حادثه فضاپیمای سایوز؛ روسیه کپسول جدیدی برای بازگرداندن فضانوردان پرتاب خواهد کرد

چهار هفته‌ی پیش، زمانی که دو کیهان‌نورد روس درحال آماده‌شدن برای پیاده‌روی فضایی بودند، فضاپیمای سایوز متصل به ایستگاه فضایی بین‌المللی شروع به نشت کنترل‌ناپذیر کرد. پیاده‌روی فضانوردان لغو شد و از آن زمان تاکنون، مهندسان پرواز فضایی روسی و آمریکایی مشغول تجزیه‌وتحلیل علت نشت و پیامدهای آن برای سفرهای آتی به سکونتگاه مداری بوده‌اند.

مهندسان اکنون بدین نتیجه رسیده‌اند که یک ریزشهاب‌واره یا تکه‌ی کوچکی از زباله‌های مداری به حلقه‌ی رابط خنک‌کننده‌ی خارجی فضاپیمای سایوز برخورد کرده و موجب شده است تا تمام مایع خنک‌کننده‌ی آن به درون فضا تخلیه شود.

هرچند این حادثه برای هفت فضانورد حاضر در ایستگاه فضایی تهدید فوری نداشت، این پرسش مهم مطرح شد که سه سرنشین فضاپیمای سایوز MS-22، شامل سرگئی پروکاپایف و دیمیتری پتلین، کیهان‌نوردان روس و فرانک روبیو، فضانورد ناسا، چگونه قرار است در پایان ماموریتشان به خانه بازگردند.

اکنون یک پاسخ برای آن پرسش داریم. به‌نقل از ارز تکنیکا، روز چهارشنبه مقام‌های ناسا و روسکاسموس، سازمان فضایی روسیه اعلام کردند که یک فضاپیمای سایوز جایگزین، ماه آینده به ایستگاه پرتاب و به‌طور خودکار به آن متصل خواهد شد و خدمه‌ای که با کپسول آسیب‌دیده‌ی سایوز MS-22 به ایستگاه فضایی پرواز کردند، با این فضاپیمای جدید به خانه بازخواهند گشت. سایوز آسیب‌دیده نیز احتمالا در ماه مارس بدون سرنشین رهسپار زمین خواهد شد.

سرگئی کریکالف، مدیر اجرایی پروازهای فضایی انسانی در روسکاسموس، چهارشنبه درجریان کنفرانسی ویدئویی با خبرنگاران گفت اطمینان دارد که سامانه‌ی خنک‌کننده‌ی سایوز به‌وسیله‌ی جسمی به قطر تقریبا یک میلی‌متر آسیب دیده است. این ارزیابی براساس تصاویر پروضوح از محل آسیب و آزمایش‌های زمینی برای بازسازی حادثه انجام شد. بااین‌حال نمی‌توان تعیین کرد که عامل آسیب به فضاپیما ریزشهاب‌واره‌ای کوچک بود یا یکی از بی‌شمار تکه‌های زباله‌های فضایی سرگردان در مدار نزدیک زمین.

مقام‌های روسی باور دارند که سایوز MS-22 هنوز در وضعیت اضطراری قابل پرواز است، اما بدون روشی کارآمد برای دفع گرما درطول سفر بازگشت ۶ ساعته به زمین، فضای داخلی فضاپیما ممکن است بیش از حد گرم شود. این امر می‌تواند به کامپیوترهای پرواز که برای تعیین مسیر دقیق بازگشت استفاده می‌شوند، آسیب برساند و خدمه را در معرض خطر قرار دهد. به‌گفته‌ی کریکالف، دمای داخل سایوز ممکن است درهنگام بازگشت به زمین به ۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد.

مقام‌های روسیه و ناسا همچنین طرح‌های اضطراری را درصورت بروز شرایط اضطراری در ایستگاه فضایی از هم‌اکنون تا زمانی که سایوز جایگزین (MS-23) در ماه فوریه از راه برسد، بررسی کرده‌اند. درچنین شرایطی، یک یا چند نفر از خدمه‌ی MS-22 می‌توانند به‌طور بالقوه با کپسول کرو دراگون ۵ که اکنون به ایستگاه فضایی متصل است، به زمین بازگردند. این فضاپیما اسما چهار فضانورد را حمل می‌کند، اما می‌تواند افراد بیشتری را به خانه بیاورد.

جوئل مونتالبانو، مدیر برنامه ایستگاه فضایی بین‌المللی گفت اسپیس‌ایکس علاقه‌ی بسیار زیادی برای همکاری در این زمینه نشان داده است. بااین‌حال تمام این سناریوها فقط برای شرایط اضطراری است؛ یعنی وضعیتی که فضانوردان مجبور شوند ایستگاه فضایی را به سرعت تخلیه کنند. مونتالبانو افزود: «ما همیشه به‌دنبال این هستیم که چه کاری می‌توانیم برای تضمین ایمنی خدمه انجام دهیم. روی کاغذ، برنامه‌ی کرو دراگون ۵ این است که با چهار فضانورد به خانه بازگردد.»

خدمه‌ی سایوز MS-22 در ماه سپتامبر به ایستگاه فضایی پرتاب شدند. پیش از آنکه حادثه‌ی نشت فضاپیمای سایوز رخ دهد، آن‌ها قرار بود در ماه مارس به زمین بازگردند، اما به‌گفته‌ی کریکالف اکنون ماموریتشان برای چند ماه تمدید شده است. او افزود: «احتمال دارد سه فضانورد ازجمله فرانک روبیو از ناسا، تا سپتامبر ۲۰۲۳، زمانی که سایوز MS-24 آماده‌ی ارسال خدمه‌ی بعدی روسی به مدار باشد، به زمین بازنگردند.» درنتیجه احتمالا خدمه‌ای که قرار بود بهار پیش‌رو پرتاب شوند، برای انجام ماموریتشان مجبورند تا پاییز صبر کنند.

مونتالبانو گفت از زمان نشت مایع خنک‌کننده، مهندسان و مدیران روسی و آمریکایی به‌خوبی با یکدیگر همکاری کرده‌اند. با توجه به تمام اتفاقات رخ‌داده از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، این سطح از همکاری درخورتوجه و با وجود خصومت‌ها روی زمین، نویدبخش تداوم مشارکت در ایستگاه فضایی بین‌المللی تا پایان دهه‌ی ۲۰۲۰ است.