راهنمای رصد آسمان شب؛ خرداد ۱۴۰۲

هلال باریک ماه و سیاره‌ی زهره، پس از غروب خورشید در ۲ خرداد، در آسمان نزدیک به یکدیگر قرار می‌گیرند و چشم‌انداز زیبایی می‌سازند.

از ۳۰ دقیقه پس از غروب خورشید، سیاره‌ی درخشان زهره کمی پایین‌تر از ماه، با فاصله ۲ درجه‌ای از آن دیده می‌شود. زهره، این روز‌ها ارتفاع زیادی از افق غربی دارد و از این‌رو شرایط خوبی برای رصد این مقارنه فراهم است.

برای رصد و عکاسی از این مقارنه‌ی زیبا تا ۳ ساعت پس از غروب آفتاب فرصت دارید. تماشای این مقارنه را شدیدا توصیه می‌کنیم.

۳۰ دقیقه پس از غروب خورشید در سوم خرداد، هلال ماه در کنار سیاره‌ی مریخ قرار می‌گیرد. سیاره‌ی مریخ، سمت چپ ماه به شکل ستاره‌ای سرخ‌رنگ دیده می‌شود.

اگر علاقه‌مند به دیدن این مقارنه هستید، از تاریک شدن آسمان، تا ۳ ساعت برای رصد آن فرصت دارید.

پس از غروب ۱۲ خرداد، سیاره‌ی مریخ، در میان ستارگان پرشمار خوشه‌ی ستاره‌ای کندوی عسل (M44) جای می‌گیرد.

زیر آسمان تاریک (بدون آلودگی نوری شهرها)، خوشه‌ی کندوی عسل با چشم غیرمسلح دیده می‌شود، ولی در شهر‌ها، باید از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ برای رصد این رویداد استفاده کنید. تضاد رنگ سرخ مریخ با انبوه ستاره‌های خوشه، چشم‌انداز زیبایی را در میدان دید ابزار‌های نجومی ایجاد می‌کند.

برای رصد این مقارنه، از تاریک شدن آسمان تا ۳ ساعت پس از غروب آفتاب فرصت دارید.

اگر این رویداد نادر را از دست بدهید، باید تا ۲ سال دیگر برای تماشای آن منتظر بمانید.

پیش از طلوع آفتاب در صبحگاه ۱۴ خرداد، سیاره‌ی عطارد به بیشترین ارتفاع خود در افق صبحگاهی می‌رسد و در لحظه‌ی طلوع خورشید، تقریبا ۱۳ درجه از افق فاصله دارد. البته مشاهده‌ی عطارد در این زمان به خاطر روشنایی آسمان امکان‌پذیر نیست و ۳۰ دقیقه پیش از طلوع خورشید، آخرین فرصت برای رصد آن پیش از پنهان شدن در روشنایی گرگ‌ومیش است. در این زمان، عطارد تقریبا ۷ درجه بالاتر از افق دیده می‌شود و در صورت وجود افقی بدون موانع زمینی (ساختمان‌ها، درختان و ...) فرصت خوبی برای رصد این سیاره‌ی گریزپای منظومه شمسی است. در این روز، سیاره‌ی عطارد بسیار درخشان بوده و با قدر ظاهری صفر در آسمان می‌درخشد.

پس از این روز ارتفاع عطارد از افق هر روز کاهش می‌یابد و در آسمان به خورشید نزدیک می‌شود و پس از مدتی باید آن را پس از غروب آفتاب جستجو کرد.

در این شب، سیاره‌ی زحل در فاصله‌ی ۳ و نیم درجه‌ای از ماه در آسمان قرار دارد. برای رصد این مقارنه می‌توانید از نیمه‌شب تا پیش از طلوع آفتاب، ماه را در آسمان بیابید. سیاره‌ی زحل، بالاتر از ماه به شکل ستاره‌ای درخشان دیده می‌شود.

چند شب پس از ملاقات مریخ و M44، این بار سیاره‌ی زهره مهمان این خوشه‌ی ستاره‌ای می‌شود. در میدان دید تلسکوپ، زهره به شکل هلال تربیع (نیم‌دایره)، در کنار ستارگان خوشه دیده می‌شود.

می‌توانید این مقارنه زیبا را از تاریک شدن آسمان تا ۳ ساعت پس از غروب آفتاب تماشا کنید.

در ساعات بامداد ۲۴ خرداد، ماه و سیاره‌ی مشتری در فاصله ۳ درجه‌ای از یکدیگر در آسمان دیده می‌شوند. مشتری به شکل ستاره‌ای پرنور، سمت چپ و پایین ماه قرار دارد. برای رصد این مقارنه، از حدود ساعت ۳ بامداد تا روشن شدن آسمان پیش از طلوع خورشید فرصت دارید.

ماه نو در ساعت ۸:۰۶ یکشنبه ۲۸ خرداد اتفاق می‌افتد؛ ولی دیدن آن در این روز به جز از بخش‌های مرکزی قاره‌ی آمریکا، بسیار دشوار خواهد بود.

یک روز بعد، پس از غروب دوشنبه ۲۹ خرداد، می‌توان هلال ماه را با چشم غیرمسلح از سراسر ایران دید.

انقلاب تابستانی، طولانی‌ترین روز سال است و خورشید در این روز به بیشترین ارتفاع خود در آسمان نیمکره‌ی شمالی می‌رسد.

مردم در نقاطی از سیاره‌ی زمین که روی مدار راس‌السرطان قرار دارند، ظهر این روز، خورشید را دقیقا بالای سر خود می‌بینند و اجسام سایه‌ای از خود روی زمین ایجاد نمی‌کنند. در مدار شمالگان، در روز‌های نزدیک به انقلاب تابستانی، پدیده‌ی «خورشید نیمه‌شب» روی می‌دهد که در آن، خورشید تمام ساعات شبانه‌روز بالای افق قرار می‌گیرد.

انقلاب تابستانی، هر ساله در یکی از روز‌های ۳۱ خرداد یا ۱ تیر روی می‌دهد ولی در تقویم به طور ثابت، یکم تیر ماه به عنوان انقلاب تابستانی و ابتدای فصل تابستان در نظر گرفته می‌شود.

مهدی جوان بخت

۱۰ رویداد برتر نجومی + تقویم نجومی سال ۱۴۰۲

مطالعه '6

اگر دوست دارید رویداد‌های نجومی این ماه و سال ۱۴۰۲ را روی گوشی خود داشته باشید و برای یادآوری آن‌ها نوتیفیکیشن دریافت کنید، می‌توانید «تقویم نجومی سال ۱۴۰۲ زومیت» را به تقویم گوشی خود اضافه کنید.