۱۴ چیز عجیبی که به فضا فرستاده‌ایم

فضا به‌طور فزاینده‌ای درحال پر شدن با اشیاء دست‌ساز انسان است. بیشتر این اجسام ازقبیل فضاپیمای فعال، تجهیزات فضانوردی یا زباله‌های فضایی معلق در فضا را انتظار دارید در فضا پیدا کنید. اما موارد عجیب و غریبی نیز وجود دارند که انسان‌ها در فضا قرار داده‌اند و البته همیشه عمدی نبوده است.

از استخوان‌های دایناسور و توپ دیسکوی بزرگ گرفته تا آلات موسیقی و لباس گوریل، در ادامه به‌نقل از لایوساینس به ۱۴ مورد از عجیب‌ترین مواردی که انسان به فضا فرستاده است، اشاره می‌کنیم.

در ششم فوریه ۲۰۱۸، پس از اینکه ایلان ماسک میلیاردر تصمیم گرفت تا از خودروی خود و مانکن استارمن به‌عنوان بار آزمایشی اولین ماموریت موشک فالکون هوی استفاده کند، اسپیس ایکس خودروی تسلا رودستر گیلاسی این میلیاردر را به فضا فرستاد.

تسلای حامل استارمن در ابتدا قرار بود در مداری در اطراف مریخ قرار گیرد و این نگرانی را ایجاد کرد که خودرو ممکن است به تهدید زیستی بالقوه‌ای تبدیل شود و اگر روی سطح آن سقوط کند، سیاره مریخ را آلوده کند. اما این وسیله‌ی نقلیه از سیاره سرخ بسیار دور شد و اکنون در مداری به دور خورشید با تناوب مداری ۵۵۷ روز به دام افتاده است.

می‌توانید خودرو و مسافر آن را در زمان واقعی روی وب‌سایت whereisroadster.com دنبال کنید. تا می ۲۰۲۳، تسلا رودستر حدود ۳٫۴ مدار را را به دور خورشید کامل کرده و بیش از ۴ میلیارد کیلومتر را پیموده؛ بدین معنا که خودروی مذکور بیشتر از ۷۳ هزار بار از گارانتی خود فراتر رفته است. استارمن از مدت‌ها پیش ارسال تصویر به زمین را متوقف کرده است. ستاره‌شناسان پیش‌بینی می‌کنند خودرو و مسافرش احتمالا آسیب قابل‌توجهی دیده‌اند.

ارتش ایالات متحده بین ۲۸ می تا ۷ اکتبر سال ۱۹۵۷، مجموعه‌ای آزمایش‌های هسته‌ای را در صحرای نوادا با نام عملیات پلامباب انجام داد. این آزمایش‌ها شامل ۲۹ انفجار هسته‌ای بود که دو مورد آن‌ها با عناوین پاسکال A و پاسکال B زیر زمین انجام شد تا آزمایش شود که آیا می‌توان بارش رادیواکتیو را مهار کرد یا نه. پاسکال A در تاریخ ۲۶ ژوئیه انجام شد و درجریان آن، بمب اتمی در پایین حفره‌ای به عمق ۱۵۲ متر که با درپوشی آهنی به ضخامت ۱۰ سانتی‌متر پوشانده شده بود، منفجر شد.

رابرت برونلی، اخترفیزیکدان آزمایشگاه ملی لس‌آلاموس در نیومکزیکو و دانشمند ارشد آزمایش‌های پاسکال پیش از مرگش در سال ۲۰۱۸ به بیزنس اینسایدر گفته بود نیروی انفجار دریچه منهول را به آسمان فرستاد. برونلی انتظار داشت درپوش به زمین برگردد، اما هرگز پیدا نشد.

برونلی برای بررسی این موضوع که برای دریچه چه اتفاقی افتاد، ۲۷ آگوست ۱۹۵۷ آزمایش را تکرار کرد. این بار برونلی آزمایش پاسکال B را با دوربینی ثبت کرد که با نرخ یک فریم بر میلی‌ثانیه عکس می‌گرفت. آزمایش نشان داد درپوش می‌تواند به حداکثر سرعت ۲۰۱ هزار کیلومتر بر ساعت برسد. این سرعت حدود پنج برابر سرعت گریز از زمین (سرعت لازم برای گریز از میدان گرانشی زمین) است و نشان می‌دهد احتمالا هر دو درپوش به فضا راه پیدا کرده‌اند.

