هیچ‌کس نمی‌داند ساعت روی ماه چند است؛ اما ناسا می‌خواهد مشکل را حل کند
دولت آمریکا به ناسا فرمان داده است تا برای ماموریت‌های آتی ایالات متحده و دیگر کشورها به ماه، استاندارد زمانی جدیدی را به نام «زمان هماهنگ قمری» (LTC) برای ماه ایجاد کند.
درحال‌حاضر، هیچ منطقه‌ی زمانی توافق‌شده‌ای برای ماه وجود ندارد و ماموریت‌های بدون سرنشین قمری معمولا زمان کشور مبدا را درنظر می‌گیرند. ماموریت‌های سرنشین‌دار آپولو نیز از «زمان سپری‌شده زمینی» (GET) که از لحظه‌ی پرتاب حساب می‌شد، استفاده می‌کردند.
اکنون با توجه به تعداد فراوان ماموریت‌های رباتیک قمری و ماموریت‌های انسانی برنامه آرتمیس در آینده نزدیک، ایالات متحده امیدوار است که با تعیین یک زمان قمری هماهنگ، بر چالش‌های مربوط به زمان‌سنجی در ماه غلبه کند.
حل مشکل نبود ساعت روی ماه را با افزودن یک منطقه‌ی زمانی جدید یا صرفا تبدیل زمان کار ربات‌های قمری از ساعت جهانی گرینویچ (GMT) به ساعت منطقه اقیانوس آرام (PST)، نمی‌توان به راحتی حل کرد. هرچند هدف نهایی هماهنگی زمان است، بخشی از مشکل این است که زمان اصلا روی ماه چگونه می‌گذرد.
آراتی پرابهاکار، دستیار رئیس‌جمهور در امور علم و فناوری، در یادداشت مربوط به صدور فرمان جدید برای ناسا و سایر آژانس‌های دولتی، می‌نویسد: «به دلیل نسبیت عام و خاص، طول یک ثانیه‌ی تعریف‌شده روی زمین برای ناظری که تحت شرایط گرانشی مختلف است یا ناظری که با سرعت نسبی بالا حرکت می‌کند، متفاوت می‌شود.»
گرانش کمتر در ماه بدین معنی است که زمان در آنجا اندکی سریع‌تر از سیاره ما می‌گذرد. به‌عنوان مثال، از نگاه ناظر در ماه، ساعت مستقر روی زمین در هر روز زمینی به‌طور متوسط ۵۸٫۷ میکروثانیه را با تغییرات دوره‌ای اضافی از دست می‌دهد. این مقدار شاید کوچک به‌نظر برسد؛ اما برای ایجاد اختلال در مانورهای دقیق فضاپیماها و ماهواره‌ها کافی است.
هرچند همگام‌سازی ساعت ماه با زمین آزاردهنده است، انجام آن ممکن است به‌تنهایی برای تعیین سیستم زمانی جدید برای ماه کافی نباشد. بااین‌حال، همان‌طور که نسبیت خاص باید برای ماهواره‌های جی‌پی‌اس در اطراف زمین درنظر گرفته شود، با تلاش انسان برای استقرار پایگاه‌های دائمی در ماه، مشکلات مربوط به زمان قمری نیز باید حل شود.
به‌نقل از پرابهاکار «دقت ناوبری که یک سیستم می‌تواند با سیگنال‌های ارسالی از منابع فضایی متعدد به‌دست آورد، مثل شخصی که روی زمین با سیگنال‌های ماهواره‌های جی‌پی‌اس حرکت می‌کند، به همگام‌سازی آن منابع با یکدیگر بستگی دارد.»
- هرآنچه باید در مورد ساعت اتمی جدید ناسا بدانید11 تیر 98مطالعه '5
در ماه، همگام‌سازی هر منبع قمری با یک استاندارد زمانی زمینی دشوار است. به دلیل اثرات نسبیتی، رویدادهایی که به‌طور همزمان در زمین ظاهر می‌شوند، به‌عنوان مثال شروع پخش یک سیگنال، برای ناظر در ماه همزمان نیستند.
در متن فرمان دولت به ناسا آمده است: «ناتوانی در توضیح اختلاف بین ساعت فرستنده در زمین و چگونگی تشخیص آن به‌وسیله‌ی گیرنده در ماه، به خطای دامنه منجر می‌شود. کاربردهای دقیق مانند اتصال ماژول‌های فضایی یا فرود فضاپیماها به دقت بیشتری نسبت به روش‌های کنونی نیاز دارند.»
براساس فرمان دولت، زمان قمری جدید ممکن از ساعت هماهنگ جهانی (UTC) پیروی کند و با استقرار تعدادی ساعت اتمی روی ماه برای تنظیم زمان قمری، برخی جابه‌جایی‌ها برای هماهنگی دو ساعت اعمال شود. بااین‌حال، باید صبر کرد و دید ناسا دقیقا چه از سیستمی استفاده خواهد کرد. اما یکی از مواردی که این سازمان به روشنی درباره‌اش توصیح داده، این است که ماه با شبانه‌روزهایی که به اندازه‌ی ۲۹٫۵ روز زمینی طول می‌کشد، مجبور نخواهد بود تغییر ساعت تابستانی را تحمل کند!
نظرات