ژاپن اکنون پنجمین فاتح ماه است؛ ماه‌نشین اسلیم با موفقیت به سطح ماه رسید

با رسیدن موفقیت‌آمیز ماه‌نشین رباتیک اسلیم به سطح ماه در ساعت ۱۸:۵۰ امروز جمعه به وقت ایران، ژاپن به پنجمین کشوری تبدیل شده است که با موفقیت روی سطح قمری فرود می‌آید.

مقام‌های آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن (جاکسا) امروز در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کردند که ظاهرا فضاپیما در فرود نرم روی ماه موفق بوده است و درحال ارسال و دریافت اطلاعات از خانه‌ی جدید خود در نزدیکی دهانه‌‌ی شیولی در سمت نزدیک ماه است. بااین‌حال، ماه‌نشین ژاپنی ممکن است فقط چند ساعت در آنجا زنده بماند؛ زیرا سلول‌های خورشیدی فضاپیما دراثر بروز یک خطا، طبق انتظار برق تولید نمی‌کنند.

اسلیم درحال‌حاضر با باتری ذخیره‌ای کار می‌کند که احتمالا ظرف چند ساعت آینده تمام خواهد شد. این بدشانسی، زمان محدودی را برای انجام عملیات علمی پیش از خاموش‌شدن ماه‌نشین به پژوهشگران می‌دهد.

مقام‌های جاکسا افزودند اگر در هفته‌های پیش‌رو نور رسیده از خورشید تغییر جهت بدهد و به صفحه‌های خورشیدی برخورد کند، سلول‌های خورشیدی اسلیم ممکن است قادر به تولید برق شوند. بااین‌حال، سرنوشت نهایی ماه‌نشین همچنان در هاله‌ای از ابهام است.

با وجود شکست احتمالی، ژاپن با پیوستن به ایالات متحده، روسیه، چین و هند به جمع معدود کشورهایی وارد شده است که با موفقیت یک فضاپیما را روی سطح ماه نشانده‌اند. اسلیم با نام کامل «ماه‌نشین رباتیک هوشمند برای بررسی ماه» که با نام مستعار «تک‌تیرانداز ماه» نیز شناخته می‌شود، به‌منظور نمایش عملکرد سامانه‌ی ناوبری جدیدی طراحی شده که قادر به انجام فرودهای دقیق روی ماه است.

هدف فضاپیمای اسلیم، فرود‌آمدن در محدوده‌ی ۱۰۰ متری محل فرود هدف در نزدیکی دهانه‌ی شیولی بود. مقام‌های جاکسا اعلام کرده‌اند که تایید میزان نزدیکی ماه‌نشین به محل فرود هدف، ممکن است یک ماه طول بکشد.

اسلیم در ۶ سپتامبر ۲۰۲۳ (۱۶ شهریور ۱۴۰۲) به همراه یک تلسکوپ فضایی پرتو ایکس به نام کریسم از مرکز فضایی تانگاشیما ژاپن پرتاب شد. تلسکوپ اندکی پس از برخاست موشک، در مدار نزدیک زمین مستقر شد؛ اما ماه‌نشین به سمت فضای دوردست رفت و پس از پیمودن مسیری پرپیچ‌وخم، در ۲۵ دسامبر (۴ دی) به مدار پیرامون ماه رسید. اسلیم پیش از اقدام به فرود در عصر امروز جمعه، چند هفته را صرف چرخش به دور ماه و آزمایش سامانه‌های مختلف کرد.

اسلیم که اندازه‌ی کامیونی کوچک است، دو ماه‌نورد رباتیک به‌نام‌های سطح‌پیمای ۱ و ۲ را با خود حمل می‌کند. طبق برنامه قرار بود اسلیم این دو ماه‌نورد را درطول تلاش برای فرود خود، روی سطح ماه مستقر کند و ظاهرا یکی از آن‌ها (LEV-1) اکنون شروع به کار کرده است.

ماموریت اسلیم اولین تلاش ژاپن برای فرود روی ماه نبود. اوایل امسال، آی‌اسپیس، شرکت خصوصی ژاپنی تلاش کرد تا ماه‌نشین هاکوتو-آر را به سطح قمری برساند؛ اما اپراتورهای زمینی درجریان فرود فضاپیما در ۲۵ آوریل (۵ اردیبهشت)، ارتباط خود را با آن از دست دادند و با سقوط ماه‌نشین مواجه شدند.

پیش از این، در نوامبر ۲۰۲۲ (آبان ۱۴۰۱)، ماه‌نشین کوچکی به نام اوموتناشی به‌عنوان بخشی از ماموریت بدون‌سرنشین آرتمیس ۱ ناسا به ماه سفر کرد. این فضاپیمای کوچک در نزول به سمت سطح قمری ناکام ماند؛ درحالی‌که کپسول اوراین آرتمیس ۱ به ماموریت خود در اطراف ماه ادامه داد و درنهایت به زمین بازگشت.

بااین‌حال، فقط چند روز بعد، ماه‌نشین هندی چاندرایان ۳ با موفقیت در قطب جنوب ماه فرود آمد و هند را به چهارمین کشور فاتح قمر زمین تبدیل کرد. اما فضاپیمای هندی صرفا یک ماه روی ماه دوام آورد و نتوانست از سرمای شدید شبانگاه قمری جان سالم به‌در ببرد.