تماشا کنید: پرواز فضاپیمای ناسا از میان انفجار عظیم خورشید

کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا به اولین فضاپیمایی تبدیل شده است که از درون فوران جرم از تاج خورشیدی (CME) پرواز و کل این ماجراجویی هیجان‌انگیز را با دوربین ثبت می‌کند. ویدئوی خیره‌کننده‌ی این اتفاق، فضاپیما را درحالی نشان می‌دهد که درست پیش از فوران عظیم خورشید در ۵ سپتامبر ۲۰۲۲ از درون آن می‌گذرد.

دانشمندان با مطالعه‌ی دستاورد جسورانه‌ی کاوشگر پارکر، قطعات بیشتری از پازل پویایی درونی اسرارآمیز خورشید را در کنار هم قرار می‌دهند تا فوران‌های تهدیدآمیز خورشید برای زمین را بهتر پیش‌بینی کنند. آن‌ها یافته‌هایشان را دقیقا یک سال بعد در ۵ سپتامبر ۲۰۲۳ در ژورنال اخترفیزیکی منتشر کردند.

به‌گزارش لایوساینس، نور رئوفی، دانشمند پروژه کاوشگر خورشیدی پارکر در آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز، پرواز پارکر از میان فوران جرم تاجی را نزدیک‌ترین رصد انسان از این رویداد خورشیدی توصیف کرد. او گفت: «ما هرگز رویدادی به این بزرگی را از این فاصله ندیده بودیم.»

رویدادهای خروج جرم از تاج خورشید فوران‌های حلقه‌مانند دودی محسوب می‌شوند که از لکه‌های خورشیدی بیرون می‌آیند. این لکه‌ها مناطقی از سطح خورشید هستند که در آن‌ها میدان‌های مغناطیسی قدرتمند به‌وسیله‌ی جریان ذرات باردار ایجاد می‌شوند. CME-ها پس از پرتاب، با سرعت میلیون‌ها کیلومتر در ساعت در فضا سفر می‌کنند و با کشاندن ذرات باردار از باد خورشیدی، جبهه موج ترکیبی و غول‌پیکری را تشکیل می‌دهند.

کاوشگر پارکر در اوت ۲۰۱۸ به سمت خورشید پرتاب شد. این فضاپیما برای محافظت از خود درهنگام برخوردهای نزدیک با خورشید، مجهز به سپر حرارتی و رادیاتور است. وقتی دوربین پارکر فوران جرم خورشیدی را رصد کرد، کاوشگر در فاصله‌ی فقط ۹٫۲ میلیون کیلومتر از سطح خورشید درحال پرواز بود.

اورلاندو رومئو، نویسنده‌ی اصلی مطالعه و فیزیکدان فضایی در دانشگاه کالیفرنیا برکلی در بیانیه‌ای گفت: «شما مدل‌های ساده‌شده را امتحان می‌کند تا جنبه‌های خاصی از رویداد را توضیح دهید؛ اما وقتی این‌قدر به خورشید نزدیک هستید، هیچ‌کدام از آن مدل‌ها نمی‌توانند همه‌چیز را توضیح دهند. ما هنوز دقیقا مطمئن نیستیم که آن‌جا چه اتفاقی می‌افتد.»

کشف نحوه‌ی عملکرد فوران‌های خورشیدی برای محافظت از سیاره‌ی ما دربرابر طوفان‌های ژئومغناطیسی شدید حیاتی است. هرچند میدان مغناطیسی زمین می‌تواند بیشتر فوران‌های CME را جذب کند، طوفان‌های شدیدتر می‌توانند آن را خم کنند، ماهواره‌ها را از مدار بیرون بیندازند، سامانه‌های الکتریکی را قطع و به‌طور بالقوه اینترنت را فلج کنند.

بزرگ‌ترین طوفان خورشیدی در دوران مدرن، رویداد کارینگتون در سال ۱۸۵۹ بود که تقریبا به اندازه‌ی ۱۰ میلیارد بمب اتم یک مگاتونی انرژی آزاد کرد. پس از برخورد طوفان به زمین، جریان قدرتمندی از ذرات خورشیدی، سامانه‌های تلگراف را در سرتاسر جهان قطع کرد و موجب شد تا شفق‌های قطبی درخشان‌تر از نور ماه کامل تا جنوب دریای کارائیب ظاهر شوند.

دانشمندان هشدار می‌دهند که اگر رویداد مشابهی امروز اتفاق بیفتد، تریلیون‌ها دلار خسارت به بار می‌آید، خاموشی‌های گسترده از راه می‌رسد و جان هزاران نفر درمعرض خطر قرار می‌گیرد.