معضلی به اسم پیامک تبلیغاتی

حتما همه شما هم پیام‌هایی از این دست که «کد فلان عدد را به فلان شماره ارسال کن تا درباره‌ی آینده و ... بدانی» دریافت کرده‌اید. از تبلیغات این‌چنینی سال‌ها گذشته و ساختار پیامک تبلیغاتی تغییر کرده است. حالا هر روزه با پیامک‌هایی همچون رفع مشکلات آقایان، لیزر موی زائد و پیام‌هایی از این دست مواجهیم که معمولا با اشتباه جنسیتی ارسال می‌شوند.

سال‌ها پیش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، روش جدید حذف پیامک‌های تبلیغاتی ناخواسته برای مشترکان موبایل و جزئیات دسته‌بندی و تفکیک پیامک‌های تبلیغاتی و ارزش افزوده را تشریح کرد. بر این اساس، کد دستوری برای کاربران در نظر گرفته شد که می‌توانستند از شر این پیامک‌ها خلاص شوند.

در همین اثنا سرویس‌های پیام‌رسان مبتنی بر وب روی کار آمد که به این ترتیب کاربرد پیامک هم کمرنگ شد؛ تا جایی که کمتر کسی از این سرویس استفاده می‌کرد. به این ترتیب بود که تبلیغات‌کنندگان راه ارزان‌تری برای تبلیغات پیدا کرده‌ بودند؛ به‌طوری که هرروز کاربران شاهد اضافه شدن به گروه‌ها و کانال‌های مختلف تبلیغاتی بودند و راهی برای مسدود کردن این شماره‌ها وجود نداشت. تا اینکه کم‌کم این گونه تبلیغات آزاردهنده هم رنگ باخت؛ البته از بین نرفت اما تعداد آن‌ها کم شد.

از سوی دیگر ظاهرا کدهای دستوری که پیشتر کاربران برای مسدود کردن پیامک‌های تبلیغاتی استفاده می‌کردند، دیگر کارساز نبود و دوباره سرو کله پیامک‌ها پیدا شد.

به گفته‌ی وی، پیامک‌های انبوه از سه طریق شماره‌های تلفن ثابت، تلفن همراه و سرشماره‌های تبلیغاتی ارسال می‌شود؛ البته بسیاری از پیامک‌های ارسالی با شماره‌های تلفن همراه شخصی ارسال می‌شود و امکان ثبت شکایت از این شماره‌ها هم فراهم شد. این موضوع کارساز بود؛ اما نتوانست آنگونه که باید، جلوی تبلیغات‌کنندگان را بگیرد.

در همین اوصاف، با فیلتر تلگرام و سرویس‌های مبتنی بر وب، دوباره سروکله تبلیغات پیامکی بیش از پیش پیدا شد؛ تا جایی که روزانه دست کم ۱۵ تا ۲۰ پیامک تبلیغاتی به دست مشترکان می‌رسد.

حالا بیش از پیش دریافت پیامک‌تبلیغاتی آزاردهنده شده، موجبات اعتراض کاربران را فراهم کرده است. در این میان وزیر ارتباطات به ارائه توضیحاتی مبهم پرداخته است. به گفته‌ی وی، به رسمیت نشناختن تبلیغات پیامکی برای مشاغل کوچک و در کنار آن حضور سودجویان همیشه فعال، عوامل رشد بازار خاکستری پیامک‌ تبلیغاتی است. به اعتقاد کارشناسان، شرایط نامناسب فعلی با برنامه تصویب‌شده از سوی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات بهبود خواهد یافت.

وی با بیان اینکه راهکار اصلی حل این معضل، شفاف‌سازی است، گفت:

سامانه موردن نظر در حال پیاده‌سازی است؛ البته در آخرین مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، لزوم شفاف‌سازی سرویس‌های ارزش افزوده برای مشترکان مورد تأکید قرار گرفته و مهلتی برای اقدام اپراتورها در نظر گرفته شده است. از سازمان تنظیم مقررات خواستم به موضوعات مربوط به کلاهبرداری‌های دیجیتال و ترغیب کاربران به نصب اپلیکیشن، رسیدگی کند.

با همه‌ی این تفاسیر بد نیست به این نکته‌ اشاره کرد که تبلیغات سنتی با استقبال مشترکان پررنگ‌تر و با عدم استقبال آن‌ها کمرنگ‌تر و به ناچار وارد حوزه‌ی جدید و پارادایم جدید می‌شود؛ ظاهرا تنها راه رهایی از این پیام‌های آزاردهنده، افزایش سطح آگاهی مردم در مورد تبلیغات سنتی است؛ به این شکل که تا چندین سال قبل ابزاری به اسم تراکت تبلیغاتی در جامعه بسیار آزاردهنده بود و نه‌تنها چهره‌ی شهر را تخریب می‌کرد، بلکه پخش‌کننده‌های تراکت‌ به هر کاری دست می‌زدند تا برگه‌ها را به دست مخاطبان برسانند؛ ولی به مرور زمان با عدم استقبال مخاطبان از این اتفاق صاحبان کسب و کار به این نتیجه رسیدند که این روش دیگر پاسخگوی نیاز تبلیغاتی‌شان نیست و روز به روز کمرنگ‌تر شد. حال اگر بخواهیم همین قیاس را با پیامک‌ تبلیغاتی انجام دهیم، باید بگوییم که تمامی راه‌های بازدارنده، شاید در کوتاه‌مدت مسکن باشند؛ ولی در بلندمدت تأثیری در از بین بردن آن‌ها نخواهد داشت و تا زمانی که مردم روی لینک‌های ارسال‌شده در این پیامک‌ها کلیک می‌کنند، همچنان شاهد ارسال پیامک‌هایی از این دست خواهیم بود.

از سوی دیگر شاید اگر منتظر از بین رفتن چنین تبلیغاتی باشیم، کمی دور از ذهن باشد؛ چرا که این پنل‌ها و ارائه‌ی چنین سرویس‌هایی درآمد انبوهی برای مخابرات و اپراتورها در پی دارد.