در روز رئیس‌جمهور ۲۰۲۳ (۲۰ فوریه) سلستیس، شرکت تگزاسی که درزمینه‌ی خاکسپاری فضایی تخصص دارد، اعلام کرد طره‌هایی از موهای روسای جمهور سابق آمریکا را در ماموریتی آتی به نام «اینتر‌پرایز» از کیپ کاناورال فلوریدا به فضا پرتاب خواهد کرد.

نمونه‌های موی تاییدشده ژنتیکی از جورج واشنگتن، جان اف کندی، دوایت آیزنهاور و رونالد ریگان همراه با بقایای سایرین، ازجمله برخی از بقایای سوزانده‌شده خالق «پیشتازان فضا» یعنی جن رودنبری در ماموریت اینتر‌پرایز تعبیه خواهد شد. فضاپیما درنهایت از محدوده‌ بیرونی منظومه شمسی فراتر خواهد رفت.

در ۲۱ ژانویه سال ۲۰۱۸، راکت‌ لب شرکت هوافضای آمریکایی مخفیانه آینه‌ای چندوجهی را در یکی از پروازهای آزمایشی خود به فضا پرتاب کرد. این جسم غیرعادی که «ستاره بشریت» نام گرفته بود، حدود ۱ متر عرض داشت و ۶۵ صفحه بازتابنده روی آن سطح آن قرار داشت. ستاره بشریت به سرعت در مداری اطراف زمین به گردش درآمد و به اندازه کافی نور خورشید را به سطح زمین منعکس می‌کرد تا با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد. ستاره بشریت به گونه‌ای طراحی شده بود که نمادی روشن و یادآوری از این موضوع باشد که مکان ما روی زمین چقدر آسیب‌پذیر است.

با‌این‌حال، مدت حضور توپ بزرگ دیسکو در فضا کوتاه بود. به‌گزارش آتلانتیک، این گوی درخشان در تاریخ ۲۲ مارس، دو ماه پس از پرتاب و حدود هفت ماه زودتر از زمان مورد انتظار دوباره وارد اتمسفر زمین شد.

ستاره بشریت اولین توپ دیسکو نیست که به فضا پرتاب می‌شود. پروژه استارشاین که توسط آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی ایالات متحده اداره می‌شد، بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ سه جسم مشابه را به فضا پرتاب کرد که هر یک بیشتر از یک سال در مدار ماندند. ژاپن نیز ماهواره‌ای با پوشش آینه‌ای به نام آجیسای را در آگوست ۱۹۸۶ به فضا پرتاب کرد که همچنان در مدار زمین قرار دارد.

لگو سابقه طولانی در فضا دارد. کیت‌های ساخت‌و‌ساز می‌توانند به کودکان کمک کند تا نمونه‌هایی از موشک‌های واقعی را بسازند. اما این قطعات پلاستیکی معروف به فضا نیز رسیده‌اند و حتی در فضاپیمایی که از روی آن الگوبرداری شده‌اند، راه پیدا کرده‌اند.

در سال ۲۰۱۲، ساتوشی فوروکاوا فضانورد ژاپنی، حین اقامت خود در ایستگاه فضایی بین‌المللی، نسخه مشابه نمونه واقعی این سکونتگاه مداری را ساخت. بیش از دو ساعت طول کشید تا او این مدل را بسازد که با درنظر گرفتن عدم جاذبه کار قابل‌توجهی است. در سال ۲۰۱۹ شرکت لگو نیز مدلی از پایگاه مفهومی ماه را با اتصال به بالون خاصی به فضا فرستاد.

علاوه‌بر‌این، درحال‌حاضر سه مجسمه سفارشی لگو روی کاوشگر جونو ناسا که سال ۲۰۱۱ با هدف کاوش این غول گازی و قمرهایش به فضا پرتاب شد، درحال گردش دور سیاره مشتری هستند. این مجسمه‌ها جونو و ژوپیتر (خدایان رومی) و همچنین گالیله هستند که چهار قمر بزرگ مشتری را کشف کرد.

قصد نداریم با گنجاندن جف بزوس در این فهرست او را فرد عجیبی بنامیم. نکته عجیب درمورد سفر او به فضا این است که گروهی که با او به فضا رفت، همگی شهرمندانی عادی بودند که پرواز زیر مداری انجام می‌دادند.

در ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۱، بزوس همراه با والی فانک هوانورد پیشگام، الیور دیمن دانشجوی فیزیک و مارک برادر کوچک‌تر بزوس برفراز موشک نیوشپرد شرکت بلو ارجین از محل پرتاب این شرکت در غرب تگزاس به فضا پرتاب شدند. این پرواز فقط حدود ده دقیقه طول کشید، اما کپسول خدمه از خط کارمان (مرز بین جو زمین و فضای بیرونی) که ۱۰۰ کیلومتر بالاتر از سطح دریا قرار دارد، فراتر رفت و درنهایت به آرامی روی زمین سقوط کرد.

اما در مورد اینکه آیا بزوس و سایر خدمه را که از شهروندان عادی بوده‌اند، می‌توان فضانورد در نظر گرفت یا نه، بحث و اختلاف نظر وجود دارد. برخی کارشناسان معتقدند که سطح آموزش پرواز بسیار پایین خدمه و نبود تخصص، آن‌ها را از کسب این عنوان محروم می‌کند؛ درحالی‌که دیگران برای دستیابی به آن باید تلاش بسیار بیشتری کنند.

بزوس و همسفرانش تنها چیزهای عجیبی نیستند که بلو ارجین به فضا فرستاده است. در تاریخ ۲۰ می سال ۲۰۲۱، این شرکت حدود ۲۰۰ تکه استخوان دایناسور را روی موشک نیوشپرد دیگری به فضا پرتاب کرد. این استخوان‌ها با قدمت ۶۶ تا ۷۰ میلیون سال احتمالا به درومیسوروس تعلق داشتند؛ شکارچی پرنده‌مانندی که حدود دو متر طول داشت و ارتفاع آن از زمین تا لگن ۰٫۶ متر بود. استخوان‌ها پس از بازگشت به زمین برای خیریه به حراج گذاشته شد.

اما این قطعات اولین اسخوان‌های دایناسور نبودند که به فضا فرستاده می‌شدند. در سال ۱۹۸۵، تکه‌ای مهره و یک پوسته تخم مایاسورا در شاتل فضایی چلنجر ناسا به فضا رفت. در سال ۱۹۹۸ نیز جمجمه ۲۱۰ میلیون ساله سیلوفیسیس روی جانشین چلنجر یعنی شاتل فضایی اِندِور به پرواز درآمد. بخش‌هایی از تیرانوسوروس رکس نیز روی نخستین پرواز آزمایشی فضاپیمای اوراین ناسا به فضا پرتاب شد.

حیوانات مختلف زیادی تاکنون به فضا فرستاده شده‌اند. درمورد برخی از آن‌ها مانند سگ‌ها، کپی‌ها، میمون‌ها و جوندگان احتمالا از قبل می‌دانید. اما موجودات فراوان دیگری ازقبیل گربه، قورباغه، مگس میوه، لاک‌پشت، ماهی و عروس دریایی نیز به فضا راه پیدا کرده‌اند.

بااین‌حال عجیب‌ترین موجوداتی که تاکنون به فضا فرستاده شده‌اند، احتمالا تاردیگریدها هستند. تاردیگریدها که با نام خرس‌های آبی نیز شناخته می‌شوند، به خاطر توانایی بقا در محیط‌های بسیار نامساعد مشهور هستند.

به‌گزارش آژانس فضایی اروپا، در سال ۲۰۰۷ تاردیگریدها همچنین به اولین موجوداتی تبدیل شدند که از مواجهه مستقیم با فضا جان سالم به در می‌بردند. این جانوران در قسمت بیرونی فضاپیمای روسی فوتون ام ۳ که به مدت ۱۲ روز دور زمین در گردش بود، بسته شدند و در کمال تعجب زنده ماندند.

مقاله‌ای تکمیلی که سال ۲۰۰۸ در مجله‌ی Current Biology منتشر شد، نشان داد ۶۸ درصد از تاردیگریدها موفق شدند سرمای شدید، کم‌آبی و بمباران پرتوهای کیهانی را تحمل کنند و جان سالم به در ببرند.

