کشف جهان‌های غیرممکن در سحابی شکارچی، دانشمندان را شگفت‌زده کرد

بشر تاکنون اطلاعات زیادی را درباره‌ی جهان اطراف خود به دست آورده است. سیاره‌هایی که با زاویه‌ی قائمه به دور ستاره‌هایشان می‌چرخند. دنیاهای ممنوعه‌ای که مرگ را فریب داده‌اند و انفجارهای فضایی که در تعارض با تعریف‌های موجود هستند. بااین‌حال کیهان همچنان ما را شگفت‌زده خواهد کرد.

به گزارش نیویورک تایمز، جدیدترین چشم‌انداز تلسکوپ فضایی جیمز وب، توده‌ای شامل نزدیک به ۱۵۰ جرم آزاد و شناور را در میان سحابی شکارچی نشان می‌دهد که ازنظر جرمی به سیاره مشتری شباهت دارند. ده‌ها عدد از این دنیاها حتی به دور یکدیگر می‌چرخند. دانشمندان این اجرام را دنیاهای دوتایی مشابه مشتری یا به اختصار JuMBO نامیدند؛ اما دلیل پیدایش این اجرام همچنان به‌صورت یک راز باقی مانده است.

ساموئل پیرسون، دانشمند آژانس فضایی اروپا و یکی از پژوهشگرانی که در انجام مشاهدات اخیر مشارکت داشته است، می‌گوید: «احتمالا در درک ما از شکل‌گیری سیاره‌ها یا ستاره‌ها یا هردو مشکلی وجود دارد. چنین اجرامی نباید وجود داشته باشند.»

سحابی شکارچی، یک منطقه‌ی ستاره‌زایی است که در فاصله‌ ۱۳۵۰ سال نوری از زمین در کمربند صورت فلکی شمالی شکارچی قرار دارد. این منطقه بارها توسط ستاره‌شناس‌ها بررسی شده‌ است، اما دانشمندان درگیر در مطالعه‌ی اخیر با تلسکوپ جیمز وب که دوشنبه‌ی گذشته منتشر شد، می‌گویند تصاویر تازه «با فاصله‌ی زیاد» بهترین نماها از سحابی شکارچی هستند.

به گفته‌ی مارم مک‌‌کاگرن، مشاور علمی و اکتشافی آژانس فضایی اروپا، تلسکوپ جیمز وب با رصد در طیف فروسرخ، دقتی بالاتر از تلسکوپ هابل ارائه می‌دهد. به‌طوری‌که در جدیدترین رصدها می‌توان حتی بخش‌های ستاره‌زایی و منظومه‌های سیاره‌ای نوظهور را با دقتی بی‌سابقه مشاهده کرد.

ستاره‌های کیهان زمانی متولد می‌شوند که ابرهای عظیم گاز و غبار به‌تدریج بر اثر گرانش به‌هم می‌پیوندند. درنهایت مناطق ابری به‌قدری چگال می‌شوند که با اتصال اتم‌های هیدروژن به یکدیگر فرآیند همجوشی هسته‌ای را آغاز می‌کنند و هسته‌ یک ستاره را شکل می‌دهند. در مناطق کم‌چگال‌تر، نسخه‌ کوچک‌تری از همجوشی موسوم به همجوشی دوتریومی می‌تواند در اجرام کوچک‌تر رخ دهد. به این اجرام، کوتوله‌های قهوه‌ای یا ستاره‌های مردود گفته می‌شود.

جومبوها ظاهرا گروه کوچک‌تری از اجرام گازی هستند. با اینکه کوتوله‌های قهوه‌ای می‌توانند تا ۱۳ برابر جرم مشتری رشد کنند، جرم جومبوها می‌تواند تا تقریبا نیمی از جرم این سیاره با دمای بیش از ۵۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد برسد. فاصله‌ی بین جومبوها نزدیک به ۲۰۰ برابر فاصله‌ی بین زمین و خورشید است و در مدارهایی به دور یکدیگر می‌چرخند که تکمیل آن‌ها بیش از ۲۰ هزار سال طول می‌کشد.

کشف جومبوها برای دانشمندان غیرمنتظره بود. بسیاری از ستاره‌ها یا شاید بتوان گفت تمام ستاره‌ها از جمله خورشید، به‌صورت زوج متولد می‌شوند؛ اما هرچه جرم اجرام دوتایی کاهش می‌یابد، رواج آن‌ها کمتر می‌شود؛ زیرا کشش گرانشی ضعیف‌تر آن‌ها باعث می‌شود به راحتی از هم بپاشند. با این‌حال کشف جومبوها نشان می‌دهد که احتمالا چیزی را درباره‌ی شکل‌گیری این اجرام بسیار کم‌جرم از قلم انداخته‌ایم.

پژوهشگرها امیدوارند با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب، رازهایی مثل ساختار جو گازی و شاید چگونگی شکل‌گیری جومبوها را آشکار کنند. در حال حاضر تنها شواهدی از متان و آب در آن‌ها دیده می‌شود. کشف جومبوها در سایر مناطق ستاره‌زایی نیز می‌تواند به حل مسئله کمک کند.