اسپیس ایکس ماهنشین ژاپن و ماهنورد امارات را پرتاب کرد
ماهنشین خصوصی هاکوتو-آر از ژاپن بههمراه ماهنورد راشد از امارات متحدهی عربی و چند محمولهی دیگر، ساعت ۱۱:۰۸ امروز یکشنبه به وقت ایران برفراز موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس از کیپ کاناورال فلوریدا پرتاب شد و نخستین مأموریت آیاسپیس، شرکت خصوصی مستقر در توکیو را آغاز کرد. اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، هاکوتو-آر بهار سال آینده با فرود نرم روی ماه، به نخستین سطحنشین قمری ساخت ژاپن تبدیل خواهد شد.
بهگزارش اسپیسداتکام، تاکشی هاکاداما، بنیانگذار و مدیرعامل آیاسپیس، اوایل ماه جاری گفت پرتاب ماهنشین این شرکت لحظه بسیار مهمی است که در را برای ورود بخش خصوصی به فضای بین زمین و ماه خواهد گشود.
پرتابگر: فالکون ۹
موشک فالکون ۹ سرانجام پس از تأخیرهای متعدد، امروز فضاپیمای ژاپنی را پرتاب کرد. مرحلهی اول تقریباً هشت دقیقه بعد از پرتاب برای فرود در کیپ کاناورال به زمین بازگشت. مرحلهی فوقانی نیز نزدیک به ۴۷ دقیقه پس از برخاست، هاکوتو-آر و سپس ۶ دقیقه بعد، کاوشگر قمری کوچکی به نام لونار فلشلایت را به مدار تزریق کرد.
لونار فلشلایت که بهاندازهی یک کیف اداری است، با اتکا به خود سفری تقریباً سهماهه را بهسمت ماه آغاز میکند و درنهایت، در یک مدار هالهی تقریباً راسترو تزریق خواهد شد. این همان مسیری است که گیتوی نیز در آن گردش خواهد کرد؛ ایستگاه فضایی کوچکی که ناسا قصد دارد بهعنوان بخشی از برنامهی قمری آرتمیس در مدار ماه بسازد.
هدف برنامهی آرتمیس، استقرار حضور پایدار انسان در نزدیکترین همسایه زمین و اطراف آن است. لونار فلشلایت با جستوجوی آب یخزده در دهانههای سایهدار نزدیک قطب جنوب ماه (محلی که قرار است پایگاه آرتمیس در آن احداث شود)، به تحقق هدف برنامهی قمری ناسا کمک خواهد کرد.
تصویر هنری از لونار فلشلایت، کاوشگر یابنده یخ در مدار ماه.
باربارا کوهن، پژوهشگر اصلی لونار فلشلایت در مرکز پرواز فضایی گادرد ناسا میگوید:
ما به معنای واقعی کلمه د رحال بردن چراغقوه به ماه هستیم. [با این کاوشگر] به دهانههای تاریک لیزر میتابانیم تا نشانههای قطعی آب یخزده که لایهی فوقانی رگولیت قمری را میپوشاند، پیدا کنیم... از اینکه میبینم مأموریت ما به درک علمیمان از موقعیت آب یخزده در ماه و چگونگی شکلگیری آن کمک میکند، هیجانزدهام.
محموله: ماهنشین ژاپن
هاکوتو-آر، محمولهی اصلی پرتاب امروز، نیز سفری طولانی و پرپیچوخم به ماه خواهد داشت. انتظار میرود این ماهنشین اوایل آوریل ۲۰۲۳ (اواسط فروردین ۱۴۰۲) داخل دهانهی اطلس فرود آید که در لبهی جنوبشرقی دریای سرما قرار دارد. فرود هاکوتو-آر دستاوردی باشکوه خواهد بود که مسیر جدیدی را برای ژاپن و صنعت خصوصی ایجاد میکند. تابهامروز، فقط آژانسهای فضایی ایالات متحدهی آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی و چین، فرودهای نرم روی سطح ماه انجام دادهاند.
بااینحال، همانطورکه آیاسپیس اذعان میکند، موفقیت اصلاً تضمینشده نیست. پرتاب هاکوتو-آر به ماه که در قالب «مأموریت ۱» انجام میشود، پروازی آزمایشی با ده نقطهی عطف است و فرود در جایگاه نهم این فهرست قرار دارد. نقطهی عطف دهم عملیات روی سطح ماه برای کمک به پشتیبانی از محمولههای مشتریان است.
شناختهشدهترین محمولهی هاکوتو-آر رباتی ۱۰ کیلوگرمی به نام راشد، نخستین ماهنورد امارات متحده عربی است. راشد پس از پیادهشدن از ماهنشین ژاپن، با دوربینهای مختلف خود از اطراف عکسبرداری و مشخصات محیط ناشناخته و دارای ذرات باردار سطح ماه را تعیین میکند. انتظار میرود مأموریت ماهنورد امارات یک روز قمری یا تقریباً ۱۴ روز زمینی به طول انجامد.
تصویر هنری از ماهنشین ژاپنی هاکوتو-آر روی ماه.
اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، مأموریت ۱ تنها شروع کار برای آیاسپیس خواهد بود؛ شرکتی که بر تیم هاکوتو در جایزهی گوگل لونار ایکس نظارت میکرد. در این رقابت، قرار بود به نخستین تیمی که بتواند فضاپیمایی رباتیک را روی ماه فرود آورد، جایزهای ۲۰ میلیون دلاری اهدا شود؛ اما مسابقه بدون هیچ برندهای در سال ۲۰۱۸ بهپایان رسید.
هاکامادا میگوید آیاسپیس قصد دارد مأموریت ۲ را در سال ۲۰۲۴ و مأموریت ۳ را یک سال بعد پرتاب کند. مأموریت سوم بخشی از برنامهی خدمات باربری تجاری قمری ناسا خواهد بود که در آن از ماهنشینهای خصوصی برای رساندن تجهیزات علمی آژانس فضایی آمریکا به ماه استفاده خواهد شد.
پس از سال ۲۰۲۵، آیاسپیس قصد دارد هر سال دو مأموریت به سطح ماه بفرستد. این مأموریتها انواع مختلف محمولهها را به ماه خواهند رساند و به ساخت زیرساخت قمری کمک خواهند کرد. هاکامادا میگوید: «چشمانداز ما ایجاد اکوسیستم اقتصادی مطمئن و پایدار در [فضای] بین زمین و ماه است.»
مأموریت ۱ ابتدا قرار بود ۳۰ نوامبر (۹ آذر) از روی زمین بلند شود؛ اما اسپیس ایکس پرتاب را بهمنظور بررسیهای بیشتر روی فالکون ۹ تا یکشنبه بهتعویق انداخت. مأموریت ۱ پنجمین پرواز برای مرحلهی اول بهکاررفته در موشک پرتاب امروز محسوب میشد.