لباس فضانوردی جدید ناسا رونمایی شد؛ طراحی مد روز با ظاهر غافلگیرکننده مشکی

فضانوردان پس از مدت‌ها قرار است با ظاهری جدید به فضا سفر کنند. روز چهارشنبه، ناسا در مرکز فضایی هیوستون از لباس فضانوردی جدید ماموریت آرتمیس ۳ رونمایی کرد. این لباس با طراحی جذاب خود، نخستین بازنگری واقعی در لباس‌های فضانوردی در ۴۰ سال گذشته محسوب می‌شود. طراحی جدید لباس ممکن است برای علاقه‌مندان به ماه غافلگیرکننده باشد، اما طرفداران مد آن را درک خواهند کرد.

برخلاف لباس‌های بازطراحی‌شده‌ی شرکت‌های فضایی خصوصی مانند اسپیس ایکس ایلان ماسک، ویرجین گلکتیک ریچارد برانسون و بلو ارجین جف بزوس، لباس فضانوردی آرتمیس ۳ صرفا در فضاپیما پوشیده نمی‌شود، بلکه فضانوردانی که برای نخستین‌بار از قطب جنوب ماه بازدید خواهند کرد، قرار است از این لباس روی سطح قمری نیز استفاده کنند.

به‌گزارش نیویورک‌تایمز، لباس فضانوردی جدید که در همکاری با شرکت اکسیوم اسپیس ساخته شده است، پوششی بیرونی به رنگ مشکی دارد و در زانو، شانه‌ها، مچ پا و قسمت V شکل روی سینه‌ی آن از ترکیب جذاب آبی و نارنجی استفاده شده است. همچنین یک پرچم کوچک آمریکا روی شانه به چشم می‌خورد. ظاهر لباس فضانوردی اکسیوم و ناسا کمتر به لباس‌های قدیمی و ضخیم آپولو شباهت دارد و بیشتر مانند لباس فیلم‌های علمی تخیلی است.

دست‌کم نسخه‌ی کنونی که فضانوردان روی زمین و حین تمرین از آن استفاده خواهند کرد، چنین ظاهری دارد. وقتی فضانوردان در جریان ماموریت آرتمیس ۳ روی ماه قدم بگذارند، لایه‌ی پوششی تیره‌ی لباس با یک لایه‌ی عایق سفید تعویض می‌شود تا حفاظ حرارتی برای فضانوردان فراهم شود.

بااین‌حال، شکل کلی لباس ازجمله مفاصل چندبخشی در آرنج، کوله پشتی بزرگ در عقب برای نگهداری سامانه‌های پشتیبان حیات، بالاتنه‌ی برآمده که به کلاه ایمنی متصل می‌شود و بازوهای منحنی‌شکل که گویی توپ ساحلی غول‌پیکری را در دست گرفته‌اند، به همین شکل باقی خواهد ماند. علاوه‌براین، لباس جدید بدون جنسیت است و بخش‌های مختلف آن حداکثر سازگاری را برای داشتن تناسب با بدن‌های مختلف دارند.

بااین‌حال، با وجود تمام ویژگی‌های یادشده، جلوه‌ی کلی لباس دست‌کم از نظر افراد غیرمتخصص، همچنان شبیه به همان لباس‌های فضانوردی سنتی است. پس چرا باید این لباس را چنین مهم تلقی کنیم؟

مهم‌بودن لباس فضانوردی جدید ناسا صرفا به‌خاطر هزینه‌ی آن (براساس اطلاعات ارائه‌شده توسط ناسا، ارزش پایه‌ی لباس ۲۲۸٫۵ میلیون دلار است) یا داشتن مشخصات فنی بسیار زیاد نیست. نیکولاس دو مونشو، رئیس دانشکده معماری در ام‌آی‌تی و نویسنده‌ی کتاب «لباس فضانوردی: آفرینش آپولو»، لباس جدید را کمتر به‌عنوان تکه‌ای لباس و بیشتر به‌عنوان ساختمان یا فضاپیمایی بسیار کوچک توصیف می‌کند.

