بررسی ادعای انحصارطلبی اسنپ‌فود در حوزه‌ سفارش آنلاین غذا

چهارشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۸ - ۲۲:۰۰
مطالعه 16 دقیقه
سیاست‌های رقابتی اسنپ‌فود باعث شده است برخی رستوران‌ها و رقبای این سرویس سفارش آنلاین غذا، آن‌ها را به انحصارطلبی متهم کنند. این ادعا چقدر صحت دارد؟
تبلیغات

در چند سال گذشته، بازار سفارش آنلاین غذا رشد بی‌نظیری تجربه کرده است و به‌نظر نمی‌رسد روند این رشد در آینده متوقف یا آهسته شود. در این میان، یکی از سرویس‌های سفارش آنلاین غذا توانسته است از سایر رقبا موفق‌تر عمل کند و سهم به‌مراتب بیشتری از این بازار را به‌خود اختصاص دهد. اسنپ‌فود که تا چند سال پیش با نام «زودفود» فعالیت می‌کرد، درحال‌حاضر، بزرگ‌ترین سرویس آنلاین سفارش غذا در ایران محسوب می‌شود. 

مدتی است اخباری از گوشه‌وکنار فضای مجازی درباره‌ی موضوع اختلاف سرویس‌های سفارش آنلاین غذا با اسنپ‌فود بر سر موضوع «انحصارطلبی» به‌گوش می‌رسد. از حدود یک ماه پیش، در زومیت تصمیم گرفتیم با بررسی جامع این موضوع، ببینیم آیا سیاست‌های قوی‌ترین بازیگر این بازار نوپا خواسته یا ناخواسته به انحصار منجر خواهد شد یا خیر. در جریان تهیه‌ی این گزارش، برای اینکه بتوانیم دید درست‌تری به ماجرا داشته باشیم، سعی کردیم دیدگاه‌های تمامی طرف‌های درگیر ماجرا را جویا شویم. برای همین، علاوه‌بر تماس با دیگر سرویس‌های سفارش آنلاین غذا مانند «چیلیوری» و «دلینو»، با بیش از ۵۰ رستوران در سطح شهر تهران تماس برقرار کردیم و درانتها، دیدگاه خود اسنپ‌فود را نیز جویا شدیم.

علاوه‌بر چیلیوری و دلینو، سعی کردیم دیدگاه دو سرویس «ریحون» و «چنگال» را نیز دراین‌باره جویا شویم؛ ولی متأسفانه موفق به‌ این کار نشدیم. بنابر شنیده‌های غیررسمی، یکی از این دو سرویس در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برد و قصد دارد از بازار سفارش آنلاین غذا خارج شود.

اسنپ فود، چیلیوری، دلینو، چنگال، ریحون

با برگزاری جلسه‌ی شورای ملی رقابت برای رسیدگی به اختلاف سرویس‌های آنلاین سفارش غذا، اکنون زمان مناسبی برای بررسی موضوع انحصار و انحصارگرایی است.

کپی لینک

همکاری انحصاری

هنگامی‌که از مدل کسب‌وکار اسنپ‌فود سخن به‌میان می‌آید، یکی از اولین نکته‌هایی که سرویس‌های رقیب به آن اشاره می‌کنند، عقد قراردادهای انحصاری با رستوران‌ها است. علیرضا صادقیان، مدیرعامل و مؤسس هولدینگ iiVentures (مالک استارتاپ‌های نت‌برگ، چیلیوری، تیکت، سرمیز و دکتردکتر)، در‌این‌باره به زومیت گفت:

در‌حال‌حاضر، تمام قراردادهایی که [اسنپ‌فود] می‌فرستد، به‌صورت پیش‌فرض بند انحصار دارد. اگر [رستوران‌دار] متوجه شود، مذاکره می‌کنند و اگر نه که هیچ. به‌صورت هدفمند هم سعی می‌کنند در رستوران‌هایی که پرفروش‌تر هستند، سایر رقبا را حذف کنند.
علیرضا صادقیان چیلیوری

