برای پرچم‌های به‌جامانده از فضانوردان آپولو روی ماه چه اتفاقی افتاد؟

برافراشتن پرچم آپولو ۱۱ روی سطح باستانی ماه در طول دو ساعت و نیم ماه‌گردی نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در ژوئیه‌ی ۱۹۶۹، ده دقیقه به طول انجامید؛ اما این رویداد مهم تاریخی بحث و نگرانی‌های اولیه‌ای را درباره‌ی مالکیت ماه به وجود آورد.

متیو وارد، مدرس ارشد تاریخ در دانشگاه داندی اسکاتلند اشاره می‌کند که پرچم آمریکا در تصاویر تقریبا تمام رویدادهای کلیدی تاریخ این کشور از فرود ماموریت‌های آپولو روی ماه گرفته تا آتش‌نشان‌هایی که پرچم را بر فراز ویرانه‌های مرکز تجارت جهانی در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ برافراشتند، دیده می‌شود. وارد می‌گوید:

 شاید به سختی بتوان پرچمی را پیدا کرد که تا این حد روی معنا و مفهوم سرمایه‌گذاری کرده باشد. ستاره‌ها و طرح‌های راه‌راه بیانگر روح، تاریخ و هویت یک ملت هستند.

در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰، آن پلاتوف که در آن زمان با شرکت مهندسی هرناندز در هیوستون تگزاس کار می‌کرد، گزارش پیمانکاری ناسا با عنوان «جایی که هیچ پرچمی قبلا نرفته است: جنبه‌های سیاسی و فنی قرار دادن پرچم روی ماه» را تهیه کرد.

پلاتوف توضیح می‌دهد که برافراشتن پرچم آپولو ۱۱ روی ماه یک فعالیت نمادین بود. با توجه به اینکه ایالات متحده یکی از امضاکنندگان معاهده سازمان ملل متحد در مورد فضا بود، این کشور از هرگونه ادعای سرزمینی بر ماه چشم‌پوشی کرد. پلاتوف توضیح می‌دهد:

بحث‌های داخلی و بین‌المللی درباره‌ی مناسب بودن این اتفاق وجود داشت. کنگره لایحه تخصیص ناسا را اصلاح کرد تا این آژانس فضایی از برافراشتن پرچم‌ کشورهای دیگر یا پرچم انجمن‌های بین‌المللی روی ماه در طول مأموریت‌هایی که توسط ایالات متحده تأمین مالی می‌شوند، جلوگیری کند.

پلاتوف در گزارش خود یادآوری می‌کند که وضعیت قانونی ماه به‌وضوح تحت تأثیر وجود پرچم ایالات متحده در سطح ماه قرار نمی‌گیرد، اما ناسا از جنجال بین‌المللی که ممکن بود درنتیجه‌ رخ دهد، آگاه بود.

در گزارش پلاتوف، مهندسان ناسا با چشم‌اندازی که فضانوردان آپولو پرچمی روی ماه برافراشتند، به چالش کشیده شدند. او توضیح می‌دهد:

آن‌ها یک میله پرچم با نوار افقی طراحی کردند که به پرچم اجازه می‌داد بدون استفاده از باد به اهتزاز درآید تا بر اثرات نبود جو ماه غلبه کند. سایر عوامل درنظر گرفته‌شده در طراحی عبارت بودند از: وزن، مقاومت در برابر حرارت و سهولت در مونتاژ توسط فضانوردهایی که لباس فضایی‌شان دامنه حرکت و توانایی آن‌ها در گرفتن وسایل را محدود می‌کرد.

باز آلدرین فضانورد آپولو ۱۱ بعدها گفت، وقتی به پرچم نگاه می‌کرد یکپارچگی تقریبا عرفانی همه مردم جهان در آن لحظه را احساس کرد. او لحظه‌ی نصب پرچم را این‌گونه توصیف کرد: «زیر سطح پودری، خاک بسیار متراکم بود. ما موفق شدیم میله پرچم را تنها در عمق چند سانتی‌متری فشار دهیم که خیلی محکم به نظر نمی‌رسید.»

پلاتوف در پژوهش‌های خود متوجه شد که شش پرچمی که فضانوردهای آپولو روی ماه قرار داده‌اند اندازه‌های متفاوتی دارند. علاوه بر این پرچم آپولو ۱۷ آخرین مأموریت ماه که در دسامبر ۱۹۷۲ نصب شد، به طور منحصر‌به فردی قابل توجه بود. این پرچم در اتاق کنترل عملیات مأموریت در طول مأموریت‌های دیگر آپولو به نمایش گذاشته شد و سپس توسط آخرین خدمه، یوجین سرنان و جک اشمیت روی ماه نصب شد.

وضعیت امروز پرچم‌ها مشخص نیست. حتی اگر پرچم‌ها در هنگام بازگشت فضانوردها از ماه به حالت ایستاده بوده باشند، قطعا امروز در شرایط اولیه قرار ندارند. به احتمال زیاد نایلون پرچم در نتیجه‌ی قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید تخریب شده است.

پرچم‌های قمری احتمالا شکننده شده‌اند و ممکن است در طول زمان متلاشی شده باشند. پلاتوف نتیجه می‌گیرد که در برخوردهای احتمالی، شهاب‌سنگ هم می‌تواند تهدیدی برای پرچم‌ها باشد. پلاتوف که حالا کتاب‌دار، مورخ و گیاه‌شناس دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا است، به اسپیس دات‌کام گفت:

چیزی که من مدام در مقاله‌ها می‌بینیم این است که پرچم‌ها در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید سفید می‌شوند. هرچند این اتفاق برای برخی از پرچم‌های روی زمین رخ می‌دهد، درمورد فرآیند شیمیایی درگیر و این اتفاق در محیط ماه مطمئن نیستم.

پلاتوف در مقاله پژوهشی خود در سال ۲۰۱۱ با عنوان «شش پرچم برفراز ماه: نقش پرچم‌ها در تئوری‌های توطئه‌ی فرود بر ماه» می‌نویسد:

چه پرچم‌ها پابرجا مانده باشند و چه دهه‌ها قرار گرفتن در معرض محیط خشن ماه را تحمل کرده باشند، میراث آن‌ها به‌عنوان نماد اکتشاف انسان در فضا دست‌نخورده باقی مانده است. اهمیت این تصاویر تا مدت‌ها پس از مرگ کسانی که در این اقدام تاریخی شرکت کردند ادامه خواهد داشت.

پلاتوف می‌افزاید، رد کردن تئوری‌های توطئه‌ی فرود بر ماه کار دشواری نیست. شواهد زیادی وجود دارند که ثابت می‌کنند فرود آپولو واقعی بوده و انسان واقعا روی سطح ماه راه رفته است. مشکل واقعی کمبود تفکر انتقادی است.

پلاتوف می‌گوید، آیا واقعا فکر می‌کنید همکاری تمام افراد درگیر در مأموریت آپولو برای حفظ یک دروغ آن هم به مدت پنجاه و پنج سال امکان‌پذیر است؟ فکر نمی‌کنید گزینه‌ی منطقی‌تر این باشد که تمام این افراد از قدرت علم و فناوری برای رسیدن به هدف فرود فضانوردهای روی ماه و بازگشت امن آن‌ها به خانه استفاده کرده‌اند؟

پلاتوف نتیجه می‌گیرد افرادی که فرود آپولو بر ماه را انکار می‌کنند، آزاد هستند تا آنچه می‌خواهند را باور کنند؛ اما این به این معنا نیست که حق با آن‌ها است.