تأثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار موبایل کشور
این روزها با شیوع ویروس کرونا در کشور، مردم کمتر برای انجام کارهای غیرضروری از منزل خارج می‌شوند. هر سال در این بازه‌ی زمانی، شاهد شلوغی بازار و مراکز خرید برای خرید شب عید بودیم؛ اما ازآنجاکه سلامتی بیش از هر چیزی اهمیت دارد، مردم این روزها برای حفظ سلامتی خود و دیگران، کمتر در مکان‌های عمومی حضور پیدا می‌کنند. حتی بسیاری از کسب‌وکارها، امکان دورکاری را برای کارمندان خود فراهم کرده‌اند و با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، حضور مردم در جامعه به حداقل رسیده است. به‌همین‌دلیل، کسب‌وکارهای اینترنتی و خرید آنلاین بیش از هر زمانی معنا پیدا کرده و اغلب مردم ترجیح می‌دهند در وضعیت فعلی کشور، به‌صورت آنلاین خرید کنند. بازار موبایل نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ چراکه پاساژها و مغازه‌ها مانند شب عید سال‌های گذشته، پررفت‌وآمد نیست و برخی فروشندگان موبایل می‌گویند فروش حضوری آن‌ها کاهش چشمگیری یافته است.
میزان فروش موبایل در این بازه‌ی زمانی درمقایسه‌با سال‌های گذشته کاهش یافته است که باتوجه‌به وضعیت فعلی کشور منطقی به‌نظر می‌رسد؛ اما دغدغه‌ی اصلی درباره‌ی تأمین بازار موبایل در آینده است. چین تأمین‌کننده‌ی بسیاری از قطعات لوازم الکترونیک است و اگر نتواند مانند گذشته به تولید ادامه دهد، وضعیت جهانی موبایل با مشکل مواجه می‌شود.
ما در زومیت برای کسب اطلاعات بیشتر از شرایط بازار موبایل، با محمدرضا عالیان، مدیر روابط‌عمومی انجمن واردکنندگان موبایل، صحبت کردیم. او در پاسخ به پرسش ما درباره‌ی تأثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار موبایل گفت:
باتوجه‌به اپیدمی کرونا، تلفن‌همراه از سبد خانواده‌ها حذف نمی‌شود؛ اما هزینه‌ی کمتری برای آن در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا اولویت‌های ایمنی و بهداشتی جای بیشتری در سبد خانواده‌ها پیدا کرده است. به‌همین‌دلیل، نه‌تنها موبایل، بلکه اقلام دیگری که در طیف بهداشتی و سلامت نیستند، تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند و طبیعی است با کالاهای مرتبط با بهداشت و سلامتی جایگزین می‌شوند. رکود بازار موبایل نیز از طبعات اپیدمی ویروس کرونا است که نه‌تنها در ایران، بلکه در سایر نقاط دنیا اتفاق افتاده و شروع رکود بازار تلفن‌همراه و ابزار تکنولوژی از چین بوده است.
