نقشه، زمان حرکت قطارها و بهترین برنامه‌های مترو تهران در سال ۱۴۰۳

مترو یکی از مهم‌ترین روش‌های حمل‌و‌نقل در تهران است و در شرایطی که جاده‌ها به‌دلیل ترافیک قفل‌اند، می‌توانید به‌لطف مترو در زمانی سریع به ناحیه‌های مختلف پایتخت سفر کنید. مترو تهران صبح زود آغازبه‌کار می‌کند و بسیاری از افراد شاغل برای سفر به مرکز شهر از آن استفاده می‌کنند.

مترو تهران ۱۷ اسفند ۱۳۷۷ به بهره‌برداری رسید و پروژه‌ی گسترش آن همچنان ادامه دارد. سیستم مترو تهران به یکی از بزرگ‌ترین و شلوغ‌ترین خطوط مترو در تمام خاورمیانه تبدیل شده است.

اولین برنامه‌ریزی‌ها برای ساخت متروی تهران به دهه ۵۰ برمی‌گردد. سال ۵۴ شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) تأسیس شد و پروژه مترو تا ساخت ۲۳۰۰ متر تونل و ۳ ایستگاه در سال ۱۳۶۰ ادامه پیدا کرد اما جنگ با عراق باعث توقف ۵ ساله‌ی آن شد. در سال ۶۴ طرح ساخت مترو در مجلس تصویب شد و عملیات ساخت خطوط شمالی-جنوبی و شرقی-غربی و خط برون‌شهری تهران به گلشهر تا سال ۷۴ به اتمام رسید.

در اسفند ۱۳۷۷، شرکت راه‌آهن شهری تهران، با ساخت خط ۵ که سه ایستگاه در صادقیه، وردآورد و کرج را به هم متصل می‌کرد، متروی تهران را افتتاح کرد. تا سال ۱۳۸۵، مترو تهران گستردگی چندانی نداشت، اما به دلیل آشنایی بیشتر مردم با مترو و مقرون‌به‌صرفه‌بودن و شلوغ‌ترشدن آن، شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه تصمیم گرفت خط‌های سفر و ایستگاه‌های آن را گسترش دهد. امروز در نقشه مترو تهران، ۷ خط مختلف را مشاهده می‌کنید.

حالا که به سال ۱۴۰۳ رسیده‌ایم، متروی تهران حدوداً ۲۹۶ کیلومتر مسافت دارد و با ۱۵۹ ایستگاه خود بخش بزرگی از کلانشهر و حاشیه‌های تهران را به هم متصل می‌کند. مترو تهران به استان البرز هم راه پیدا می‌کند و همین موضوع، ارزش کاربردی آن را بیش‌ازپیش بالا می‌برد.

خط‌های مختلف متروی تهران برنامه‌ی کاری مشابهی دارند. به‌طور کلی ساعت کاری مترو تهران در روزهای شنبه تا پنج‌شنبه برای خطوط ۱ تا ۴ و نیمه‌ی شرقی خط ۶ و خط ۷ از ساعت ۵:۳۰ تا ۲۲:۰۰ است.

در ادامه زمان‌بندی و جزئیات حرکت قطارها در هفت خط اصلی و همچنین خطوط انشعابی (پرند، فرودگاه مهرآباد، شهر جدید مهستان یا هشتگرد) را مشاهده می‌کنید و از هدوی (Headway) یا مدت‌زمان انتظار در ایستگاه برای رسیدن قطار بعدی با خبر می‌شوید.

مترو تهران مجموعا ۷ خط درون‌شهری و برون‌شهری دارد. با کلیک روی عکس بالا، می‌توانید نقشه‌ی مترو تهران را در ابعاد بزرگ مشاهده کنید.

این خط از کهریزک شروع می‌شود و تا میدان تجریش ادامه پیدا می‌کند و یکی از خطوط اصلی‌ مترو درون‌شهری است؛ چراکه منطقه‌های مختلف تهران را از شمال تا جنوب به یکدیگر متصل می‌کند. مسافت خط یک متروی تهران ۳۶ کیلومتر است، ۲۹ ایستگاه مختلف دارد و مجموع زمان مسافرت از ابتدا تا انتهای آن به ۷۱ دقیه می‌رسد. شهر پرند هم یکی از انشعابات این خط است که از ایستگاه شاهد-باقرشهر می‌توان به آن رسید. این انشعاب شما را به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی هم می‌رساند. خط یک که از طریق ۵ ایستگاه خود به خطوط دیگر راه پیدا می‌کند، در نقشه‌ی مترو تهران با رنگ قرمز مشخص می‌شود.

