مأموریت آرتمیس ۱؛ وسایل بامزه‌ای که کپسول اوراین ناسا به دور ماه حمل خواهد کرد

آرتمیس ۱، نخستین مأموریت در برنامه اکتشاف قمری آرتمیس ناسا، قرار است دوشنبه هفته آینده ساعت ۱۷:۰۳ به وقت ایران از مرکز فضایی کندی در فلوریدا پرتاب شود. مأموریت پیش‌ رو که علاقه‌مندان به فضا از سال‌ها پیش در انتظار آن بوده‌اند، نخستین پرتاب موشک غول‌پیکر جدید ناسا به نام اسپیس لانچ سیستم (SLS) را رقم خواهد زد.

در مأموریت آرتمیس ۱، کپسول بدون سرنشین اوراین به مدار ماه پرتاب خواهد شد. اوراین ۶ هفته را در فضا سپری خواهد کرد و درنهایت، ۱۸ مهر در اقیانوس فرود آبی انجام خواهد داد. هرچند در این مأموریت هیچ فضانوردی حضور ندارد، فضاپیما به‌کلی خالی نخواهد بود. کپسول اوراین در نخستین مأموریت خود سه مانکن، نشانگرهای گرانش صفر، برخی اشیای قدیمی، وسایل یادگاری و... را حمل خواهد کرد.

آرتمیس ۱ نخستین گام بزرگ در مسیر تلاش‌ها برای بازگرداندن انسان به سطح ماه برای نخستین‌بار از سال ۱۹۷۲ خواهد بود. اگر همه‌چیز به خوبی پیش برود، در مأموریت بعدی به نام آرتمیس ۲، گروهی از فضانوردان به دور ماه فرستاده خواهند شد و سپس در آرتمیس ۳، نخستین فرود انسان‌ها روی ماه در نیم‌قرن گذشته رقم خواهد خورد. درادامه با زومیت همراه باشید تا با محموله‌های جالب کپسول اوراین آشنا شوید.

در صندلی فرمانده در نوک کپسول، یک آدمک آزمایشی به‌اندازه انسان به نام فرمانده «مونیکین کامپوس» نشسته است. این نام به آرتورو کامپوس، مهندس برقی اشاره می‌کند که در بازگرداندن ایمن خدمه آپولو ۱۳ به زمین، نقشی مهم برعهده داشت.

فرمانده مونیکین کامپوس

فرمانده مونیکین کامپوس با پوشیدن لباس فضانوردی جدید کپسول مسافربری اوراین، داده‌های مهم را درباره آنچه انسان در طول سفر به ماه تجربه می‌کند، دراختیار دانشمندان قرار خواهد داد. دو حسگر قرارگرفته در پشت صندلی فرمانده و زیر تکیه‌گاه سر، شتاب و ارتعاش ایجادشده در طول مأموریت را ثبت می‌کنند و خود مانکن نیز مجهز به دو حسگر برای اندازه‌گیری میزان قرارگیری درمعرض تابش‌ها است.

جیسون هات، مدیر یکپارچه‌سازی سامانه‌های اوراین در ناسا، سال گذشته در بیانیه‌ای گفت: «دریافت اطلاعات از آدمک مأموریت آرتمیس ۱ برای ما بسیار مهم است تا مطمئن شویم که تمام سامانه‌های تازه‌طراحی‌شده به‌همراه سامانه تضعیف انرژی که صندلی‌ها روی آن نصب شده‌اند، با یکدیگر یکپارچه می‌شوند و حفاظت موردنیاز اعضای خدمه به‌منظور آمادگی برای نخستین مأموریت سرنشین‌دار با آرتمیس ۲ را ارائه می‌دهند.

دو مانکن دیگر به نام‌های هلگا و زوهر نیز روی صندلی مسافران خواهند نشست. بالاتنه این مانکن‌ها از موادی ساخته شده است که بافت نرم و اندام‌ها و استخوان‌های یک زن را شبیه‌سازی می‌کنند. همچنین، مانکن‌ها ۵۶۰۰ حسگر و ۳۴ آشکارساز تابش‌ها برای اندازه‌گیری میزان قرارگیری درمعرض آن‌ها در طول مأموریت به‌همراه خود دارند.

تنها تفاوت دو مانکن این است که زوهر جلیقه محافظ دربرابر تابش‌ها را خواهد پوشید؛ درحالی‌که هلگا فاقد آن خواهد بود. رامونا غزه، سرپرست تیم علمی در مرکز فضایی جانسون ناسا در هیوستون، ۱۷ اوت در نشستی خبری گفت: «وقتی از اثرات بیولوژیکی سخن به‌میان می‌آید، اندام‌های مختلف حساسیت متفاوتی به تابش‌های فضایی دارند. درک این تأثیر برای مأموریت‌های موفق و پایدار اکتشافات فضایی انسانی بسیار مهم است.»

غزه افزود تیم ناسا در حال بررسی چگونگی تجربه زنان از محیط فضا است؛ «زیرا زن‌ها به‌دلیل داشتن اندام‌های حساس به تابش بیشتر نظیر بافت پستان و تخمدان‌ها به‌طورکلی بیشتر درمعرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند.»

سازمان‌های فضایی امیدوار‌‌ند که مطالعه تجربیات این مانکن‌ها فضانوردان مأموریت آرتمیس ۲ به مقصد مدار ماه و فضانوردان آرتمیس ۳ به مقصد سطح ماه را آماده کند. ازآن‌‌جاکه برنامه آرتمیس قصد دارد نخستین انسان را به ماه ارسال کند، داده‌هایی که زوهر و هلگا ثبت خواهند کرد، اهمیت ویژه‌ای خواهند داشت.

