حضور در فضا تصمیمگیری سریع را برای فضانوردان دشوارتر میکند
فضانوردان «ایستگاه فضایی بینالمللی» (ISS) پس از شش ماه حضور در فضا، دچار کاهش حافظه، تمرکز و سرعت پردازش شدند. این موضوع نگرانیهایی درباره تأثیر اختلالات شناختی بر مأموریتهای آینده به مریخ ایجاد کرده است.
محیط نامعتدل فضا با گرانش کم، تابشهای مضر و فقدان طلوع و غروب منظم خورشید، میتواند تاثیرات چشمگیری بر سلامت فضانوردان داشته باشد؛ ازجمله تحلیل عضلات و افزایش خطر بیماریهای قلبی. با اینحال، تأثیرات شناختی سفرهای طولانیمدت فضایی، کمتر مستند شده است.
بهگزارش نیوساینتیست، «شینا دوو» از «مرکز فضایی جانسون ناسا» به همراه همکارانش، به بررسی عملکرد شناختی ۲۵ فضانورد در طول زمان حضورشان در ایستگاه فضایی بینالمللی پرداختند. این تیم، فضانوردان را از طریق ۱۰ مجموعه آزمایش مختلف، هم در زمین و هم در ایستگاه فضایی بینالمللی مورد بررسی قرار دادند.
آزمایشها یک بار قبل از مأموریت، دو بار حین و دو بار بعد از آن، در فاصلهی ۱۰ تا ۳۰ روز پس از بازگشت به زمین تکرار شدند. این آزمایشها ظرفیتهای شناختی خاصی را اندازهگیری کردند که از جملهی آنها میتوان به یافتن الگوها روی یک شبکه برای آزمودن «استدلال انتزاعی» یا انتخاب زمان توقف بادکنکِ درحال باد شدن، قبل ترکیدن آن برای آزمودن «ریسکپذیری»، اشاره کرد.
محققان دریافتند که فضانوردان در ایستگاه فضایی بینالمللی برای تکمیل آزمایشهایی که سرعت پردازش، حافظه کاری و توجه را اندازهگیری میکرد، زمان بیشتری نسبت به زمین صرف کردند؛ اما دقت آنها همانند قبل بود. اگرچه هیچ نقص کلی شناختی یا تأثیر ماندگاری بر تواناییهای فضانوردان مشاهده نشد، برخی از معیارها مانند سرعت پردازش، پس از بازگشت به زمین به زمان بیشتری برای بازگشت به حالت عادی نیاز داشت.
با وجود اینکه فضانوردان نیاز به زمان بیشتری برای تصمیمگیری داشتند، تغییری در دقت آنها ایجاد نشد.
«الیزا رافائلا فره» از دانشگاه «بیرکبک» لندن میگوید: «داشتن دادههای واضح دربارهی تأثیرات شناختی سفر به فضا برای پروازهای فضایی انسانی آینده بسیار حیاتی خواهد بود. اما قبل از دستیابی به تصویر کامل از این تاثیرات، جمعآوری دادههای بیشتر، هم در زمین و هم در فضا، ضروری است.»
فره میافزاید: «مأموریت به مریخ نهتنها از نظر زمانی، بلکه از نظر خودمختاری فضانوردان طولانیتر است. افراد در آنجا به دلیل فاصله و تأخیر در ارتباطات، تعامل کاملاً متفاوتی با کنترل زمینی خواهند داشت، بنابراین نیاز دارند که در اتخاذ تصمیماتشان کاملاً خودمختار باشند. در این شرایط عملکرد انسانی کلیدی خواهد بود. قطعاً نمیخواهید فضانوردانی با واکنشهای کند در مریخ داشته باشید، به ویژه در وظایف مربوط به توجه، حافظه یا سرعت پردازش.»
- فقط چند روز حضور در فضا، انسان را متحمل تغییرات فیزیکی و روانی میکند25 خرداد 03مطالعه '4
- عجیب ترین اتفاقاتی که در فضا میتواند برای انسان بیفتد30 فروردین 02مطالعه '6
«جو باور» از دانشگاه «ایست آنگلیا» در نورویچ، انگلستان میگوید: «با توجه به محیط غیرمعمول فضا، کاهش عملکرد شناختی تعجبآور نیست. این موضوع لزوماً نباید باعث نگرانی شود، اما آگاهی از آن مفید است، بهویژه برای اینکه بدانید در این محیطهای نامعتدل چه محدودیتهایی دارید.»
باور اضافه میکند: «این آگاهی میتواند برای فضانوردان در مأموریتهای طولانیتر مفید باشد. مهم نیست که شما در آن آزمونها چگونه عمل میکنید، بلکه درک شما از تواناییتان نیز اهمیت دارد. ما میدانیم که اگر خواب کافی نداشته باشید، معمولاً عملکردتان کاهش مییابد، اما خودتان ممکن است متوجه نشوید که عملکردتان افت کرده است.»