ناسا یکی از مهم‌ترین ابزارهای علمی وویجر ۲ را خاموش کرد

دوقلوهای وویجر ناسا بیش از هر جسم انسان‌ساختی از سیاره زمین دور شده‌اند و همچنان داده‌های علمی مفید را از مرز منظومه شمسی ارسال می‌کنند. اما اکنون پس از گذشت نزدیک به نیم‌قرن، نشانه‌های کهنگی در فضاپیماها ظاهر شده و ماموریت آن‌ها را در سرازیری رسیدن به نقطه‌ی پایان قرار داده است.

وویجر ۱ فقط در یک سال گذشته با چند مشکل ازجمله ارسال پیغام‌های نامفهوم و گرفتگی پیشرانه‌ها مواجه شد. وویجر ۲ نیز وضعیت بهتری ندارد و از دردسرهای مشابه رنج می‌برد؛ ازجمله وقتی مجموعه‌ای از فرمان‌های ارسالی از زمین، جهت فضاپیما را به‌طور اتفاقی دو درجه از زمین دورتر کرد.

هردو کاوشگر وویجر از واپاشی پلوتونیم نیرو می‌گیرند و هرسال حدود چهار وات توان خود را از دست می‌دهند. افت تولید برق در سال‌های گذشته موجب شد تا مهندسان به‌تدریج ابزارهای غیرضروری کاوشگرها را غیرفعال کنند. اکنون تیم ماموریت در تازه‌ترین تلاش برای ذخیره‌ی انرژی، یکی از ابزارهای علمی وویجر ۲ را خاموش کرده است.

وویجر ۲ در ۲۰ اوت ۱۹۷۷ به فضا پرتاب و در ۵ نوامبر ۲۰۱۸ از منظومه شمسی خارج شد. این کاوشگر هم‌اکنون تقریبا ۲۰٫۵ میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد و از چهار ابزار علمی‌اش برای مطالعه‌ی فضای فراتر از هلیوسفر، محدوده‌ی تحت نفوذ خورشید در اطراف منظومه شمسی استفاده می‌کند. ناسا باور دارد که وویجر ۲ از انرژی کافی برای فعال نگه‌داشتن یک ابزار علمی تا دهه‌ی ۲۰۳۰ برخوردار است؛ اما برای تحقق این هدف، سه ابزار دیگر کاوشگر باید خاموش شوند.

متخصصان ماموریت تاکنون در تلاش بوده‌اند تا لحظه‌ی خاموش‌شدن ابزارها را تا حد ممکن به تعویق بیندازند؛ زیرا از آنجایی که وویجر ۲ و وویجر ۱ تنها کاوشگران فعال بشر در فضای میان‌ستاره‌ای هستند، هر داده‌ای که جمع‌آوری می‌کنند، منحصربه‌فرد است. تا به امروز، از بین ۱۰ ابزار اولیه‌ی فضاپیما، ۶ ابزار خاموش شده‌اند. اکنون ازدست‌رفتن هفتمین ابزار اجتناب‌ناپذیر شده و قرعه به نام ابزار علمی پلاسما افتاده است. ۲۶ سپتامبر، مهندسان فرمان خاموش‌کردن این ابزار را صادر کردند.

ابزار علمی پلاسما شامل چهار فنجان است که اطلاعات مربوط به مقدار پلاسما، ذرات باردار سیالی را که دراطراف وویجر ۲ جاری هستند و جهت این جریان، جمع‌آوری می‌کنند. سه فنجان رو به خورشید هستند و بر ذرات باردار باد خورشیدی درحین حرکت درون هلیوسفر، نظارت می‌کردند. چهارمین فنجان پشت به چهار نمونه‌ی دیگر قرار گرفته تا پلاسما را در میدان‌های مغناطیسی سیاره‌ای و فضای میان‌ستاره‌ای، شناسایی کند.

ابزار پلاسما در تشخیص کاهش مقدار ذرات باردار جریان‌یافته از خورشید بسیار مهم بود و در سال ۲۰۱۸ نشان داد که وویجر ۲ از مرز بین هلیوسفر و فضای میان‌ستاره‌ای گذر کرده است.

مقام‌های آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا که بر ماموریت وویجر نظارت دارند، در بیانیه‌ای گفتند: «مهندسان ماموریت همواره تغییرات اعمال‌شده در عملیات فضاپیمای ۴۷ ساله را به دقت زیر نظر دارند تا مطمئن شوند که هیچ‌گونه اثرات ثانویه‌ی ناخواسته‌ای ایجاد نمی‌کنند. تیم تایید کرده که فرمان خاموش‌کردن بدون مشکل اجرا شده و کاوشگر به‌طور عادی درحال فعالیت است.»

در دهه‌ی ۱۹۸۰، پس از آنکه دو فضاپیما کاوش غول‌های گازی منظومه شمسی را به پایان رساندند، مهندسان چندین ابزار آن‌ها را خاموش کردند. این امر به هر دو کاوشگر قدرت اضافی بخشید و طول عمر آن‌ها را افزایش داد. چند سال پیش، دو فضاپیما تمام ابزارهای غیرضروری خود را نیز خاموش کردند. ابزار پلاسمای وویجر ۱ در سال ۱۹۸۰ دست از فعالیت برداشت و در سال ۲۰۰۷ به‌منظور ذخیره‌ی انرژی، خاموش شد.

درهمین‌حال، مهندسان ناسا از نزدیک وویجر ۲ را زیر نظر دارند تا بتوانند تصمیم بگیرند که چه زمانی ابزار علمی بعدی را خاموش کنند. آن‌ها با انجام این کار اطمینان حاصل می‌کنند که این کاوشگر میان‌ستاره‌ای بشر می‌تواند محدوده‌ی فراتر از منظومه شمسی را تا حد امکان کاوش کند.