علیرضا صادقیان، مدیرعامل و مؤسس هولدینگ iiVentures

برای پیگیری این ادعا که تمامی قراردادهای جدید اسنپ‌فود با رستوران‌ها به‌صورت پبش‌فرض بند «انحصاری» یا «همکاری ویژه» دارد، به‌سراغ اپلیکیشن اسنپ‌فود رفتیم و فهرستی از رستوران‌هایی تهیه کردیم که برچسب «جدید» جلو نام آن‌ها درج شده بود. تعدادی از این رستوران‌ها فقط با اسنپ‌فود همکاری می‌کردند؛ اما به‌گفته‌ی آن‌ها دلیل این کار وجود بندی خاص در قرارداد نبود. سایر رستوران‌های جدید نیز از وجود قرارداد انحصاری اظهار بی‌اطلاعی می‌کردند. یکی از رستوران‌های شرق تهران هم که تنها دو هفته از آغاز همکاری‌اش با اسنپ‌فود می‌گذشت، ادعا می‌کرد هم‌زمان با سرویس‌های سفارش آنلاین دیگر نیز همکاری می‌کند و هیچ‌ بندی در قرارداد، رستورانِ او را از این کار منع نکرده است. 

برای شنیدن پاسخ اسنپ‌فود به‌سراغ مهراد عبدالرزاق، رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود رفتیم. عبدالرزاق پیش از هرچیز، «انحصار» را اصطلاح غلطی برای توصیف مدل همکاری اسنپ‌فود با رستوران‌ها می‌داند که «با زیاد گفتن درست نمی‌شود». رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود دراین‌باره می‌گوید:

تنها ۷ درصد از رستوران‌های اسنپ‌فود انحصارا با این سرویس کار می‌کنند و تنها نیمی از این تعداد قرارداد انحصاری دارند[استفاده از کلمه‌ی] انحصار شاید در شرایطی درست باشد که ما به رستورانی بگوییم اگر با کس دیگری کار کنی، ما با تو کار نمی‌کنیم. ما هرگز چنین کاری نمی‌کنیم. ما به‌هیچ‌وجه، حتی یک بار هم به‌دلیل اینکه رستورانی با سایر رقبا کار می‌کند، از همکاری با آن رستوران امتناع نکرده‌ایم؛ چه رستوران بزرگ باشد، چه کوچک.

بنابه‌ گفته‌ی عبدالرزاق، از حدود ۱۲ هزار رستورانی که درحال‌حاضر در سرتاسر ایران با اسنپ‌فود کار می‌کنند، کمتر از ۷ درصد «فقط با اسنپ‌فود» کار می‌کنند و تنها با نیمی از این ۷ درصد قرارداد بسته شده است.

کپی لینک

شفافیت قراردادهای انحصاری و دست‌کاری الگوریتم نمایش

علاوه‌بر عقد قرارداد انحصاری به‌صورت پیش‌فرض، یکی دیگر از ادعاهایی که رقبای اسنپ‌فود و برخی رستوران‌ها مطرح می‌کنند، کاهش سود روزانه‌ی رستوران درصورت پایان‌دادن به قرارداد انحصاری است. صادقیان با اشاره به «سیاست چماق و هویج» دراین‌باره می‌گوید:

دیده‌ایم که به رستورانی گفته‌اند [درصد] کمیسیون را پایین می‌آورند و پس از اینکه رستوران وابسته شد، همین را بر سرش چماق می‌کنند و می‌گویند «اگر قرارداد انحصاری نبندی، فروشت را پایین می‌آورم».

صادقیان در پاسخ به اینکه آیا برای این ادعا مستنداتی هم وجود دارد، می‌گوید:

معمولا [چنین مذاکراتی] به‌صورت شفاهی انجام می‌شود. 

برای بررسی این موضوع سراغ یکی از رستوران‌هایی رفتیم که با اسنپ‌فود قرارداد انحصاری منعقد کرده است. صاحب این رستوران واقع در شمال تهران که نمی‌خواست نامش فاش شود، در پاسخ به زومیت، ادعا کرد اگر همکاری انحصاری خود را خاتمه دهد، «میزان سود» روزانه‌ی خود ازطریق اسنپ‌فود به نصف کاهش پیدا می‌کند. این موضوع را که «درصورت لغو قرارداد انحصاری سود رستوران به‌شدت افت می‌کند»، از رستوران‌های دیگری نیز شنیده بودیم؛ عبارت آشنایی که معمولا با ادعای «دست‌کاری الگوریتم‌های نمایش و جست‌وجو به‌نفع رستوران‌های اختصاصی» همراه بود.