خط ۲ قدیمی‌ترین خط درون‌شهری تهران است که تهران را به کرج وصل می‌کند. از طریق خط ۵ می‌توانید از ایستگاه فرهنگسرا در شرق تهران و به ایستگاه میدان صادقی در غرب‌ تهران، بروید و از این ایستگاه مستقیم سوار خط مترو ۵ شوید و تا استان البرز سفر کنید. خط ۲ ۲۶ کیلومتر است و مجموع زمان مسافرت در آن به ۴۵ دقیقه می‌رسد. این خط ۶ گذرگاه برای عوض کردن خط دارد و در نقشه مترو تهران با رنگ سرمه‌ای مشخص می‌شود.

خط ۳ از ایستگاه آزادگان واقع در جنوب‌ غرب تهران و سمت اسلامشهر تا ایستگاه قائم در شمال‌شرقی تهران را شامل می‌شود. این خط پس از خط یک، یکی از خطوط طولانی و مهم درون‌شهری تهران است. طول این خط که جزو خطوط شلوغ مترو به شمار می‌آید، ۳۵ کیلومتر و مجموع زمان مسافرت در آن ۶۱ دقیقه است. خط ۳ که شامل ۲۵ ایستگاه مختلف است، از طریق ایستگاه‌های مهدیه، تئاترشهر، میدان ولیعصر و شهید بهشتی به خطوط دیگر متصل می‌شود. این خط در نقشه مترو تهران با رنگ فیروزه‌ای مشخص می‌شود.

خط ۴ مترو هم مستقیماً غرب تهران را به شرق تهران متصل می‌کند و برای راحتی بیشتر افراد شرق‌نشین ساخته شد که ایستگاه‌های مترو آن در برخی نقاط به‌شدت کم یا دسترسی به آن‌ها سخت بود. این خط از ایستگاه شهید کلاهدوز تا علامه جعفری ادامه دارد و ایستگاه‌های مهمی همچون انقلاب اسلامی، تئاترشهر، شادمان و میدان آزادی در آن قرار دارند. مسافت خط چهار، ۲۳.۵ کیلومتر است و مجموع زمان مسافرت در آن به ۴۶ دقیقه می‌رسد. البته مسیر ایستگاه علامه جعفری، آیت‌الله کاشانی و چهارباغ در انتهای این خط نیز در حال ساخ است. در نقشه مترو تهران خط ۴ با رنگ زرد مشخص می‌شود.

دنباله‌ی ایستگاه مترو صادقیه که در خط ۲ واقع شده، خط ۵ است. این خط از ایستگاه مترو صادقیه تا ایستگاه شهید قاسم سلیمانی ادامه دارد و شامل ۱۳ ایستگاه مختلف است. مجموع زمان مسافرت در این خط ۴۲ کیلومتری ۵۷ دقیقه است. اگر از آزادراه تهران‌-قزوین با ماشین سفر کرده باشید، حتما چشمتان به خط مترو ۵ خورده است. این خط در نقشه مترو تهران با رنگ سبز مشخص می‌شود.

خط ۶ مترو از ایستگاه شهدای دولت‌آباد به ایستگاه کوهسار متصل می‌شود. طول این خط ۳۲ کیلومتر است و مجموع زمان مسافرت در آن به ۵۸ دقیقه می‌رسد. اما چندین ایستگاه از جمله میدان خراسان، چشمه علی، ابن‌بابویه، میدان حضرت عبدالعظیم و ایستگاه حرم حضرت عبدالعظیم در امتداد دولت‌آباد در حال ساخت است. در بخش‌های دیگر این خط نیز ایستگاه‌های سرباز، بهار شیراز و شهید نجات‌الهی و همچنین آیت‌الله کاشانی، شهر زیبا، شهران، شهدای کن و کوهسار در حال ساخت است.. این خط در نقشه مترو تهران با رنگ صورتی مشخص می‌شود.

از میدان کتاب تا ورزشگاه تختی؛ مسافرت در خط ۷ متروی تهران با طی مسافتی ۲۴.۵ کیلومتر، ۴۶ دقیقه به طول می‌انجامد. این خط ایستگاه‌هایی مثل برج میلاد تهران، میدان صنعت و توحید و نواب را در خود جای داده و به‌طور کلی شامل ۲۲ ایستگاه مختلف است. خط ۷ با رنگ بنفش روی نقشه مترو دیده می‌شود.

