ناکامی بی‌سابقه اسپیس ایکس؛ فالکون ۹ نتوانست ماهواره‌های استارلینک را در مدار قرار دهد

جمعه‌صبح به وقت ایران، مرحله‌ی فوقانی موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس در اتفاقی بی‌سابقه با ازکارافتادگی موتور مواجه شد و نتوانست تازه‌ترین دسته از ماهواره‌های استارلینک را با موفقیت به مدار اصلی تزریق کند.

دو ساعت پس از پرتاب، ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس ایکس در پستی در شبکه اجتماعی ایکس گزارش داد که موشک درحالی‌که در مدار بود، دچار «انهدام سریع پیش‌بینی‌نشده» شد. او افزود تیم امشب داده‌ها را برای درک علت اصلی حادثه بررسی می‌کند.

اسپیس ایکس بعداً با ارائه‌ی به‌روزرسانی در وب‌سایت خود، اعلام کرد که مرحله‌ی فوقانی با نشت اکسیژن مایع مواجه شد و نتوانست سوزش دوم و کوتاه مورد نیاز برای قراردادن ۲۰ ماهواره‌ی استارلینک در مدار صحیح را انجام دهد.

حادثه‌ی اخیر اولین شکست موشک فالکون ۹ از سال ۲۰۱۶ محسوب می‌شود. در آن زمان، فالکون ۹ حین سوخت‌گیری برای آزمایش سوزش موتور، روی سکوی پرتاب منفجر شد. بین آن انفجار که موجب انهدام ماهواره‌ای اسرائیلی شد و ازکارافتادگی اخیر موتور در روز جمعه، اسپیس ایکس بیش از ۳۰۰ مأموریت موفق را با فالکون ۹ پشت سر گذاشت.

فالکون ۹ در سال جاری هر ۲٫۸ روز یک‌بار از روی زمین برخاسته است؛ اما حادثه‌ی اخیر به احتمال زیاد سرعت پرتاب‌های این موشک را کاهش می‌دهد. مقام‌های اسپیس ایکس پیش‌تر گفته بودند که قصد دارند امسال بیش از ۱۴۰ پرتاب انجام دهند؛ درحالی‌که سال گذشته فالکون ۹ را ۹۱ مرتبه پرتاب کرده بودند.

علاوه‌براین، مأموریت‌های آتی با هدف اعزام فضانوردان به مدار زمین نیز ممکن است با تأخیر مواجه شوند. مأموریت خصوصی پولاریس دان به رهبری جرد آیزاکمن، کارآفرین آمریکایی که برای اوایل ماه آینده برنامه‌ریزی شده و مأموریت سرنشین‌دار کرو ۹ برای ناسا که قرار است اواخر مرداد چهار فضانورد را به ایستگاه فضایی بین‌المللی اعزام کند، اکنون احتمالاً به تعویق خواهند افتاد.

در پرتاب اخیر که صبح جمعه در ساعت ۶:۰۵ به وقت ایران انجام شد، موشک بدون مشکل از روی سکوی پرتاب در پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا در میان مه غلیط به هوا برخاست. بوستر مرحله‌ی اول تقریباً دو دقیقه و نیم درحال سوزش بود و سپس با جداشدن از مرحله‌ی فوقانی، روی کشتی بدون‌سرنشین در اقیانوس آرام فرود آمد.

اسپیس ایکس تاکنون بارها بوسترهای مرحله‌ی اول فالکون ۹ را بعد از پرتاب بازیابی و دوباره مورد استفاده قرار داده است؛ اما مراحل فوقانی موشک پس از استقرار محموله‌ در فضا، در جو زمین می‌سوزند و در نتیجه در هر پرتاب، نسخه‌ای جدید از آن‌ها به‌کار گرفته می‌شود. در طول پخش زنده‌ی پرتاب، هرچند عملکرد مرحله‌ی فوقانی عادی به‌نظر می‌رسید، تجمع غیرعادی یخ در کناره‌ی آن به چشم می‌خورد.

مرحله‌ی فوقانی برای رسیدن به مداری بیضوی به دور زمین، سوزشی ۶ دقیقه‌ای را انجام داد و همان‌طور که در پوشش مأموریت‌های استارلینک معمول است، پخش اینترنتی در آن نقطه به پایان رسید. مرحله‌ی دوم قرار بود دوباره موتور خود را فقط برای یک ثانیه روشن کند تا مدار بیضوی‌اش را به مدار دایره‌ای تغییر دهد.

ماسک در ایکس گفت اسپیس ایکس تلاش می‌کند با استفاده‌ از پیشرانه‌ی یونی ماهواره‌ها، ارتفاع آن‌ها را افزایش دهد. رانشگرها باید سریع‌تر از نیروی درگ جو که اجسام را به پایین می‌کشد، ماهواره‌ها را در مدار بالا ببرند. بااین‌حال، اسپیس ایکس بعداً اعلام کرد که بعید است حداکثر نیروی رانش در دسترس ما برای بالابردن موفقیت‌آمیز ماهواره‌ها در مدار و غلبه بر نیروی درگ جو کافی باشد. بدین ترتیب، ماهواره‌ها دوباره وارد جو زمین می‌شوند و به‌طور کامل از بین می‌روند.

فالکون ۹ حتی زمانی که اسپیس ایکس طراحی آن را ارتقا داد و شروع به بازیابی و استفاده‌ی دوباره از بوسترها کرد، بسیار مطمئن بود. تنها انفجار فالکون ۹ در حین پرواز در سال ۲۰۱۵ هنگام انجام یک مأموریت حمل محموله برای ناسا به ایستگاه فضایی بین‌المللی رخ داد.