تلسکوپ فضایی جیمز وب تندبادی عظیم را روی سیاره مشتری کشف کرد
گرچه تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) در ابتدا با هدف رونمایی افق‌های دوردست جهان طراحی شده بود، برخی از جذاب‌ترین تصاویر آن متعلق به منظومه شمسی خودمان هستند. تلسکوپ جیمز وب با مجموعه آینه‌های کندویی دارای روکش طلا و مجموعه‌ای از ابزار فروسرخ مثل دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam)، جایگاه شگفت‌انگیزمان در جهان را به ما نشان می‌دهد و کمک می‌کند بتوانیم با دقت بیشتری به سیاره‌های همسایه‌مان نگاه کنیم. این تلسکوپ چشم‌انداز زیبایی از حلقه‌های نپتون را نشان داد که به‌مدت سی سال، تلسکوپ‌های دیگر از نمایش آن ناتوان بودند.
به‌گزارش لایوساینس، ۱۹ اکتبر، دانشمندان اعلام کردند که تصاویر جیمز وب علاوه‌بر ارائه‌ی چشم‌اندازی جدید از منظومه‌ی شمسی، داده‌های جدیدی را درباره‌ی سیاره مشتری ارائه داده‌اند. درواقع تصاویر سال گذشته‌ی جیمز وب، ابعاد جدیدی از قمرها و جوّ و حلقه‌های این سیاره را آشکار کردند.
گروهی از پژوهشگران پس از بررسی تصاویر دریافتی از جیمز وب در سال ۲۰۲۲، به تندبادی پرسرعت با قطر ۴۸۰۰ کیلومتر و سرعت ۵۱۵ کیلومتر‌برساعت برخورد کردند. این تندباد در مشتری بی‌سابقه بود و پژوهشگران را شگفت‌زده کرد.
تندباد جدید کشف‌شده در مشتری که براساس دسته‌بندی‌های روی زمین در گروه تندبادهای دسته‌ی ۵ قرار دارد، می‌تواند به درک بهتر جوّ آشفته‌ی این سیاره کمک کند.
مشتری به‌‌دلیل شرایط آب‌و‌هوایی خشن معروف است. یکی از شاخصه‌های معروف این سیاره به نام لکه‌ی سرخ بزرگ، طوفانی بزرگ و عظیم است که حتی از زاویه‌ی دید زمینی با تلسکوپ معمولی می‌توان آن را رصد کرد. همچنین، جوّ مشتری مانند زمین لایه‌های مختلف دارد و سرعت بادها در هر لایه متفاوت هستند.
پژوهشگران امیدوارند بتوانند داده‌های فروسرخ جیمز وب از لایه‌های پرارتفاع جوّی مشتری و تندباد جدید را با داده‌های تلسکوپ فضایی هابل از لایه‌های عمیق این سیاره مقایسه کنند.
درواقع، تصاویر هابل که به بخش‌های فرابنفش و مرئی طیف الکترومغناطیسی مربوط هستند، اطلاعات زیادی درباره‌ی منطقه‌ی استوای سیاره مشتری آشکار کردند. بدین‌ترتیب، پژوهشگرها مبنایی برای بررسی داده‌های تندباد جیمز وب دارند.
طول‌موج‌های متفاوت جیمز وب و هابل ساختاری سه‌بعدی از ابرهای طوفانی را ارائه می‌دهند. پژوهشگران از زمان‌بندی داده‌ها برای مشاهده‌ی سرعت رشد طوفان‌ها استفاده می‌کنند. به‌بیان بهتر، این مقایسه به دانشمندان کمک می‌کند تا متوجه شوند که چگونه سرعت باد در مشتری با ارتفاع تغییر می‌کند و پدیده‌ای موسوم به «چینش باد» را تولید می‌کند. تندباد کشف‌شده در ارتفاع ۴۰ کیلومتری بالای ابرهای مشتری قرار دارد؛ درنتیجه، اگر بادهای پایین‌تر سرعت کمتری از خود نشان دهند، حاصل آن چینش باد خواهد بود.
سیاره‌ی مشتری الگوی پیچیده و تکرارپذیر از بادها و دما در استراتوسفر استوایی خود دارد که درست در قسمت بالای بادهای ابری و مه در این طول موج‌ها قرار دارد. اگر قدرت تندباد جدید به این الگوی استراتوسفری نوسانگر ربط داشته باشد، احتمالاً در دو تا چهار سال آینده سرعت آن به‌طور درخورتوجهی تغییر خواهد کرد.
نتایج این پژوهش ۱۹ اکتبر در مجله‌ی Nature Astronomy منتشر شد.