او در پاسخ به این پرسش که آیا «تعطیلی کارخانه‌های چین بر رکود بازار موبایل تأثیر گذاشته است؟» گفت:
نیاز بازار تأمین شده؛ اما به‌دلیل رعایت اصول بهداشتی، خرید حضوری موبایل به حداقل رسیده است
قطعا، زمانی‌که کالا کم می‌شود، این موضوع بر بازارهای جهانی تأثیر می‌گذارد. پیش‌بینی ما این بود در سه ماه پایانی سال، به چهارمیلیون دستگاه نیاز داریم تا بتوانیم مصرف کشور را تأمین کنیم. این امر محقق شد و توانستیم بازار را تأمین کنیم. درحالحاضر، بازار ازلحاظ کالا اشباع است. تخمین زده می‌شود در یک‌ماهه‌ی پایانی سال، حدود ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه در بازار موجود باشد تا مردم بتوانند نیاز خود را برطرف کنند.باوجوداین همان‌طور‌که می‌دانید، باتوجه‌به رعایت اصول بهداشتی، تردد در بازار موبایل کاهش بافته و باعث شده است خرید حضوری به حداقل برسد. البته پیش‌بینی می‌شود مردم خرید آنلاین را جایگزین خرید حضوری کنند و ازطریق فروشگاه‌های آنلاین موبایل بخرند. این اتفاق در حوزه‌ی B2B، یعنی از سمت تأمین‌کنندگان به خرده‌فروشان، نیز اتفاق می‌افتد. تا قبل از این اتفاق، مغازه‌دارها و خرده‌فروش‌ها کالا را به‌صورت حضوری از واردکنندگان می‌خریدند؛ اما اکنون به‌ناچار از پلتفرم‌ها استفاده می‌کنند. این اتفاق خوشایندی است و شیوع ویروس کرونا باعث شد الگوی ذهنی تغییر کند و اعتمادسازی ایجاد شد تا خرده‌فروش‌ها هم بتوانند ازطریق پلتفرم B2B کالای مدنظر خود را تأمین کنند.
مدیر روابط‌عمومی انجمن واردکنندگان موبایل درباره‌ی دلیل افزایش قیمت موبایل گفت:
افزایش قیمت موبایل به‌دلیل افزایش قیمت دلار است؛ اگرچه قیمت موبایل آن‌قدر که انتظار می‌رفت، افزایش پیدا نکرده است. بعد از افزایش قیمت دلار، قیمت موبایل باید ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کرد؛ اما این اتفاق نیفتاد؛ زیرا به‌دلیل رکود بازار، خیلی از فعالان این حوزه کالای خود را با ضرر می‌فروشند تا برای خود نقدینگی ایجاد کنند و نه‌تنها سود نمی‌کنند؛ بلکه کالا را با ضرر می‌فروشند. قیمت‌هایی که اکنون در بازار می‌بینیم، قیمت واقعی نیست؛ بلکه قیمتی است که فعالان این حوزه را متضرر کرده است.
او در پاسخ به این پرسش که «آیا باید انتظار افزایش قیمت موبایل را داشته باشیم؟» گفت:
درصورت افزایش قیمت دلار، احتمال افزایش قیمت موبایل برای سال آینده وجود دارد
احتمالا سال آینده بعد از فروکش‌کردن تب کرونا و برگشتن شرایط به حالت تعادل، اگر قیمت دلار همچنان صعودی باشد، احتمال افزایش قیمت موبایل نیز وجود دارد. البته با افزایش تعداد واردکنندگان و اشباع کالا در بازار، افزایش قیمت موبایل هیچ موقع به آن شکلی نبوده که باید اتفاق می‌افتاد. اگر هم باشد، مقدار آن بسیار کم و با افزایش قیمت دلار متناسب نبوده است؛ زیرا همیشه کالا در بازار و انبارها اشباع بوده و اگر عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قاعدتا قیمت کاهش می‌آید.
