ماه‌نشین چینی چانگ‌ای ۶ با موفقیت در نیمه پنهان ماه فرود آمد

ماه‌نشین ماموریت چانگ‌ای ۶ از چین بامداد امروز یکشنبه به وقت ایران فرود نرمی موفقیت‌آمیز در سمت دور ماه انجام داد و به‌زودی جمع‌آوری نمونه‌های منحصربه‌فرد قمری را آغاز خواهد کرد.

براساس اعلام سازمان ملی فضایی چین‌ (CNSA)، فضاپیمای چانگ‌ای ۶ بامداد یکشنبه ۱۳ خرداد در ساعت ۰۱:۵۳ به وقت ایران موفق به فرود نرم روی نیمه‌ی پنهان ماه شد. ماه‌نشین چینی بخش جنوبی دهانه‌ی آپولو در حوضه‌ی قطب جنوب - آیتکن (SPA) را به عنوان محل فرود خود هدف قرار داد.

فرود بی‌دردسر گام حیاتی در جهت جمع‌آوری و آوردن نمونه‌های منحصربه‌فرد و ارزشمند قمری به‌منظور تجزیه‌وتحلیل روی زمین بود. گزارش‌های ده‌سالانه‌ی نجومی در آمریکا، بازگشت نمونه از حوضه‌ی SPA را به‌عنوان یکی از بالاترین اولویت‌های علمی برجسته کرده‌اند.

چانگ‌ای ۶ چهارمین فرود موفقیت‌آمیز چین روی ماه از مجموع چهار تلاش و دومین فرود بشر در نیمه‌ی پنهان ماه را رقم زد. این فرود همچنین پس از فرود ماه‌نشین ژاپنی اسلیم در ژانویه و ماه‌نشین اودیسئوس از شرکت آمریکایی اینتوئتیو ماشینز در ماه فوریه، سومین فرود قمری در سال ۲۰۲۴ محسوب می‌شود.

اکنون تیم‌های ماموریت بررسی‌های اولیه‌ی سامانه‌های ماه‌نشین را آغاز کرده‌اند و به زودی اقدام به جمع‌آوری نمونه‌ها خواهند کرد. ماه‌نشین چین با استفاده از بیلچه برای برداشت رگولیت سطحی و دستگاه حفاری به‌منظور جمع‌آوری مواد زیرسطحی، حداکثر دو هزار گرم سنگ و خاک ماه را جمع‌آوری خواهد کرد. انتظار می‌رود نمونه‌ها ظرف مدت ۴۸ ساعت به مدار ماه فرستاده شوند. بااین‌حال، مقام‌های چین هنوز جدول زمانی ماموریت و مراحل آن را منتشر نکرده‌اند.

هنوز مراحل پیچیده‌ای باقی مانده است تا نمونه‌ها بتوانند برای تجزیه‌وتحلیل به زمین آورده شوند. بااین‌حال، چانگ‌ای ۶ تا همین‌جای ماموریت نیز دستاورد بزرگی را رقم زده است. زو یی، استادیار دانشگاه علم و صنعت ماکائو، به اسپیس‌نیوز گفت: «من درحال تجزیه‌وتحلیل داده‌های علمی ماموریت چانگ‌ای ۶ هستم و پیوسته مشتاقم که یافته‌های تازه از داده‌های ماه‌نشین داشته باشم.»

یی افزود دلایل ناهمگونی در مقیاس فعالیت‌های آتشفشانی بین نیمه‌ی پیدا و پنهان ماه هنوز در معرض فرضیه‌های مختلف است. چانگ‌ای ۶ احتمالا نمونه‌های ماه را از منابع مختلف، ازجمله محتویات حاصله از فعالیت‌های آتشفشانی محلی جمع‌آوری خواهد کرد. تاریخ‌گذاری و تجزیه‌وتحلیل ترکیبی این نمونه‌ها، اطلاعات بیشتری را در مورد فعالیت‌های آتشفانی در سمت دور ماه ارائه می‌دهد.

نمونه‌ها ممکن است حاوی موادی باشند که از گوشته‌ی ماه خارج شده‌اند. درنتیجه، بررسی آن‌ها نه‌تنها در مورد اعماق ماه، ترکیب و تکامل آن، بلکه همچنین شناختی گسترده‌تر از تاریخچه‌ی منظومه شمسی اولیه، به دانشمندان خواهند داد.

نمونه‌ها پس از جمع‌آوری به یک کپسول برای ورود به جو زمین منتقل می‌شوند. ترک ماه در زمان محاسبه‌شده انجام خواهد شد. سپس مدارگرد ماموریت، کپسول حاوی نمونه‌ها را در حوالی ۲۵ ژوئن در نزدیکی زمین رها خواهد کرد. کپسول ابتدا مانند تکه‌سنگی پرتاب‌شده روی آب، یک بار از روی جو کمانه خواهد کرد و سپس با فرو رفتن درون آن، در علفزارهای مغولستان داخلی فرود خواهد آمد. درنهایت نمونه‌ها برای نگهداری و تجزیه‌وتحلیل و به مراکز ویژه منتقل خواهند شد.

چانگ‌ای ۶ بخشی از برنامه‌ی گسترده‌تر قمری چین است. این کشور دو ماموریت به‌نام‌های چانگ‌ای ۷ و چانگ‌ای ۸ را برای پرتاب به قطب جنوب ماه به ترتیب در سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۸ برنامه‌ریزی کرده است. چینی‌ها قصد دارند اولین گروه از فضانوردان خود را تا سال ۲۰۳۰ به ماه اعزام کنند.

ماموریت‌های رباتیک و سرنشین‌دار هردو بخشی از برنامه‌ی چین برای استقرار پایگاه دائمی روی ماه هستند. این پروژه که با عنوان برنامه ایستگاه تحقیقات بین‌المللی قمری (ILRS) شناخته می‌شود، برای دهه‌ی ۲۰۳۰ برنامه‌ریزی شده است و با مشارکت شماری از کشورها و سازمان‌ها اجرا خواهد شد.