بازنگری در برنامه بازگشت نمونه‌های مریخ: ناسا به‌جای مریخ‌نورد از هلی‌کوپتر استفاده خواهد کرد
نخستین هلی‌کوپتری که ناسا به مریخ فرستاد، چنان عملکرد خوبی داشت که این سازمان قصد دارد دو نمونهی دیگر عازم سیاره سرخ کند. این هلی‌کوپترها به اینجنیوتی، هلی‌کوپتر همراه مریخ‌نورد پرسویرنس شباهت خواهند داشت؛ اما از توانایی مضاعف گرفتن و انتقال لوله‌های کوچک پر از سنگ‌ریزه‌های مریخی برخوردار خواهند بود. این هواگردهای فرازمینی را به‌طور کلی می‌توان شبیه به پهپادهایی دانست که آمازون برای تحویل بسته‌ها ساخته است.
به‌گزارش نیویورک‌تایمز، استفاده از هلی‌کوپتر، بخشی از بازنگری اساسی در مأموریت بزرگ بعدی ناسا به مریخ محسوب می‌شود. هدف از این مأموریت که با همکاری آژانس فضایی اروپا انجام خواهد شد، بازگرداندن نمونه‌های مریخ به زمین برای بررسی دقیق به‌دست دانشمندان با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته‌ای است که امکان قرار دادنشان درون فضاپیما وجود ندارد.
توماس زوربوخن، مدیر واحد مأموریت‌های علمی ناسا، چهارشنبه درجریان کنفرانسی خبری گفت: «ما مسیری رو به جلو با استفاده از ساختار بازنگری‌شده و نوآورانه داریم.»
مریخ‌نورد پرسویرنس در حین اکتشاف دهانه‌ای به نام یزرو، مشغول حفاری نمونه‌های سنگ بوده است. تمرکز این کاوشگر بر دلتای رودخانه‌ای خشک‌شده در امتداد دیواره‌ی دهانه است؛ مکانی عالی که اگر موجوداتی در آن زندگی می‌کردند، ممکن است نشانه‌هایی از این حیات باستانی را حفظ کرده باشد.
برنامه‌ی اولیه این بود که مریخی‌نوردی ساخت آژانس فضایی اروپا برای برداشتن نمونه‌ها و حمل آن‌ها به سطح‌نشین به مریخ فرستاده شود. سپس این نمونه‌های قرارگرفته روی سطح‌نشین درون موشک بارگیری و به مدار مریخ پرتاب می‌شوند. درنهایت فضاپیمایی دیگر محفظه‌ی نمونه‌ها را می‌گیرد و به زمین حمل می‌کند. بااین‌حال مریخ‌نورد نیازمند اندازه‌ای بزرگ بود و به همراه موشک، آنقدر سنگین می‌شد که نمی‌توانست روی یک سطح‌نشین جا شود. اوایل سال جاری، ناسا اعلام کرد که قرار است از دو سطح‌نشین استفاده کند؛ یکی برای مریخ‌نورد و دیگری برای موشک پرتابگر نمونه‌ها.
اکنون با بازنگری در مأموریت، مریخ‌نورد جمع‌آوری‌کننده نمونه‌ها از برنامه حذف شده است. درعوض، برنامه این است که پرسویرنس به سمت سطح‌نشین حرکت کند و ۳۰ نمونهی جمع‌آوری‌شده را برای آن بیاورد. سپس نمونه‌ها درون موشک قرارگرفته روی سطح‌نشین بارگیری خواهند شد. ازآنجاکه کیوراسیتی، مریخ‌نوردی با طراحی تقریباً مشابه با پرسویرنس، یک دهه پس از ورودش به مریخ همچنان درحال فعالیت است، مدیران ناسا اطمینان دارند که پرسویرنس نیز هنگام رسیدن سطح‌نشین بازگرداننده‌ی نمونه‌های مریخ در سال ۲۰۳۰، کماکان در وضعیت عملیاتی خواهد بود.
تصویر ثبت‌شده با مریخ‌نورد پرسویرنس از دهانه یزرو، محوطه‌ی احتمالی فرود سطح‌نشین بازگرداننده نمونه‌های مریخ را نشان می‌دهد.
اگر مشکلی برای پرسویرنس پیش بیاید، هلی‌کوپترها گزینه‌ی پشتیبان خواهند بود. سطح‌نشین بازگرداننده نمونه‌های مریخ در نزدیکی جایی روی مریخ خواهد نشست که پرسویرنس نمونه‌های سنگ را درون لوله‌هایی به اندازه سیگار برگ رها کرده است. سپس هلی‌کوپترها نمونه‌ها را به سطح‌نشین منتقل خواهند کرد. سفر بازگشت چند سال بیشتر طول خواهد کشید. نمونه‌ها در سال ۲۰۳۳ درون کپسولی کوچک روی زمین فرود می‌آیند.
مقام‌های ناسا از تداوم دستاوردهای اینجنیوتی که به همراه پرسویرنس به مریخ سفر کرد، شگفت‌زده شده‌اند. ابتدا قرار بود هلی‌کوپتر اندکی پس از فرود مریخ‌نورد در فوریه ۲۰۲۱، درطول دوره‌‌ای آزمایشی به مدت یک ماه فقط چند مرتبه پرواز کند. سپس پرسویرنس هلی‌کوپتر را ترک کند و به سراغ انجام مأموریت اصلی خود برود. اما اینجنیوتی تا به امروز ۲۹ بار در آسمان مریخ به پرواز درآمده است.
پروازهای اینجنیوتی که چالش فناورانه‌ای دشوار در هوای رقیق مریخ محسوب می‌شدند، به قدری موفقیت‌آمیز بودند که ناسا تصمیم گرفت همراهی آن با پرسویرنس را ادامه دهد و از هلی‌کوپتر به‌عنوان دیده‌بانی هوایی برای نظارت بر چشم‌انداز پیش‌روی مریخ‌نورد استفاده کند. زوبورخن گفت ناسا براساس مطالعات جدید و دستاوردهای اخیر در مریخ به تصمیم خود رسید و توانست هلی‌کوپتر را به‌عنوان یک گزینه درنظر بگیرد؛ انتخابی که یک سال پیش اصلاً دردسترس نبود.
هلی‌کوپترهای مأموریت بازگشت نمونه‌ها تقریباً هم‌اندازه خواهند بود؛ اما چرخ‌هایی کوچک به زیر پایه‌های فرود آن‌ها افزوده خواهد شد. چرخ‌ها به هرکدام از هلی‌کوپترها امکان می‌دهند تا مسافتی کوتاه را برای گرفتن نمونه‌ها حرکت کنند. سپس بازویی رباتیک لوله‌ی نمونه را برمی‌دارد.
با حذف مریخ‌نورد جمع‌آوری‌کننده، مأموریت بازگشت نمونه اکنون فقط به یک سطح‌نشین نیاز دارد. ازآنجاکه هر فرود روی مریخ افزایش ریسک را به‌دنبال دارد، استفاده از یک سطح‌نشین طراحی مأموریت را ساده‌تر و کم‌خطرتر می‌کند و موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود.
هزینه‌ی کل مأموریت میلیاردها دلار خواهد بود؛ اما ناسا فعلاً درباره‌ی آن گمانه‌زنی نمی‌کند. جف گراملینگ، مدیر برنامه بازگشت نمونه‌های مریخ می‌گوید: «تمام چیزی که درحال‌حاضر می‌توانم بگویم واضح است. یک سطح‌نشین قطعاً بسیار کمتر از دو سطح‌نشین هزینه دارد.»
نظرات