده بودند. توماس زوربوخن، مدیر واحد مأموریت‌های علمی ناسا فاش کرد که که ما نور اتمسفر سیاره‌ای در خارج از منظومه شمسی را خواهیم دید و بیل نلسون، مدیر ناسا نیز گفت که یکی از عکس‌ها، «ژرف‌ترین تصویری خواهد بود که تاکنون از کیهان گرفته شده است.»

اکنون می‌توانیم پیش از دیدن این اهداف واقع در اعماق فضا با جزئیات واضح، نامشان را بدانیم. البته در مورد سیاره فراخورشیدی، انتظار می‌رود که نمایی کلی از طیف رنگی یا نور تفکیک‌شده از اتمسفر آن را ببینیم. فهرست نخستین اهداف تلسکوپ را تیمی بین‌المللی از دانشمندان ناسا، آژانس فضایی اروپا، آژانس فضایی کانادا و مؤسسه‌ی علوم تلسکوپ فضایی که بر مأموریت‌های علمی جیمز وب نظارت می‌کنند، انتخاب کرده‌اند.

برخی از اهداف را ما پیش‌تر به‌لطف تصاویر تهیه‌شده با تلسکوپ فضایی هابل مشاهده کرده بودیم. بااین‌حال، آینه‌ی جیمز وب تقریباً سه برابر بزرگ‌تر از آینه‌ی هابل است. همچنین جیمز وب تقریباً ۱٫۵ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد؛ درحالی‌که هابل در مدار نزدیک زمین به دور سیاره‌مان می‌چرخد. تصاویر جیمز وب در مقایسه با نمونه‌های ثبت‌شده با هابل جزئیات به‌مراتب بیشتر خواهند داشت.

فهرست نخستین اهداف جیمز وب به شرح زیر است:

• سحابی شاه‌تخته. سحابی شاه‌تخته یکی از بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین سحابی‌ها در آسمان است که در فاصله‌ی تقریباً ۷۶۰۰ سال نوری در صورت فلکی شاه‌تخته در نیم‌کره جنوبی آسمان قرار دارد. سحابی‌ها بسترهای ستاره‌ای هستند که ستارگان در آن‌ها شکل می‌گیرند. سحابی شاه‌تخته خاستگاه بسیاری از ستارگان عظیمی است که چند برابر بزرگ‌تر از خورشید هستند.
• سیاره فراخورشیدی WASP-96 b (طیف رنگی). واسپ ۹۶ بی سیاره‌ای غول‌پیکر خارج از منظومه شمسی است که عمدتا از گاز تشکیل شده است. این سیاره فراخورشیدی که تقریباً ۱۱۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، هر ۳٫۴ روز یک‌بار به دور ستاره‌اش می‌چرخد. جرم واسپ ۹۶ بی نزدیک به نصف مشتری است و کشف آن در سال ۲۰۱۴ اعلام شد.
• سحابی حلقه جنوبی. سحابی حلقه جنوبی یا سحابی هشت انفجار، یک سحابی سیاره‌ای یا ابری درحال انبساط از گاز است که ستاره‌ای درحال مرگ را احاطه کرده است. قطر این سحابی نزدیک به نیم‌سال نوری است و تقریباً دو هزار سال نوری از زمین فاصله دارد.
• پنج‌قلوی استفان. پنج‌قلوی استفان در فاصله‌ی تقریبی ۲۹۰ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی اسب بالدار قرار دارد. پنج‌قلوی استفان از این جهت درخورتوجه محسوب می‌شود که نخستین گروه کهکشانی فشرده‌ای است که در سال ۱۸۸۷ کشف شد. چهار کهکشان این گروه کهکشانی به‌نحوی کنار یکدیگر قفل شده‌اند که به‌طور مکرر رویارویی‌های نزدیک دارند.
• منطقه SMACS 0723. در این منطقه از فضا، خوشه‌های کهکشانی عظیمی قرار دارند که با بزرگنمایی نور اجرام پشت خود، مانند عدسی عمل می‌کنند و نمایی ژرف از اجرام بسیار دوردست و جمعیت‌های کهکشانی ذاتا کم‌نور ارائه می‌دهند. به‌لطف این پدیده که با عنوان همگرایی گرانشی شناخته می‌شود، می‌توانیم نخستین اجرام پدید‌آمده در جهان را ببینیم؛ اما چقدر نخستین و دقیقاً چه اجرامی؟ سه‌شنبه خواهیم فهمید.

ناسا قرار است تصاویر را سه‌شنبه ۲۱ تیر در ساعت ۱۹:۰۰ به وقت ایران منتشر کند. همان‌طور که دانشمندان ناسا وعده داده‌اند، آنچه خواهیم دید، قطعاً خیره‌کننده و متاثرکننده خواهد بود. شما مخاطبان زومیت می‌توانید پوشش زنده‌ی این رویداد را در وب‌سایت ما تماشا کنید.