شان گوسفند درمقابل ماکت کپسول اوراین ایستاده است.

دیوید پارکر، مدیر اکتشافات انسانی و رباتیک آژانس فضایی اروپا، پرتاب آرتمیس ۱ را لحظه‌ای هیجان‌انگیز برای «شان گوسفنده» و ما می‌داند. او در بیانیه‌ای می‌گوید: «بسیار خوشحالیم که این شخصیت برای مأموریت انتخاب شده است می‌دانیم که [آرتمیس ۱] ممکن است قدمی کوچک برای انسان باشد؛‌ اما جهشی بزرگ برای بره‌ها محسوب می‌شود.»

شان به‌منظور تمرین برای سفر فضایی خود، با یک هواپیمای ایرباس A310 ویژه به نام «زیرو جی»، پرواز پارابولیک انجام داد تا شرایط بی‌وزنی مشابه با ریزگرانش را تجربه کند. علاوه‌بر شان، شخصیت کارتونی محبوب دیگری نیز به‌عنوان نشانگر گرانش صفر در کپسول اوراین حضور خواهد داشت.

عروسک پولیشی اسنوپی به‌عنوان نشانگر گرانش صفر.

اسنوپی، شخصیت محبوب داستان مصور «بادام‌زمینی‌ها»، از مدت‌ها پیش (از زمان برنامه آپولو)، با مأموریت‌های ناسا در ارتباط بوده است. به‌نقل از ناسا، ماژول قمری آپولو ۱۰ نام مستعار اسنوپی (به‌معنای سرک‌کشیدن) را به خود اختصاص داد؛ زیرا وظیفه تجسس و جست‌وجوی محل فرود آپولو ۱۱ در ماه را برعهده داشت. یک عروسک پولیشی از اسنوپی که لباس فضانوردی ویژه‌ای مطابق با استانداردهای سختگیرانه ناسا پوشیده است، هنگام رسیدن کپسول به محیط ریزگرانش، به تیم ناسا هشدار خواهد داد.

چهار مینی‌فیگور لگو قرار است در مأموریت آرتمیس ۱ به اطراف ماه سفر کنند. این مجسمه‌ها در مجموعه «ساخت برای پرتاب» لگو که با همکاری ناسا طراحی شده است، حضور خواهند داشت تا به دانش‌آموزان درس‌هایی درباره مفاهیم و مشاغل مختلف الهام‌گرفته از مأموریت‌های آرتمیس ارائه دهند.

مینی‌فیگورهای لگو درمقابل ماژول سرویس که به فضاپیمای اوراین نیرو خواهد داد.

لگو نوامبر سال گذشته در بیانیه‌ای گفت: «هر مینی‌فیگور شامل «کیت» خلبان فرمانده و «کایل» متخصص مأموریت، نشان‌دهنده همتایی واقعی است تا به دانش‌آموزان کمک کند نقش‌ها و پیشینه‌ها و مهارت‌های مختلف در تیم آرتمیس ۱ را بهتر درک کنند.»

ناسا قصد دارد پایگاه‌های دائمی در مدار ماه و روی سطح ماه برپا و مسیر را برای ارسال نخستین فضانوردان به مریخ هموار کند. کشت مطمئن محصولات کشاورزی در فضا برای بقای مسافران فضایی احتمالی در مأموریت‌های طولانی‌تر ضروری است. برای این منظور، آژانس‌های فضایی می‌خواهند بفهمند که چگونه می‌توان گیاهان را در فضا روی ماه یا در طول مأموریت‌های فضایی برای غذا و اکسیژن پرورش داد.

به‌عنوان بخشی از آزمایش‌ها با هدف بررسی تأثیر تابش‌های فضایی روی گیاهان، انواع بذر درختان و گیاهان در کپسول اوراین قرار داده خواهد شد. به‌نقل از شارمیلا باتاچاریا، دانشمند زیست‌شناسی فضایی در ناسا، این بذرها به ما کمک خواهند کرد تا جنبه منحصربه‌فردی از نحوه‌ سازگاری و رشد سیستم‌های زیستی در اعماق فضا را درک کنیم. باتاچاریا افزود: «جمع‌آوری اطلاعاتی ازاین‌دست و تجزیه‌وتحلیل آن‌ها پس از پرواز، درنهایت به ما کمک می‌کند تا تصویر کاملی از چگونگی کمک به انسان برای فعالیت در فضای دوردست را ترسیم کنیم.»

به‌عنوان بخشی از کیت پرواز رسمی آرتمیس ۱ که حاوی حدود ۵۵ کیلوگرم وسایل یادگاری است، چند اشیای قدیمی از مأموریت‌های فضایی قبلی در فضاپیمای اوراین قرار خواهند داشت.

پیچ یکی از موتورهای اف ۱ آپولو ۱۱.

تکه‌سنگ کوچکی از مأموریت آپولو ۱۱ و وصله مأموریت آپولو ۱۱ و پیچ یکی از موتورهای اف ۱ آپولو ۱۱، ازجمله دیگر وسایلی خواهند بود که به دور ماه سفر خواهند کرد. اشیای مهم فرهنگی نیز در مأموریت آرتمیس ۱ وجود خواهند داشت؛ ازجمله ماکت چاپ سه‌بعدی از آرتمیس، الهه یونانی و سنگ‌ریزه‌ای از پایین‌ترین خشکی سطح زمین (ساحل دریای مرده).