اهمیت لباس به‌گفته‌ی دو مونشو بدین دلیل است که لباس فضانوردی، جامه‌ای برای نمایشی است که در فضا اجرا می‌کنیم.» هر تغییر کوچک در ظاهر لباس، نه فقط برای فضانوردانی که آن را می‌پوشند، بلکه در تصور عمومی پیامدهایی بالقوه بزرگ در پی دارد. اگر توجه عموم جلب شود، حمایت عموم نیز به‌دست می‌آید؛ اتفاقی که برای ماموریتی بسیار گران‌قیمت که به دست دولت انجام می‌شود، بسیار مهم است.

تصادفی نیست که در کنار مهندسان، خیاطان و متخصصان فناوری اکسیوم، استر مارکیز، طراح لباس مجموعه‌ی تلویزیونی «برای تمام بشریت» نیز در طراحی لباس فضانوردی جدید مشارکت داشته است. این سریال که از اپل تی‌وی‌پلاس پخش می‌شود، روایتگر داستانی جایگزین برای نخستین مستعمرات قمری آمریکا است.

لباس فضانوردی در پهنه‌ی ذهنی ما، جایگاهی منحصربه‌فرد اشغال می‌کند. دبرا بنیتا شاو، استاد نظریه فرهنگ در دانشگاه لندن شرقی، لباس فضانوردی را «درباره‌ی ماجراجویی قهرمانانه برای سرزمین جدید و مرزهای جدید» می‌داند. دکتر شاو به نیویورک‌تایمز می‌گوید: «اکنون به دلیل گرمایش زمین و سایر تهدیدها برای حیات انسان، این لباس به‌عنوان نمادی از فرار، معنای جدیدی پیدا کرده و همچنین نمایانگر شکنندگی حیات زمینی است.»

برای اغلب مردم، لباس فضانوردی نقطه‌ی اتصال انسان به ناشناخته‌ها و یگانه عنصر آشنا در جهان بیگانه‌ی علم و فناوری است. ما ممکن است زبان فضانوردان یا حتی چگونگی زندگی آن‌‌ها در محیط ریزگرانش را درک نکنیم؛ اما می‌دانیم که همگی آن‌ها لباسی یکسان می‌پوشند. به‌گفته‌ی دکتر شاو، گاهی فناوری تخیل ما را تغذیه می‌کند، اما اغلب اوقات تخیل در واقع فناوری ما را شکل می‌دهد.

دو مونشو می‌گوید نخستین لباس‌های فضانوردی که در تاریخ ۶ ژانویه ۱۹۵۸ روی جلد مجله‌ی لایف ظاهر شدند، نقره‌ای‌رنگ، درخشان و تداعی‌کننده‌ی «محدوده‌های فراتر از زمین» بودند. آن لباس‌ها نقره‌ای بودند، اما دلیلی فنی برای انتخاب این رنگ وجود نداشت. درواقع شرکت سازنده‌ی آن‌ها دریافت که اگر لباس‌های فضانوردی به‌جای رنگ کسل‌کننده‌ی خاکی که در لباس‌های خلبانی به‌کار می‌رود، به رنگ درخشان نقره‌ای باشند، برای عموم جذاب خواهند بود. این رنگ، پیش‌فرض‌های رایج در مورد ظاهر لباس‌های فضانوردی را تقویت می‌کرد.

بعدها وقتی فضانوردان شروع به پیاده‌روی فضایی کردند، لباس‌های فضانوردی به رنگ سفید بازسازی شدند؛ زیرا معلوم شد که نقره نور خورشید را بازتاب می‌دهد و خطر کاهش دید فضانوردان را به‌دنبال دارد. اکنون که لباس فضانوردی، دست‌کم فعلا با رنگ مشکی از راه رسیده، گامی کوچک برای انسان و جهشی بزرگ برای مد فضایی برداشته شده است.