پایان رویای فضایی یوساکو مائزاوا؛ میلیاردر ژاپنی از سفر به ماه با استارشیپ منصرف شد
پروژه دیرمون (dearMoon) که برنامه‌ای برای پرتاب یک میلیاردر ژاپنی و ۱۰ سرنشین دیگر به دور ماه با استفاده از فضاپیمای استارشیپ اسپیس ایکس بود، به‌طور ناگهانی لغو شد.
در حساب رسمی پروژه در شبکه اجتماعی ایکس آمده: «مایه تاسف است که اعلام کنیم دیرمون، اولین پروژه‌ی خصوصی پرواز به دور ماه، لغو خواهد شد. از همه‌ی کسانی که از ما حمایت کردند، تشکر می‌کنیم و از کسانی که مشتاقانه در انتظار این پروژه بودند، عذر می‌خواهیم.»
اندکی بعد، یوساکو مائزاوا، حامی مالی پروژه و فرمانده خدمه در مورد تصمیم جدید در ایکس توضیح داد. او گفت وقتی با ماموریت پرواز به دور ماه در سال ۲۰۱۸ موافقت کرد، فرض بر این بود که ماموریت تا پایان سال ۲۰۲۳ انجام خواهد شد.
«فرض بر این بود که ماموریت تا پایان سال ۲۰۲۳ انجام خواهد شد»
مائزاوا افزود: «دیرمون پروژه‌ای رو به پیشرفت است؛ اما هنوز مشخص نیست که استارشیپ چه زمانی می‌تواند پرتاب شود. من نمی‌توانم آینده‌ام را در این شرایط برنامه‌ریزی کنم و احساس بسیار بدی دارم که موجب شوم اعضای خدمه بیش از این منتظر بمانند. از این‌رو تصمیم دشوار، لغو پروژه در این برهه است. از کسانی که برای انجام ماموریت هیجان‌زده بودند، عذرخواهی می‌کنم.»
پروژه دیرمون قرار بود اولین پرواز فضایی سرنشین‌دار استارشیپ باشد که از زمین پرتاب می‌شود، به دور ماه پرواز می‌کند و بازمی‌گردد. اکنون دیگر نباید در انتظار چنین ماموریتی باشیم. اما چرا این اتفاق رخ داد و لغو پروژه به چه معنا است؟
خاستگاه ماموریت
یوساکو مائزاوا و ایلان ماسک در سپتامبر ۲۰۱۶ در کارخانه‌ی موشک‌سازی اسپیس ایکس در هاوتورن کالیفرنیا، خبر پروژه دیرمون را اعلام کردند. صحبت از چنین پروژه‌ای، لحظه‌ای عجیب اما مهم بود. به‌نظر می‌آمد که اسپیس ایکس درحال امضای اولین قرارداد تجاری خود برای موشک استارشیپ است. هرچند ارزش این قرارداد هرگز فاش نشد، مائزاوا چیزی درحدود صدها میلیون دلار به برنامه‌ی استارشیپ تزریق کرد.
بااین‌حال، میلیاردر ژاپنی همواره تا حدی غیرجدی ظاهر می‌شد. وی یک بار اعلام کرد به دنبال یک همراه زن برای سفر دوتایی به دور ماه است؛ اما پس از آنکه کسی پیدا نشد، از جستجو صرف‌نظر کرد. مائزاوا بعدا گفت برای یافتن همسفر، مسابقه‌ای را برگزار و ۱۰ نفر را انتخاب خواهد کرد. وی گفت: «من [در این سفر] تنها خواهم بود و نمی‌خواهم فقط خودم چنین تجربه‌ی خارق‌العاده‌ای داشته باشم.» مائزاوا بعدا گروهی از افراد خلاق را انتخاب کرد.
استارشیپ مانند همه‌ی پروژه‌های فضایی بزرگ به‌طرز قابل‌انتظار از برنامه‌ی ساخت خود عقب افتاد. اولین پرواز آزمایشی این فضاپیما تا آوریل ۲۰۲۳ انجام نشد و این تازه شروع کار بود. ماموریت دیرمون در انتهای مسیر طولانی آزمایش‌هایی قرار داشت که یک وسیله‌ی نقلیه‌ی فضایی باید انجام دهد: پرتاب ایمن، پرواز کنترل‌شده در فضا، فرود ایمن استارشیپ به‌عنوان مرحله‌ی فوقانی، سوخت‌گیری در فضا و بسیاری از موارد دیگر.