درباره‌ی این موضوع پرسیدیم که «آیا در متن قرارداد انحصاری اشاره‌ای به این موضوع شده‌ است؟» مدیر رستوران مذکور در پاسخ گفت:

خیر، این [قرارداد انحصاری] فقط به شما می‌گوید آقای فلانی، شما قراردادتان از این تاریخ تا این تاریخ انحصاری است. هیچ‌چیزی نمی‌گوید که برایتان چه‌ کار می‌کنم. 

مدیر این رستوران همچنین عقیده داشت اسنپ‌فود سرویس اکسپرس خود را به رستوران‌ها تحمیل می‌کند و رستوران درصورت استفاده از پیک خودش با کاهش فروش مواجه خواهد شد. پس از پایان صحبت، از او خواستیم متن قرارداد انحصاری خود را برای زومیت ارسال کند. با بررسی قرارداد متوجه می‌شویم اگرچه تعهدات طرف اول (اسنپ‌فود) در این قرارداد ممکن است چندان شفاف نباشد، تعهدات طرف دوم (رستوران‌دار) و اینکه درصورت قطع همکاری اختصاصی چه اتفاقی خواهد افتاد، در متن قرارداد به‌وضوح مشخص شده است. در بند ۷-۶ این قرارداد آمده است:

درصورت همکاری عمدی یا غیرعمدی با وب‌سایت مشابه (همان‌طور که در بند ۶-۶ ذکر شده) طرف اول می‌تواند کمیسیون توافق‌شده در بند ماده ۳ قرارداد را تا ۲٪ (دو درصد) در همان ماه جاری افزایش دهد.

همچنین، در بند ۷-۶ می‌خوانیم:

بدیهی است درصورت رعایت نکردن بند انحصار ذکر شده، تمامی فعالیت‌های تبلیغاتی متوقف خواهد شد و طرف اول در ادامه‌ی فعالیت با طرف دوم مختار خواهد بود. بدیهی است طرف دوم حق هیچ‌گونه اعتراضی بر تمامی موارد ذکرشده نخواهد داشت.

متن قرارداد انحصاری اسنپ‌فود. برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید.

آن‌طورکه مشخص است، کاهش سود ممکن است ناشی از افزایش درصد کمیسیون و قرارنگرفتن رستوران در فهرست‌های تبلیغاتی اسنپ‌فود یا ترکیبی از این دو باشد که در متن قرارداد نیز ذکر شده است. البته باید توجه کرد متن قرارداد بالا به اواخر سال ۱۳۹۷ مربوط است و به‌گفته‌ی برخی رستوران‌دارانی که به‌تازگی به‌صورت اختصاصی به اسنپ‌فود پیوسته‌اند، در متن قراردادهای جدید کلمه‌ی «انحصار» و «انحصاری» حذف شده و عبارات دیگری جای آن‌ها را گرفته است.

مهراد عبدالرزاق درباره‌ی موضوع دست‌کاری رتبه و نحوه‌ی نمایش رستوران‌ها در اسنپ‌فود، اتهامی که هم رقبا و هم برخی رستوران‌داران مطرح می‌کند، این‌گونه پاسخ داد:

وقتی می‌بینیم رستورانی تمام ظرفیتش را به ما اختصاص داده، ما هم سعی می‌کنیم کاری کنیم که این همکاری هزینه‌ی کمتری برای رستوران داشته باشد؛ چراکه رستوران ریسک کرده و تنها با یک پلتفرم همکاری می‌کند. وقتی شما تمام ظرفیت رستورانت را به من اختصاص دادی، من هم سعی می‌کنم از امکانات تبلیغاتی خودم برای شما بیشتر استفاده کنیم. این امکانات ربطی به نحوه‌ی نمایش رستوران‌ها یا دست‌کاری الگوریتم ندارد.

