بزرگ‌ ترین پیشرفت‌ های صنعت ذخیره‌ سازی در دهه‌ گذشته

فناوری ذخیره‌سازی در تاریخ دنیای فناوری پیشرفت‌های سریع و درخورتوجهی تجربه کرده است. زمانی برای خرید فلاپی ۱۴۰ کیلوبایتی باید هزینه‌ای حدود ۸۰۰ دلار پرداخت می‌کردید و امروز ابزارهایی با حجم بسیار بیشتر و با هزینه‌های بسیار کمتر، دردسترستان قرار دارد. در هر دهه، سرعت تغییرات در فناوری‌های ذخیره‌سازی افزایش یافته است و دهه‌ی گذشته نیز از این قائده مستثنی نبود. در ادامه‌ی این مطلب زومیت، به سه فناوری مهم در صنعت ذخیره‌سازی اشاره می‌کنیم که بزرگ‌ترین پیشرفت‌ها را به‌همراه داشت.

شاید اولین مرتبه‌ای که با عبارت حافظه‌ی فلش روبه‌رو شدید،‌ منتظر محتوایی مرتبط با ادوبی فلش بودید. امروز ادوبی فلش به استاندارد گرافیکی منقرض‌شده‌ای تبدیل شده است و دیگر هیچ‌کس حافظه‌ی فلش را با ادوبی فلش اشتباه نمی‌گیرد.

در دهه‌ی ۱۹۸۰، توشیبا فلش را اختراع کرد؛ شرکتی که سال گذشته زیرمجموعه‌ی حافظه‌ی خود را به‌نام شرکت Kioxia اسپین‌آف کرد. فلش برای رشد به سال‌ها زمان نیاز داشت و به‌عنوان قطعه‌ای سیلیکونی،‌ تولید انبوه آن و توانایی در کاهش قیمت زمان زیادی طول می‌کشید. در سال ۱۹۹۱، برای خرید یک کارت فلش ۱۰ مگابایتی باید ۴۰۰ دلار پرداخت می‌کردید؛ قیمتی که امروز کاملا دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.

حافظه‌ی فلش در گوشی‌های هوشمند استفاده شد و آیفون پیش‌گام آن‌ها بود. این پیشرفت نوارهای مغناطیسی ویدئویی هشت‌میلی‌متری و تقریبا تمامی دوربین‌های فیلم‌برداری ۳۵ میلی‌متری را به‌نوعی کاملا منقرض کرد. با افزایش سرمایه‌گذاری صنعتی در کارخانه‌های جدید و هزینه‌های میلیارددلاری، امکان تولید انبوه روز‌به‌روز بیشتر شد و قیمت محصولات کاهش یافت. درنهایت فلش به حافظه‌ی پیش‌گام حالت جامد در جهان تبدیل شد.

درایوهای SSD

حافظه‌ی فلش در سال ۲۰۰۵ به‌اندازه‌ی حافظه‌های DRAM ارزان شد. در همان زمان، طراحان فناوری به ظرفیت‌های حافظه‌ی جدید در دیتاسنترها پی بردند. پیش‌از‌آن، حافظه‌های سریع، اما گران‌قیمت PCIe SSD نوع FusionIO کاربرد زیادی در صنعت دیتاسنتر داشتند. سیل فاجعه‌بار سال ۲۰۱۱ در تایلند که تقریبا نیمی از ظرفیت تولید هارد درایو جهان را از بین برد، باعث افزایش شدید قیمت HDD و مقرون‌به‌صرفه‌شدن SSD شد.

اپل در سال ۲۰۰۸ از SSD در مک‌بوک ایر استفاده کرد و به‌نوعی پیش‌گام به‌کارگیری آن در کامپیوترهای شخصی بود. شایان ذکر است افزایش قیمت هارددرایو باعث شد مردم بیشتر از SSD استفاده‌ کنند و با وجود قیمت گران‌تر به‌ازای هر گیگابایت، سرعت درخورتوجه درایوهای جدید را به‌عنوان مزیت اصلی بپذیرند. با گذشت زمان و به‌کارگیری درایوهای SSD حتی در کامپوترهای پایین‌رده، بازار سمت کاربر HDD به‌نوعی سقوط کرد و در پنج سال گذشته، شاهد کاهش حجم تولید آن‌ها بوده‌ایم.

درایوهای HDD نیز مانند نوارها تا دهه‌های آینده در صنعت دیتاسنتر کاربرد خواهند داشت. HDD هنوز به‌‌ازای هر گیگابایت، قیمت ارزان‌تری از SSD دارد؛ به‌همین‌دلیل، فعالان صنعت کلاد آن را به تجهیزات سریع‌تر ترجیح می‌دهند.

ذخیره‌سازی ابری

شاید بزرگ‌ترین جریان دهه‌ی گذشته را بتوان تولد ذخیره‌سازی ابری درکنار زیرساخت‌های ابری نامید. خدمات ابری امروز به‌صورت چشمگیری مشکلات فناوری و کسب‌وکار را در تهیه و مدیریت زیرساخت IT کاهش داده‌اند.

در دهه‌ی گذشته، فناوری ابری تأثیرات بزرگی در حوزه‌های گوناگون از خود بر جای گذاشت. به‌عنوان مثال، بازار مجموعه‌های ذخیره‌سازی ضربه‌ی بزرگی خورد که زمانی بزرگ و پردرآمد محسوب می‌شد. EMC که زمانی غول ذخیره‌سازی داده بود، به دل فروخته شد؛ ازاین‌رو، فعالان باقی‌مانده که عموما استارتاپ هستند، تصمیم گرفته‌اند روی فروش مستقیم به غول‌های کلاد یا فروش زیرساخت‌های شبیه به کلاد به شرکت‌ها متمرکز شوند.

فناوری ابری زیرساخت‌های داده را به ابزار و تجهیزاتی پایه‌ای تبدیل کرد. بدین‌ترتیب، همان‌طورکه ما مصرف‌کنندگان اطلاع زیادی از جزئیات فناوری تأمین برق خانه‌های خود نداریم، حجم عمده‌ای از فناوری‌های پردازشی روی داده‌های خود را نیز درک نمی‌کنیم؛ به‌ویژه در دستگاه‌های موبایلی که بخش عمده‌ای از مدیریت دنیای فناوری ما را برعهده دارند، درکی از زیرساخت‌ها نخواهیم داشت. دراین‌میان، کلاد نمی‌تواند تمامی سیستم‌‌های قبلی ما را منقرض کند؛ اما درمجموع رقابت شدیدی ایجاد کرده است.

رخدادهای مذکور را می‌توان مهم‌ترین تغییرهایی دانست که حتی مفاهیم ذخیره‌سازی را نیز در دهه‌ی گذشته تغییر داده‌اند. قطعا در دهه‌ی ۲۰۲۰ شاهد پیشرفت‌های بسیار بزرگ‌تری خواهیم بود و شاید ۱۰ سال دیگر، تعریف ما از ذخیره‌سازی بازهم تغییر کرده باشد.