اسپیس ایکس تاکنون توانایی پرتاب ایمن استارشیپ را نشان داده است و با انجام چهارمین پرواز آزمایشی که برای پنجشنبه ۱۷ خرداد برنامه‌ریزی شده، تلاش می‌کند تا موشک غول‌پیکر خود را به سلامت روی زمین فرود آورد. درنتیجه، استارشیپ هنوز در مسیر چالش‌برانگیز آزمون‌ها به‌سر می‌برد.
نقطه عطف
یکی از بزرگ‌ترین تاثیرات بر پروژه دیرمون در آوریل ۲۰۲۱ رخ داد؛ زمانی که ناسا موشک استارشیپ را به‌عنوان ماه‌نشین برنامه آرتمیس انتخاب کرد و با این تصمیم، فضاپیمای اسپیس ایکس را در مسیر حیاتی پروژه‌ی جاه‌طلبانه‌ی فرود انسان روی ماه قرار داد.
از آن زمان، اسپیس ایکس دو اولویت مشخص برای برنامه‌ی استارشیپ خود داشته است: اولین مورد، عملیاتی‌شدن موشک و شروع استقرار ماهواره‌های بزرگ‌تر استارلینک در فضا و دوم، استفاده از این پروازها برای آزمودن فناوری‌های مورد برنامه آرتمیس ناسا، مانند ذخیره‌سازی سوخت و سوخت‌گیری در مدار.
درنتیجه، از سایر جنبه‌های برنامه‌ی استارشیپ ازجمله پروژه دیرمون اولویت‌زدایی شد. در ماه‌های اخیر مشخص شد که اگر قرار باشد میلیاردر ژاپنی به ماه پرتاب شود، باید دست‌کم تا اوایل دهه‌ی ۲۰۳۰، یعنی بیش از یک دهه پس از طرح اولیه، منتظر بماند.
بدبیاری مالی
در این میان، اولویت‌های مائزاوا نیز احتمالا تغییر کرده است. به‌نقل از ارز تکنیکا، این کارآفرین زمانی که از برنامه‌ی سفر به ماه در سال ۲۰۱۸ خبر داد، درحدود سه میلیارد دلار دارایی خالص داشت. امروز تخمین زده می‌شود که او فقط نیمی از این ارزش را در اختیار دارد. علاوه‌براین، وی اشتیاقش به سفر فضا را در سال ۲۰۲۱ برطرف کرد؛ زمانی که با کپسول روسی سایوز برای سفری ۱۲ روزه به ایستگاه فضایی بین‌المللی پرواز کرد.
مائزاوا در سال ۲۰۲۱ اشتیاقش به سفر به فضا را برطرف کرد
پس از آنکه ایلان ماسک از اوایل امسال دیگر مائزاوا را در ایکس دنبال نکرد، به‌نظر می‌آمد که دیر یا زود شکست پروژه دیرمون اعلام خواهد شد. احتمالا ترکیبی از تاخیرها در پیشرفت استارشیپ و بداقبالی‌های مالی مائزاوا موجب شده است که دو طرف پروژه را منحل کنند.
بااین‌حال، مسیر پیشرفت استارشیپ روشن است. اسپیس ایکس فعلا تمرکز خود را روی عملیاتی‌کردن استارشیپ برای پروازهای استارشیپ و رفع چالش‌های فنی برنامه آرتمیس قرار داده است. سپس چند سال دیگر که استارشیپ به یک موشک عملیاتی مطمئن تبدیل شد، اسپیس ایکس می‌تواند توجه خود را به دوباره به سمت چشم‌انداز چالش‌برانگیز پرتاب انسان با این موشک معطوف کند.
میلیاردر بعدی که قرار است با فضاپیمای غول‌پیکر اسپیس ایکس سفر کند، جرد آیزاکن، کارآفرین آمریکایی است که پیش‌تر با کرو دراگون پرواز کرده است و پیش از انجام ماموریت پیشگامانه‌اش با استارشیپ، دست‌کم دو مرتبه‌ی دیگر قصد سفر با این کپسول فضایی را دارد.
نظرات