سرویس اسنپ‌اکسپرس سود مالی برای اسنپ‌فود به‌همراه ندارد

به‌گفته‌ی عبدالرزاق، عوامل زیادی در نحوه‌ی رتبه‌بندی و نمایش رستوران‌ها در فهرست اسنپ‌فود تأثیر می‌گذارند که مهم‌ترین آن‌ها زمان ارسال غذا است؛ به‌صورتی‌که حتی یک گزارش تأخیر در روز می‌تواند تمام فاکتورهای دیگر را تحت‌تأثیر قرار دهد.

رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود با اشاره به این نکته که سرویس اسنپ اکسپرس نه‌تنها سود مالی برای مجموعه به‌همراه ندارد؛ بلکه ماهانه هزینه‌ی زیادی بر دوش اسنپ‌فود می‌گذارد، اولویت‌دادن نمایش به رستوران‌هایی که از پیک اسنپ‌فود استفاده می‌کنند یا فشارآوردن به رستوران‌ها برای استفاده از اکسپرس را تکذیب کرد. عبدالرزاق در‌این‌باره گفت:

براساس سفارش‌هایی که رستوران‌ها دریافت می‌کنند، سعی می‌کنیم مرتبط‌ترین گزینه‌ای که فکر می‌کنیم به درد مشتری می‌خورد را نمایش دهیم. من همین الان فهرست را به شما نشان بدهم، تاپ منطقه اصلا پیک ما نیست یا با بقیه [سرویس‌های سفارش آنلاین غذا] هم کار می‌کند.

برای بررسی اینکه آیا استفاده از سرویس اکسپرس و همکاری اختصاصی با اسنپ‌فود روی الگوریتم نمایش رستوران‌ها تأثیر می‌گذارد یا خیر، فهرست رستوران‌های سه منطقه‌ی مختلف تهران را در پرترافیک‌ترین زمان سفارش غذا بررسی کردیم. همان‌طورکه از تصاویر مشخص است، صدرنشین فهرست رستوران‌های نمایش داده‌شده در ونک با چیلیوری نیز همکاری می‌کند و هیچ‌کدام از سه رستوران اول در صادقیه از اسنپ‌اکسپرس استفاده نمی‌کنند و رستوران صدرنشین در تهران‌پارس هم در منو دلینو حضور دارد و هم از پیک خود استفاده می‌کند.

برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید.

رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود دلیل بدبینی به نحوه‌ی نمایش رستوران‌ها را دسترسی‌نداشتن رستوران‌داران به اطلاعات (فروش و امتیاز) دیگر رستوران‌ها می‌داند:

[معیار رتبه‌بندی] یک تعداد پارامتر فوق‌العاده شفاف و قابل تِرَک کردن (رهگیری) است. همه‌چیز الگوریتم مرتب‌سازی مشخص است. من از همین‌جا به تمام رستوران‌هایی که هر شکی در این الگوریتم دارند و فکر می‌کنند منصفانه و ارگانیک نیست، اعلام می‌کنم درخواست خود را به ما بدهند تا ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد، از آن‌ها دعوت کنیم و مدیرفنی شرکت با نشان‌دادن دیتا، [الگوریتم را] با حوصله برای آن‌ها توضیح دهد.

درادامه، می‌توانید چند نمونه از معیارهای مؤثر بر امتیاز رستوران‌ها را در سیستم امتیازدهی اسنپ‌فود مشاهده کنید.

برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید.

کپی لینک

فشار روی رستوران‌ها برای قطع همکاری با دیگر سرویس‌ها

صادقیان این پرسش که «آیا رستوران‌هایی که از قدیم با چیلیوری همکاری می‌کردند، به‌خاطر این موضوع همکاری خود را با آن‌ها قطع کرده‌اند؟»، این‌گونه پاسخ داد:

فراوان! اگر تنها ۱۰ یا ۵۰ مورد رستوران بودند [که همکاری خود را با ما قطع می‌کردند] که نمی‌آمدیم این موضوع را پیگیری کنیم. ما داریم راجع‌به چندهزار رستوران انحصاری صحبت می‌کنیم؛ انحصار سیستماتیک و هدفمند. 

دلینو یکی دیگر از سرویس‌های سفارش آنلاین غذا است که اندکی پس از زودفود و تقریبا هم‌زمان با چیلیوری فعالیت خود را آغاز کرده است. برای شنیدن داستان انحصارگرایی از زبان دلینو، پای صحبت علی الیاسی، مدیرعامل و البرز شیرانی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرفروش دلینو نشستیم.