به‌نظر می‌رسد فضانوردان نیز از پوشیدن لباس حیوانات در فضا لذت می‌برند. در سال ۲۰۱۶، مارک کلی فضانورد بازنشسته و سناتور کنونی ایالات متحده به صورت قاچاقی لباس گوریلی را برای برادر دوقلویش به ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستاد. این امر منجر به ساخت ویدئویی بسیار پربازدید شد که در آن اسکات، تیم پیک فضانورد بریتانیایی را در ماژول‌های ایستگاه فضایی بین المللی غافلگیر و دنبال می‌کند. مارک کلی ابتدا سعی کرده بود لباس گوریلی را در سال ۲۰۱۵ به صورت قاچاقی برای اسکات بفرستد، اما موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس که لباس در آن پنهان شده بود، مدت کوتاهی پس از برخاستن از زمین منفجر شد.

سه‌گانه اصلی جنگ ستارگان که بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۳ منتشر شد، الهام‌بخش نسلی از فضانوردان و دانشمندان فضایی بوده است. بنابراین، عجیب نیست که درنهایت یکی از معروف‌ترین وسایل فیلم‌ها یعنی شمشیر نوری لوک اسکای‌واکر به فضا راه پیدا کند.

این شمشیر نوری در سال ۲۰۰۷ همراه تیمی از فضانوردان به فضا پرتاب شد که ماژول هارمونی (معروف به Node 2) را به ایستگاه فضایی بین‌المللی تحویل داده و آن را مونتاژ کردند. پرتاب همزمان با سی‌امین سالگرد اولین فیلم جنگ ستارگان (امید تازه) انجام شد، اما شمشیر نوری درواقع دومین شمشیر لیزری لوک (شمشیر سبز) بود که در فیلم سوم یعنی «بازگشت جدای» به نمایش درآمد.

شمشیر نوری لوک تنها یادگار جنگ ستارگان نیست که به فضا فرستاده شده است. در سال ۲۰۱۷، به‌عنوان بخشی از بازاریابی فیلم «آخرین جدای»، دومین فیلم تازه‌ترین سه گانه، دیزنی نسخه‌ای از دروید بی‌بی ۸ (ربات کروی نارنجی‌رنگ) را برای فضانوردان ایستگاه بین‌المللی فضایی فرستاد تا با آن بازی کنند.

در سال ۲۰۰۱، پیتزا هات به اولین شرکتی تبدیل شد که با ارسال پیتزا به ایستگاه فضایی بین‌المللی با موشکی که مواد موردنیاز فضانوردان را حمل می‌کرد، غذا را به فضا تحویل می‌داد. دریافت‌کننده پیتزا یوری اوساچوف بود که درحال خوردن این غذای خوشمزه همراه فضانوردان دیگر از او فیلم‌برداری شد.

این تحویل رکوردشکن اقدام بازاریابی جسورانه بود که بیش از یک میلیون دلار (۱٫۷ میلیون دلار به دلار امروز) برای شرکت هزینه داشت. اما سرآشپرهایی که پیتزا را می‌پختند، باید ملاحظات خاصی را برای سفر غیرعادی آن درنظر می‌گرفتند: چاشنی اضافی به غذا افزوده شد، زیرا فضانوردان ممکن است در فضا حس چشایی خود را از دست بدهند و به جای پپرونی از سالامی استفاده شد، زیرا ماندگاری طولانی‌تری داشت و لازم بود پیتزا قبل از زمان پرتاب کاملا آماده می‌شد.

جالب این‌جاست که در آن زمان فضانوردان ناسا در ایستگاه فضایی بین‌المللی به دلیل قوانین سختگیرانه آژانس در مورد حمایت‌های مالی شرکت‌ها از خوردن پیتزا منع شده بودند.

پیتزا تنها غذایی نیست که با موفقیت به ایستگاه فضایی بین‌المللی تحویل داده شده است. در دسامبر ۲۰۲۱ شرکت اوبر ایتس اعلام کرد ازطریق یوساکو مائزاوا، کارآفرین و گردشگر فضایی اهل ژاپن که سفر کوتاهی به ایستگاه فضایی داشت، به ساکنان آنجا غذا تحویل داده است. این غذا شامل ماهی با خمیر سویا و مرغ با شاخه‌های بامبو بود.