این خط انشعابی از ایستگاه شاهد-باقرشهر به شهر پرند می‌رسد و شامل پنج ایستگاه است: شاهد-باقرشهر، نمایشگاه شهر آفتاب، واوان، فرودگاه امام خمینی، شهر پرند. مسافت این خط ۴۹ کیلومتر است و مجموع زمان مسافرت در آن ۵۵ دقیقه.

این خط ایستگاه بیمه را به پایانه ۱و۲ و سپس ۴ و ۶ فرودگاه مهرآباد متصل می‌کند؛ خطی بسیار کوتاه به‌طول ۲ کیلومتر که برای طی کردن آن فقط چهار دقیقه زمان کافی است.

متروی تهران در شماری از ایستگاه‌هایش مسیرهایی مناسب رفت‌و‌آمد افراد دارای معلولیت دارد. این ایستگاه‌ها نسبتا پرتعداد هستند و دسترسی مناسبی به نقاط مهم تهران دارند. در برخی از این ایستگاه‌ها می‌توان با آسانسور به تمامی سکوها دسترسی پیدا کرد. در ادامه فهرست ایستگاه‌هایی که از مسیر رفت‌و‌آمد مناسب افراد دارای معلولیت بهره‌مند هستند را بررسی می‌کنیم.

قلهک، دکتر شریعتی، میرداماد، شهید بهشتی، شهید مفتح، شهدای هفتم تیر، سعدی، امام خمینی(ره)، خیام، شوش، پایانه‌ی جنوب، شهید بخارایی، علی‌آباد، جوانمرد قصاب، شهر ری، پالایشگاه، شاهد، فرودگاه امام خمینی، حرم امام خمینی و کهریزک.

تهران (صادقیه)، طرشت، دانشگاه شریف، شادمان، میدان امام خمینی، میدان امام حسین (ع)، شهید مدنی، سرسبز، جانبازان، دانشگاه علم و صنعت، شهید باقری و تهران‌پارس.

شهید مفتح، شهید بهشتی و شهید قدوسی.

شادمان و ارم سبز.

صادقیه، ارم سبز، ورزشگاه آزادی، چیتگر، ایران خودرو، وردآورد، گرم‌دره، اتمسفر، کرج، محمدشهر و گلشهر.

شهدای هفتم تیر، امام حسین، امیرکبیر و کیان‌شهر.

مدافعان سلامت، میدان محمدیه و بسیج.

در سال‌های اخیر تعداد ایستگاه‌هایی که برای افراد نابینا و کم‌بینا بهینه‌سازی شده‌اند، افزایش پیدا کرده است. در شماری از ایستگاه‌ها رنگ‌بندی‌های خاصی استفاده شده تا افراد کم‌بینا بتوانند مسیر خود را پیدا کنند. همچنین نابینایان می‌توانند از طریق مسیری ویژه در ایستگاه‌های مترو جابه‌جا شوند.

در ادامه نگاهی به فهرست ایستگاه‌هایی می‌اندازیم که از خدمات ویژه‌ی افراد نابینا و کم‌بینا بهره‌مند هستند.

فرودگاه امام خمینی، نمایشگاه شهر آفتاب، شهر ری، شوش، پانزده خرداد، امام خمینی (ره)، دروازه دولت، شهدای هفتم تیر، شهید مفتح، شهید بهشتی، مصلی امام خمینی (ره)، شهید همت، شهید حقانی، دکتر شریعتی، قلهک، شهید صدر، قیطریه، تجریش.

فرهنگسرا، شهید باقری، دانشگاه علم و صنعت، سرسبز، جانبازان، فدک، امام حسین (ع)، دروازه شمیران، بهارستان، ملت، امام خمینی، شهید نواب صفوی، شادمان، طرشت.

نوبنیاد، خواجه عبدالله انصاری، شهید بهشتی، میدان جهاد، تئاتر شهر، مهدیه، راه‌آهن، جوادیه، زمزم، شهرک شریعتی، نعمت‌آباد.

نبرد، میدان شهدا، دروازه شمیران، دروازه دولت، فردوسی، تئاتر شهر، میدان انقلاب، توحید، شادمان، میدان آزادی، شهرک اکباتان و علامه جعفری.

ورزشگاه آزادی، چیتگر، ایران خودرو، وردآورد.

