هابل اغلب ژیروسکوپ‌هایش را از دست داده است و ناسا تمایلی به نجات تلسکوپ ندارد

تلسکوپ فضایی هابل اغلب ژیروسکوپ‌های خود را از دست داده است و وقتی هیچ ژیروسکوپی باقی نماند، تلسکوپ دیگر قادر به انجام فعالیت علمی معنادار نخواهد بود.

ناسا هفته‌ی گذشته اعلام کرد که به‌منظور حفظ هابل که نزدیک به سه دهه‌ونیم از عمر آن در فضا می‌گذرد، عملیات‌های آن را به گونه‌ای کاهش می‌دهد که فقط روی یک ژیروسکوپ کار کند. این تصمیم، برخی از فعالیت‌های علمی تلسکوپ را محدود می‌کند و موجب می‌شود که نشانه‌روی به سمت اجرام جدید و قفل‌شدن روی آن‌ها بیشتر به طول انجامد.

بااین‌حال، مقام‌های هابل در کنفرانس خبری با خبرنگاران فضایی تاکید کردند که این ابزار علمی محبوب به این زودی‌ها به پایان عمر نخواهد رسید. مارک کلامپین، مدیر واحد اخترفیزیک در مقر ناسا در واشنگتن دی‌سی گفت: «شخصا تصمیم جدید را محدودیتی بزرگ برای توانایی تلسکوپ در انجام کار علمی نمی‌بینم.»

تلسکوپ هابل در سال ۱۹۹۰ سوار بر شاتل فضایی ناسا پرتاب شد و از آن زمان، آژانس فضایی پنج ماموریت سرویس‌دهی برای تعمیر و ارتقای این ابزار پیچیده انجام داده است. تا به امروز، هابل بهترین دید خود از جهان در محدوده‌ی مرئی طیف نور را به بشر ارائه داده است.

درنتیجه، آژانس فضایی تنها دو ژیروسکوپ کاملا سالم دارد. یکی از آن‌ها به نام «ژیرو ۴» در مجموع ۱۴۲هزار ساعت کار کرده و ژیروسکوپ دیگر به نام «ژیرو ۶»، در کل ۹۰هزار ساعت فعال بوده است. برنامه‌ی ناسا این است که اکنون تلسکوپ را روی یک ژیروسکوپ به‌کار گیرد و دومی را به‌عنوان گزینه‌ی ذخیره حفظ کند.

به‌گفته‌ی ناسا، کار روی یک ژیروسکوپ امکان‌پذیر است و پیامدهای نسبتا کمی برای توانایی‌های رصدی تلسکوپ دارد. بااین‌حال، در مجموع کارآمدی تلسکوپ کمتر خواهد شد و نشانه‌گیری به سمت اهداف به زمان بیشتر نیاز خواهد داشت. این تغییر به از دست‌رفتن تقریبا ۱۲ درصد از زمان رصد منجر می‌شود. هابل همچنین دیگر قادر به رصد اجرام نزدیک‌تر از مریخ، ازجمله زهره و ماه نخواهد بود.

بااین‌حال، آژانس فضایی باور دارد که با برداشتن گام‌های اخیر می‌تواند عمر عملیاتی هابل را برای یک دهه‌ی دیگر افزایش دهد. پاتریک کروز، مدیر پروژه تلسکوپ می‌گوید ۷۰ درصد احتمال دارد که هابل بتواند عملیات‌های علمی‌اش را با استفاده از یک ژیروسکوپ تا سال ۲۰۳۵ حفظ کند. او سه‌شنبه‌ی گذشته گفت: «ما هابل را در پایان راه نمی‌بینیم.»

از نقطه نظر علمی، تداوم فعالیت هابل مهم است. اکنون که تلسکوپ فضایی قدرتمند جیمز وب عملیاتی شده است، جامعه نجوم دو ابزار رصدی شگفت‌انگیز دراختیار دارد. اخترشناسان با رصد با هابل در نور مرئی و جیمز وب در فروسرخ، می‌توانند دانش ارزشمند جدید در مورد ماهیت کیهان به‌دست آورند.

علاوه‌بر ابزارهای علمی قدیمی و تعداد رو به کاهش ژیروسکوپ‌ها، ناسا همچنین با چالش‌های دیگر در رابطه با طول عمر هابل مواجه شده است. هابل معمولا در ارتفاعی بین ۵۳۰ تا ۶۱۵ کیلومتر از سطح زمین کار می‌کند. بااین‌حال، ارتفاع عملیاتی تلسکوپ احتمالا در سال جاری به زیر ۵۰۰ کیلومتر خواهد رسید. در ارتفاعات پایین‌تر، برخی از مشاهدات تلسکوپ تحت‌تاثیر دیگر ماهواره‌های واقع در مدار نزدیک زمین قرار خواهد گرفت.

کلامپین گفت کنترل‌کنندگان تلسکوپ پیش‌بینی نمی‌کنند که هابل تا پیش از اواسط دهه‌ی ۲۰۳۰ به جو زمین وارد شود. به‌نظر می‌رسد که کشیده‌شدن هابل به درون جو به همراه فقدان ژیروسکوپ کافی، محدودیتی قطعی برای حداکثر طول عمر تلسکوپ تعیین می‌کند.

در سال ۲۰۲۲، جرد آیزاکمن، میلیاردر آمریکایی که فرماندهی اولین پرواز فضایی کاملا خصوصی با فضاپیمای کرو دراگون اسپیس ایکس را برعهده داشت، به ناسا پیشنهاد کرد که یک ماموریت سرویس‌دهی برای هابل انجام دهد و ارتفاع تلسکوپ را دست‌کم تا ۵۰ کیلومتر افزایش دهد. او گفت حاضر است بیشتر هزینه‌های این ماموریت را تامین کند.

اما کلامپین روز سه‌شنبه گفت: «موضع ما درحال حاضر این است که پس از بررسی ظرفیت‌های تجاری کنونی، فعلا به دنبال افزایش ارتفاع تلسکوپ نیستیم.» ظاهرا آژانس فضایی تصمیم خود را گرفته است: ماموریت سرویس‌دهی به هابل در دستور کار نخواهد بود.