آملیا ارهارت هوانورد خلاقی بود که در سال ۱۹۳۲ عنوان اولین زنی را که به‌تنهایی با هواپیما از اقیانوس اطلس عبور کرد، به دست آورد. آملیا ارهارت عناوین نخست دیگری نیز کسب کرد و چندین رکورد هوانوردی را شکست. این خلبان پیشگام در سال ۱۹۳۷ وقتی در تلاش بود با هواپیما زمین را دور بزند، گم شد و احتمالا از دنیا رفت. هواپیما و جسد او هرگز پیدا نشد.

داستان ارهارت الهام‌بخش بسیاری از هوانوردان و فضانوردان زن جوان ازجمله شانون واکر فضانورد ناسا بود که در سال ۲۰۱۰ ساعت مچی ارهارت را که او در پرواز معروف خود روی اقیانوس اطلس آن را پوشیده بود، به ایستگاه فضایی بین‌المللی برد (ارهارت در سفر مرگبارش ساعت دیگری به دست داشت).

بخش‌هایی از اولین هواپیمای ارویل و ویلبر رایت، یعنی پرنده رایت در دو نوبت جدا به فضا راه پیدا کرد. این هواگرد دوباله که به کیتی هاک نیز معروف است، به این دلیل مشهور است که اولین هواپیمایی بود که قبل از خراب شدن توانست همراه با انسان پرواز پایداری انجام دهد. هواپیمای برادران رایت در ۱۷ دسامبر ۱۹۰۳ چهار پرواز کوتاه انجام داد که طولانی‌ترین آن فقط ۵۹ ثانیه طول کشید و هواپیما درجریان آن، ۲۶۰ متر را پیمود

در سال ۱۹۶۹، نیل آرمسترانگ اولین فردی که قدم روی ماه گذاشت، درجریان ماموریت آپولو ۱۱ ناسا تکه‌هایی از هواپیمای رایت را با خود به ماه برد. این قطعات که شامل چهار تکه از پارچه بال هوپیما و دو تکه از پروانه‌ی آن بود که آرمسترانگ آن را درون «کیت ترجیحی شخصی» خود روی ماه برد. کیت مذکور کیسه کوچکی بود که هر فضانورد می‌توانست آن را با خود روی ماه‌نشین ببرد.

و در سال ۲۰۲۱، تکه‌ی پارچه‌ی دیگری از هواپیما همراه مریخ‌نورد پرسویرنس و هلی‌کوپتر اینجنیوتی روی مریخ فرود آمد. قطعه‌ی متعلق به هواپیما زیر صفحه‌های خورشیدی هلی‌کوپتر جاسازی شده است. این هواگرد مریخی از آن زمان تاکنون بیش از ۵۰ پرواز روی سیاره سرخ انجام داده است.

برای فضانوردانی که در ایستگاه فضایی بین‌المللی زندگی می‌کنند، گذراندن زمان طولانی دور از آسایش روی زمین می‌تواند هزینه‌های روانی داشته باشد. فضانوردان برای غلبه بر این موانع ابزارهایی ازقبیل کیبورد، گیتار، فلوت، بلز، نی‌انبان، ساکسیفون و حتی دیجریدو با خود به فضا برده‌اند.

در بیشتر موارد، نواختن ساز در فضا شبیه نواختن آن روی زمین است، اما ریزگرانش می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. به‌عنوان مثال، اگر فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی، ساز بادی مانند فلوت را بنوازند، باید پاهای خود را حلقه کنند تا توسط هوایی که از ساز بیرون می‌دهند، به عقب رانده نشوند.

با‌این‌حال، نگرانی ایمنی دررابطه‌با استفاده از ابزارهایی مانند گیتار در ایستگاه فضایی وجود دارد، زیرا آن‌ها قابل اشتعال هستند و بنابراین باید در صورت عدم استفاده به‌طور ایمن نگهداری شوند. همچنین بردن ابزار به فضا گران است و ارسال هر کیلوگرم بار به فضا ۴۵۰۰ دلار هزینه دارد.

یکی از سنت‌های رایج در میان فضانوردان این است که هرکس جسمی غیرعادی را به‌عنوان «نشانگر گرانش صفر» خود انتخاب می‌کنند و به فضا می‌برند. با کاهش گرانش، این جسم در اطراف آن‌ها معلق می‌شود. نمونه‌هایی از این نشانگرها عبارتند از عروسک انیشتین، سگ اسنوپی، بیبی یودا (گروگو)، دایناسورهای اسباب‌بازی، زمین مخملی، عروسک پنگوئن و عروسک بازلایتر.