مدیر روابط‌عمومی انجمن واردکنندگان موبایل درپایان گفت:
درحالحاضر، در وضعیتی هستیم که تمام مملکت و فعالان اقتصادی می‌کوشند تمام کالاهای اساسی و کالاهای مرتبط با بهداشت و درمان و کنترل این بیماری را وارد کشور کنند. تمامی حوزه‌ها دست‌به‌دست هم داده‌اند تا کالاهای ضروری را سریع‌تر وارد کشور کنند. دغدغه‌ی ما و همکارانمان در بخش واردات لوازم خانگی و سایر صنایع، واردات کالا نیست؛ زیرا می‌دانیم در وضعیت فعلی، باید به کمک هم کشور را از بحران خارج کنیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر از بازار موبایل، با مهدی بوذری، مدیر بازاریابی مدیاپردازش، نیز تماس گرفتیم. او درباره‌ی تأثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار موبایل کشور گفت:
از این نظر در میزان فروش با کاهش مواجه نشده‌ایم؛ مخصوصا برند جی‌پلاس فروش رضایت‌بخشی را تجربه کرده است و درباره‌ی برند اصلی‌مان، یعنی هواوی، نیز کاهش فروش یا تقاضا نداشته‌ایم. مردم کمتر برای خرید حضوری به بازار مراجعه می‌کنند؛ اما فروش آنلاین نه‌تنها کم نشده؛ بلکه رونق گرفته است؛ به‌همین‌دلیل، کاهش فروش نداشتیم. با فروش اجناس به مغازه‌دارها، عمده‌فروش‌ها، سایت‌های فروش آنلاین و حتی در سایت خودمان به End User (کاربر نهایی)، تمامی کانال‌ها را پوشش می‌دهیم و تقاضای خرده‌فروش‌ها و عمده‌فروش‌ها از ما کم نشده است.مردم به‌دلیل شیوع ویروس کرونا برای خرید از منزل خارج نمی‌شوند؛ اما عادت‌هایی مثل خرید گوشی برای شب عید عوض نشده و مردم هنوز خرید می‌کنند. البته میزان آن شاید درمقایسه‌با سال‌های گذشته کمی کاهش یافته باشد؛ اما تأثیر چشمگیری نداشته است. درحالحاضر، با کمبود کالا مواجه هستیم؛ زیرا ترخیص برخی کالاها از گمرک به‌تأخیر افتاده است.
او در پاسخ به این پرسش که «دلیل افزایش قیمت موبایل در بازار چیست؟» گفت:
دلیل آن افزایش نرخ دلار است و به بازار شب عید یا ویروس کرونا ارتباطی ندارد.
در همین زمینه، کسب‌وکارهای فعال درزمینه‌ی فروش موبایل می‌گویند به‌دلیل شرایط پیش‌آمده در کشور میزان فروش حضوری آن‌ها کاهش یافته است. سعدی پارسیا، مدیریت شرکت ویان‌مارکت، در‌اینباره به زومیت گفت:
میزان فروش حضوری موبایل کاهش چشمگیری یافته است و مردم در این وضعیت، کمتر دنبال خریدن اجناسی مانند موبایل هستند. ناگفته نماند با لغو پروازها، از میزان واردات رسمی نیز کاسته شده است. درحالحاضر، گوشی‌های شیائومی موجود در بازار تولید هند هستند و با اینکه مدتی از اتمام تعطیلات سال نو چینی می‌گذرد، تنها ۱۷ درصد کارخانه‌های چین آغاز به کار کرده‌اند. تقریبا کمتر کشوری درحالحاضر مایل به واردات از چین است.اولین دلیل افزایش قیمت موبایل در بازار، تعطیلات سال نو چینی و ناموجودشدن گوشی‌ها و دومین دلیل، افزایش قیمت دلار بود. روی‌هم‌رفته، این دلایل باعث شد قیمت موبایل در بازار افزایش پیدا کند. درحالحاضر، کالا در بازار هست؛ اما مشتری‌ها هم به‌دلیل افزایش قیمت و شیوع ویروس کرونا به خریدن موبایل رغبتی ندارند.
درحالحاضر، نیاز بازار موبایل تأمین شده است و بسیاری از مردم خرید اینترنتی موبایل را جایگزین خرید حضوری کرده‌اند. باتوجه‌به افزایش قیمت دلار و کاهش میزان تولیدات، احتمال افزایش قیمت موبایل در سال آینده وجود دارد؛ اما این موضوع مختص ایران نیست و بازار جهانی موبایل را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. باید دید در روزها یا ماه‌های آینده با برگشتن به وضعیت عادی‌تر، چه اتفاقاتی در بازار جهانی موبایل رخ خواهد داد و شرکت‌ها برای جبران کمبود کالای خود در بازار چه راه‌حلی پیدا خواهند کرد.