شیرانی به این نکته اشاره کرد که بسیاری از رستوران‌هایی که طولانی‌مدت با این سرویس همکاری می‌کردند، ناگهان و در یک روز خاص، نامه‌های لغو همکاری برای آن‌ها ارسال می‌کردند که در بعضی از آن‌ها «همکاری انحصاری با سرویسی دیگر»، دلیل پایان مشارکت اعلام شده بود. با پیگیری‌های زومیت توانستیم ازطریق منابع ثالث به چند نمونه از این نامه‌ها دسترسی پیدا کنیم که برای سرویس‌های رقیب اسنپ‌فود ارسال شده بودند؛ هرچند موفق نشدیم چندین نامه در یک روز خاص را بیابیم.

نمونه‌نامه‌های قطع همکاری رستوران‌ها با دیگر سرویس‌های سفارش آنلاین غذا. برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصاویر کلیک کنید.

برای پیگیری دقیق‌تر موضوع و شنیدن داستان از زبان رستوران‌ها، از چیلیوری و دلینو خواستیم رستوران‌هایی را به ما معرفی کنند که بنا به‌ادعای آن‌ها، به‌دلیل عقد قرارداد انحصاری با اسنپ‌فود دیگر با این دو سرویس همکاری نمی‌کنند. علاوه‌بر این رستوران‌ها، زومیت نیز به‌صورت مستقل تقریبا با ۵۰ رستوران در نواحی مختلف شهر تهران تماس برقرار کرد. یکی از رستوران‌هایی که رقبا معرفی کرده بودند، دلیل همکاری‌نکردن با دیگر سرویس‌های سفارش آنلاین غذا را شرایط مطلوب‌تر همکاری انحصاری با اسنپ‌‌فود عنوان کرد. او دراین‌باره به زومیت گفت:

برای مثال، اگر روزی ۵۰ سفارش از اسنپ‌فود داشته باشیم، درمجموع، ۵ سفارش هم از بقیه [سرویس‌های سفارش آنلاین] نداریم. این تعداد کم سفارش ارزش افزایش درصد کمیسیون [ناشی از همکاری غیرانحصاری] را ندارد.

نیمی از رستوران‌ها از وجود قرارداد انحصاری خبر نداشتند و باقی آن‌ها دلیل همکاری انحصاری را تعداد سفارش کم ازطریق سایر سرویس‌ها اعلام کردند

پاسخ‌های دریافتی از رستوران‌ها بسیار متنوع و متفاوت بود؛ اما جالب‌‌‌ترین نکته ناآشنایی بسیاری از رستوران‌ها با موضوع انحصار و قراردادی با این مضمون بود. تقریبا نیمی از رستوران‌هایی که زومیت با آن‌ها تماس برقرار کرد، از ماجرای قرارداد انحصاری اسنپ‌فود اظهار بی‌اطلاعی می‌کردند. برخی از رستوران‌ها نیز که قبلا با چندین سرویس سفارش آنلاین غذا و درحال‌حاضر تنها با اسنپ‌فود همکاری می‌کردند، دلیل این کار را تعداد سفارش‌های کم سایر سرویس‌ها اعلام کردند، نه فشار اسنپ‌فود.

مهراد عبدالرزاق دراین‌باره به زومیت گفت:

اینکه می‌گویند مافیایی داریم و تحت فشار می‌گذاریم، اصلا به‌نفع ما نیست و نیازی هم به آن نداریم. ما نمی‌توانیم از یک حدی بیشتر قرارداد ویژه داشته باشیم؛ چون ظرفیت محدودی داریم و نمی‌توانیم برای همه کمپین بزنیم.  
کپی لینک

ورود به حوزه‌ی تولید غذا

حین پیگیری ماجرای انحصارطلبی در سفارش آنلاین غذا، تعدادی از رستوران‌ها و برخی رقبا ادعا می‌کردند اسنپ‌فود ازطریق «برنج کمپانی» قصد دارد برای به‌دست‌آوردن کنترل بیشتر، وارد بازار تولید غذا شود. عبدالرزاق با تکذیب این موضوع به زومیت گفت:

این کار (تولید غذا) نه در مهارت ما است و نه علاقه‌ای به آن داریم.

رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود با اشاره به این موضوع که درحال‌حاضر دو ضعف بزرگ بازار تولید غذا «قیمت گران» و «تنوع کم» است، از همکاری این سرویس با رستوران‌ها برای عرضه‌ی غذای متنوع و ارزان خبر داد. عبدالرزاق دراین‌باره گفت:

ما با رستوران‌داران جلسه می‌گذاریم و سعی می‌کنیم از روی دیتای خود، آن‌ها را متوجه کنیم چه شکافی در تأمین وجود دارد؛ مثلا در منطقه‌ای تقاضا برای سالاد هست؛ ولی تأمین وجود ندارد. ما به آن‌ها می‌گوییم می‌توانید این غذا را با این قیمت تهیه کنید؟ ازطرفی رستوران ممکن است برای لطمه‌نخوردن به برند ایمیج (تصویر برند) خود نخواهد غذای ارزان بفروشد؛ برای همین یک برند مجازی می‌سازد و با همکاری هم غذای ارزان آن برند را می‌فروشیم.

به‌گفته‌ی عبدالرزاق، این همکاری که از نوع «تولید تقاضای داده‌محور» (Data Driven Demand Generation) است، تقریبا به «دراختیار قراردادن اطلاعات تقاضا» و «نظردادن درباره‌ی قیمت‌گذاری و بسته‌بندی» محدود می‌شود و درنهایت، برای اسنپ‌فود سود مالی ندارد.

مدیر اسنپ فود

مهراد عبدالرزاق، رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود

عبدالرزاق درادامه در پاسخ به این پرسش زومیت که «آیا این نوع همکاری فقط به رستوران‌های خاصی محدود می‌شود یا اسنپ‌فود حاضر است با هر رستورانی این‌چنین همکاری کند؟»، گفت:

من همین‌جا ازطریق گزارش شما به تمام رستوران‌داران عزیز فراخوان [این نوع همکاری را] می‌دهم.
کپی لینک

سیاست‌های غیرمنصفانه

علی الیاسی، مدیرعامل دلینو، با اشاره به این نکته که در آغاز فعالیت سرویس‌های آنلاین سفارش غذا، سهم بازار تقریبا به‌صورت برابر بین همه تقسیم شده بود، دلیل اختلاف فعلی را سیاست‌های اسنپ‌فود می‌داند:

تا همین یک سال و نیم پیش خیلی اختلاف عجیب‌و‌غریبی در تعداد سفارش‌ها وجود نداشت و همه‌ی رقبا داشتیم روی نسبت حدودا ۲۰-۲۰-۲۵-۲۵ [درصد از سهم بازار] در بازار فعالیت می‌کردیم؛ تا اینکه نگاه انحصار، مدل اگرسیو و سرمایه‌گذاری وحشتناک راکت آمد و همه‌ی این‌ها باعث شد اسنپ‌فود سهم بیشتری از بازار بگیرد. حتما یکی از دلایل [سهم بیشتر بازار]، مهارت اسنپ‌فود در مارکتینگ است و من در این موضوع شکی ندارم؛ ولی دلیل عمده‌اش رفتار غیرمنصفانه‌ای است که در بازار می‌کنند.
دفتر کار دلینو، سرویس سفارش آنلاین غذا

الیاسی رقابت را بر دو نوع «رقابت در ایجاد تقاضا» و «رقابت در محدودکردن عرضه» می‌داند و معتقد است اسنپ‌فود بر نوع دوم رقابت تمرکز کرده است. او درادامه با آوردن مثالی از رقابت شرکت‌های حوزه‌ی IT، به پرونده‌های ضدانحصارطلبی مانند دعوای حقوقی دولت آمریکا با مایکروسافت به‌عنوان نمونه‌ای از تلاش دولت‌ها برای جلوگیری از انحصار اشاره کرد.

مدیرعامل دلینوعقیده دارد رفتار اسنپ‌فود باعث شده است انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای مشابه جدید یا حتی رقبای فعلی وجود نداشته باشد. الیاسی دراین‌باره می‌گوید:

چندین مذاکره‌ی سرمایه‌گذاری داشتم که همه‌ی سرمایه‌گذارها تأکید می‌کردند چون در بازار شما اسنپ‌فود با رفتار انحصارگرایانه حضور دارد، ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت شما زیاد است.

