چین ممکن است در رقابت برای آوردن نمونه‌های مریخ به زمین، از ناسا پیشی بگیرد

چین قصد دارد ماموریت بازگشت نمونه از مریخ را که با عنوان تیان‌ون ۳ شناخته می‌شود، در سال ۲۰۲۸ پرتاب کند. لیو جیژونگ، طراح ارشد این ماموریت ۵ سپتامبر در دومین کنفرانس بین‌المللی اکتشافات اعماق فضا در استان آن‌هوئی چین، این خبر را اعلام کرد.

تیان‌ون ۳ شامل دو پرتاب از زمین خواهد بود. دو موشک سنگین لانگ مارچ ۵ که قدرتمندترین پرتابگرهای عملیاتی در ناوگان چین هستند، به‌ترتیب ماژول سطح‌نشین، ماژول صعودگر، مدارگرد و ماژول بازگشتی را پرتاب خواهند کرد. ورود به مدار مریخ و نزول و فرود روی سطح این سیاره، برپایه‌ی فناوری به‌کاررفته برای تیان‌ون ۱، اولین ماموریت مریخی چین خواهد بود.

درهمین‌حال، ناسا مشغول بازسازی ساختار برنامه‌ی مشترک خود با آژانس فضایی اروپا برای آوردن نمونه‌های مریخ به زمین است. براساس طرح قبلی، این ماموریت نمی‌تواند زودتر از سال ۲۰۴۰ و با هزینه‌ی کمتر از ۱۱ میلیارد دلار انجام شود. به‌همین‌خاطر، ناسا در ماه ژوئن از هفت شرکت ازجمله اسپیس ایکس و بلوارجین خواست تا روش‌هایی ارزان‌تر و سریع‌تر را برای آوردن سنگ‌های مریخ به زمین پیدا کنند.

بیل نلسون، مدیر ناسا در ماه آوریل گفت طرح اصلی ماموریت بازگشت نمونه‌های مریخ بسیار گران و نیازمند زمانی بسیار طولانی است. این برنامه به‌عنوان یکی از اولویت‌دارترین ماموریت‌ها برای واحد علوم سیاره‌ای ناسا، از دهه‌ها پیش در دست برنامه‌ریزی بوده است. مریخ‌نورد پرسویرنس ناسا هم‌اکنون به‌عنوان بخشی از این ماموریت درحال جمع‌آوری ده‌ها نمونه از خاک و سنگ مریخ درون لوله‌های تیتانیومی سیگاری‌شکل است تا درنهایت فضاپیمایی دیگر آن‌ها را به زمین بیاورد.

تعلل ناسا در آوردن نمونه‌ها از مریخ بدین معنی است که چین شانس تبدیل‌شدن به اولین کشوری را دارد که موفق به انجام این کار می‌شود. این کشور قصد ندارد در همین نقطه متوقف شود.

وو وایرن، طراح ارشد برنامه اکتشافات قمری چین، ماه ژوئیه در مصاحبه با تلویزیون دولتی چین گفت: «اگر تمام ماموریت‌ها طبق برنامه پیش بروند، چین احتمالا اولین کشوری خواهد بود که نمونه‌ها را از مریخ به زمین می‌آورد. ما سیاره‌های غول‌پیکر مانند مشتری را کاوش خواهیم کرد، به سراغ کاوش برخی از سیارک‌ها خواهیم رفت و یک سامانه‌ی دفاع سیارکی خواهیم ساخت.» ماموریت بازگشت نمونه‌ی سیارکی چین با نام تیان‌ون ۲ شناخته می‌شود و قرار است سال آینده پرتاب شود.

چینی‌ها درحال‌حاضر فضاپیمای فعالی روی مریخ ندارند که مانند پرسویرنس نمونه‌های این سیاره را جمع‌آوری کند. اولین ماموریت مریخی این کشور به نام تیان‌ون ۱ در سال ۲۰۲۱ روی سیاره سرخ فرود آمد و مریخ‌نوردی به نام ژورانگ را روی سطح آنجا رها کرد. بااین‌حال، آژانس فضایی چین از سال ۲۰۲۲ به‌روزرسانی تازه‌ای از این کاوشگر منتشر نکرده؛ بدین معنی که فضاپیمای چینی احتمالا تسلیم زمستان سخت مریخ شده است.

درنتیجه، ماموریت تیان‌ون ۳ باید تمام چیزهایی را که برای فرود روی مریخ، جمع‌آوری نمونه‌ها، بسته‌بندی آن‌ها برای ارسال به زمین و پرتابشان از روی سطح مریخ به فضا نیاز دارد، با خود حمل کند. سپس ماژول بازگشتی در مدار مریخ با ماژول حامل نمونه‌ها ملاقات می‌کند و نمونه‌ها را تحویل می‌گیرد. وقتی انتقال نمونه‌ها انجام شود، ماژول بازگشتی از مدار مریخ خارج می‌شود و به سمت زمین بازمی‌گردد.

به‌گفته‌ی جیژونگ، تیاون‌ن ۳ از نظر فنی چالش‌برانگیزترین ماموریت اکتشاف فضا از زمان برنامه آپولو است. او افزود چین برای حفاظت از مریخ، زمین و خود نمونه‌ها دربرابر آلودگی، به توافقات بین‌المللی در مورد حفاظت از سیاره پایبند خواهد بود و هدف اصلی از ماموریت تیان‌ون ۳، جستجوی نشانه‌های حیات فرازمینی است.