در پاسخ، رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود درباره‌ی مقایسه‌ی سیاست‌های رقابتی دیگر کشورها با ایران، به بازار هند اشاره و از همکاری اختصاصی ۲۰ درصد رستوران‌ها با سرویس‌هایی چون سوئیگی (Swiggy) و اوبر ایتس (Uber Eats) و فودپاندا (Foodpanda) به‌عنوان نمونه یاد کرد. عبدالرزاق درادامه به زومیت گفت:

در خود آمریکا که مرتبا از آن مثال می‌زنند، می‌توانید گراب‌هاب (Grubhub) و دوردش (DoorDash) را ببینید که وندور [اختصاصی] خودشان را دارند. این مقدار ممکن است به ۲۰ درصد [تعداد رستوران‌ها] برسد. این چیزی است که وجود دارد و بخشی از رقابت است. همان‌طورکه شما باید بتوانید با عملکرد موفق و سرویس مناسب و پشتیبانی عالی مشتری را متقاعد کنید از سرویس دیگری استفاده نکند، می‌توانید سرویستان را برای آن یکی مشتری که تأمین‌کننده است، به‌قدری جذاب کنید که خودش تصمیم بگیرد تنها با شما کار کند. همان‌طورکه گفتم، ما با نیمی از آن ۷ درصد رستوران‌هایی که فقط با ما کار می‌کنند، اصلا قرارداد نبسته‌ایم.

براساس بررسی‌های زومیت، تقریبا تمامی سرویس‌های خارجی سفارش آنلاین غذا با تعدادی از رستوران‌ها به‌صورت انحصاری همکاری می‌کنند. برای مثال، انحصاری‌بودن رستوران در سرویس سوئیگی جلو نام آن در فهرست رستوران‌ها درج می‌شود و مک‌دونالدز تا همین چندی پیش به‌صورت انحصاری با اوبر ایتس همکاری می‌کرد

رستوران انحصاری اوبر ایتس

مهراد عبدالرزاق درانتها فشارآوردن به اسنپ‌فود را به‌ضرر فضای استارتاپی می‌داند و عقیده دارد اینکه به‌بهانه‌ی انحصارگرایی شرکت‌های موفق زیرفشار قرار بگیرند، باعث می‌شود باقی استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا دچار یأس و ناامیدی شوند؛ چراکه ممکن است به این نتیجه برسند درصورت موفقیت و کسب سهم درخورتوجه از بازار، بالاخره روزی به اتهام انحصارگرایی مواخذه خواهند شد. رئیس هیئت‌مدیره‌ی اسنپ‌فود می‌گوید:

ما و رقبای خودمان تقریبا هم‌زمان باهم تیک‌آف کردیم و حتی هزینه‌های ابتدایی ما از آن‌ها کمتر بود. هم ما و هم آن‌ها زحمت کشیده‌ایم و ممکن بود اوضاع طور دیگری پیش برود. هم شانس با ما یار بود، هم خطای کمی داشتیم و هم تیم منسجمی داریم. این شرکت از روزی ۲۵۰ تراکنش آغاز به‌ کار کرد و الان به روزی ۹۰ هزار تراکنش رسیده است. ۶ سال تلاش شبانه‌روزی کرده‌‌ایم و بی‌خوابی کشیده‌ایم تا این سرویس برای ذی‌نفعان مختلف جذاب باشد. 

ناگفته نماند جلسه‌ی شورای رقابت برای رسیدگی به پرونده‌ی انحصارطلبی در بازار سفارش آنلاین غذا شنبه ۱۳ مهر برگزار شد و هنوز نتیجه‌ی آن مشخص نیست. 

شما درباره‌ی وضعیت فعلی بازار سفارش آنلاین غذا چه فکر می‌کنید؟ آیا سیاست‌ها و فعالیت‌های اسنپ‌فود را انحصارطلبانه می‌دانید؟ دیدگاه‌های خود را با ما و دیگر کاربران زومیت در میان بگذارید.

مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟
داغ‌ترین مطالب روز
تبلیغات

نظرات