شهید ستاری، شهید اشرفی اصفهانی، یادگار امام، مرزداران، شهرک آزمایش، کارگر، دانشگاه تربیت مدرس، شهدای هفتم تیر، امام حسین (ع)، میدان شهدا، امیر کبیر، شهدای هفده شهریور، شهید رضایی، بعثت، کیان‌شهر، دولت‌آباد.

بسیج، آهنگ، چهل‌تن دولاب، شهدای هفده شهریور، مهدیه، کمیل، رودکی، شهید نواب صفوی، مدافعان سلامت، برج میلاد تهران، میدان صنعت و شهید دادمان.

شما می‌توانید برای استفاده از مترو از بلیت‌های کاغذی با کد QR و کارت‌های مغناطیسی ایزی‌پی استفاده کنید. با استفاده از کارت مترو هم می‌توانید در مصرف کاغذ صرفه‌جویی کنید و هم از تخفیف بر مبنای مسافت بهره‌مند شوید.

برای تهیه بلیت مترو می‌توانید به محض ورود به ایستگاه، از باجه‌های کوچک زردرنگ بلیت تک‌سفره تهیه کنید. از طریق این باجه‌ها می‌توان کارت‌های مترو را نیز شارژ کرد. خرید بلیت مترو تهران از طریق اپلیکیشن‌ شهرزاد نیز امکان‌پذیر است.

قیمت نقدی بلیت مترو در سال ۱۴۰۳ برای مسیرهای داخل‌ شهری ۴۵۰۰ تومان، بلیت تک‌سفره‌ی حومه‌ (خط ۵) ۵۵۰۰ تومان، بلیت تک‌سفره‌ی هشتگرد یا گلشهر ۱۲ هزار تومان و بلیت تک‌سفره‌ی شهر پرند ۱۵ هزار تومان است. قسمت فروش شتابی ارزان‌تر از این رقم‌ها حساب می‌شود.

• بلیت تک‌سفره حومه مخصوص استفاده در ایستگاه‌های خط ۵ مترو است؛ البته به استثنای ایستگاه‌های صادقیه و ارم سبز.

حساب‌های کاربری هوشمند شخصی‌سازی

با استفاده از حساب‌های هوشمند شخصی‌سازی شده در هنگام خرید، شارژ یا استفاده از کارت‌بلیت الکترونیک، ضریب کاهشی ۱۰ درصدی علاوه بر سایر ضرایب کاهشی برای بلیت شما اعمال می‌شود.

وقتی شما با استفاده از کارت‌بلیت‌های مبلغ‌دار خود وارد مترو می‌شوید، در هنگام ثبت ورود، کمترین بها از اعتبارتان کسر می‌شود و در هنگام خروج از ایستگاه و ثبت آن، با توجه به مسافتی که طی کرده‌اید، مابه‌التفاوت مبلغ از اعتبار کارت شما کم می‌شود.

کارت بلیت اقشار خاص به گروه‌های مختلف از جمله دانشجویان،مددجویان، جانبازان، خانواده شهدا و موارد مختلف دیگر تعلق می‌گیرد که در ادامه مدارک مورد نیاز برای دریافت این کارت و مبلغ مورد نیاز شارژ آن را توضیح می‌دهیم.

• دانش‌آموزی: ۵۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی یا شناسنامه، کارت دانش‌آموزی یا گواهی اشتغال به تحصیل در شهر تهران.با پرداخت ۱۵۰ هزار تومان کارت بلیت دانش‌آموزی ۳۰۰ هزار تومان شارژ می‌شود.

• دانشجویی:  ۵۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی، کارت دانشجویی یا گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه‌های شهر تهرانبا پرداخت ۱۵۰ هزار تومان کارت بلیت دانشجویی ۳۰۰ هزار تومان شارژ می‌شود.

• منزلت: (افراد دارای ۶۵ سال و بالاتر) ۹۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی، کارت منزلت شهرداری تهرانبا پرداخت ۳۰ هزار تومان، کارت بلیت شما ۳۰۰ هزار تومان شارژ می‌شود.

• ویژه معلولین: ۱۰۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی، کارت معلولیت دائم (فقط مدارک مربوط به شهر تهران مورد تأیید است.)فقط خود افراد دارای معلولیت امکان دریافت کارت دارند.

• مددجویان سازمان بهزیستی: ۵۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی، کارت یا معرفی‌نامه سازمان بهزیستی شهر تهرانبا پرداخت ۱۵۰ هزار تومان کارت بلیت ۳۰۰ هزار تومان شارژ می‌شود.

• مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره): ۵۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی، کارت یا معرفی‌نامه کمیته امداد امام خمینی (ره) شهر تهرانفرد متقاضی مبلغ ۱۵۰ هزار تومان پرداخت می‌کند و کارت بلیت ۳۰۰ هزار تومان شارژ می‌شود.

• ویژه خانواده شهدا (همسر، والدین و فرزندان): ۱۰۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی، کارت بنیاد شهید تمامی اعضا خانواده شهدا (مدارک مربوط به شهر تهران مورد تأیید است.)

• ویژه جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر (همسر، والدین و فرزندان تحت تکفل) ۱۰۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز: عکس سه در چهار، کارت ملی و کارت جانبازی. البته برای خانواده و والدین جانبازان علاوه بر موارد یادشده صفحه اول و دوم شناسنامه الزامی است و مدارک مربوط به شهر تهران مورد تأیید است. همچنين برای ثبت نام فرزندان جانبازان، علاوه بر مجرد بودن، برای پسران بالای ۱۸ سال ارائه گواهی اشتغال به تحصیل هم الزامی است. 

•  ویژه جانبازان اعصاب و روان (همسر، والدین و فرزندان تحت تکفل): ۱۰۰ درصد تخفیفمدارک مورد نیاز این کارت ویژه نیز دقیقاً مثل شرایط ویژه جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر است که در مورد قبل توضیح داده شد.

برای دریافت هر یک از کارت‌های ویژه‌ باید با مدارکی که گفته شد، به دفاتر خدمات الکترونیک شهر تهران مراجعه کنید. ثبت درخواست تمدید اعتبار این کارت‌ها هم از این طریق انجام می‌شود. این کارت به‌ دو صورت حضوری و غیرحضوری قابل دریافت است: یا با پرداخت هزینه‌ی پست می‌توانید از طریق پست پیشتاز کارت ویژه‌ی خود را دریافت کنید، یا اینکه به‌صورت حضوری به ایستگاه تهران (صادقیه) بروید و در سالن زیرگذر اتوبوس‌رانی این ایستگاه در اتاق ۱۱۵ کارت خود را تحویل بگیرید.

اگر زیاد از مترو تهران استفاده می‌کنید، توصیه می‌کنیم اپلیکیشن‌های معرفی‌شده در این مقاله را حتما نصب کنید.

این اپلیکیشن یکی از راهنماهای مفید برای افرادی است که مسیر خود را در مترو تهران گم کرده‌اند. ازطریق این اپلیکیشن، می‌توانید به نقشه کامل مترو تهران دسترسی پیدا کنید. از طریق این اپلیکیشن می‌توان با انتخاب مبدأ و مقصد، از نحوه و زمان تقریبی رسیدن به مقصد مطلع شد. به‌کمک لینک‌های زیر می‌توانید دانلود کنید.

تهران من اولین اپلیکیشن اختصاصی شهرداری تهران است که به‌کمک آن می‌توانید بلیت مترو بخرید و حتی کارت بلیت خود را شارژ کنید. به‌جز تهیه بلیت، اقدامات دیگری مثل پرداخت عوارض و رزرو مجوز روزانه طرح ترافیک هم در خود دارد.

اپلیکیشن رسمی شهرداری تهران برای ارائه خدمات الکترونیک به شهروندان، سوپراپلیکیشن شهرزاد است که با توجه به امکاناتش جایگزین تهران من شده است. شما با استفاده از شهرزاد می‌توانید از گوشی هوشمند خود به‌عنوان کارت بلیت برای مترو استفاده کنید. همچنین با اتصال کارت فیزیکی به کیف پول نیازی به شارژ جداگانه کارت فیزیکی نیست.

برای ورود به سامانه شهرزاد همان شماره موبایلی را استفاده کنید که پیش از این در تهران من ثبت کرده بودید.

بلد‌ یکی از اپلیکیشن‌‌های محبوب ایرانی است که وظیفه‌ی مسیریابی برای رانندگان و افراد پیاده را برعهده می‌گیرد. مسیریابی در متروهای تهران هم یکی از قابلیت‌هایی است که به اپلیکیشن اضافه شده است.

با اضافه‌کردن مبدأ و مقصد مترو،‌ می‌توانید مسیر مناسب و سریع برای رسیدن به مقصد خود را به‌کمک اپلیکیشن بلد بیابید.

امیدواریم اپلیکیشن‌های معرفی‌شده در این مطلب برایتان مفید بوده باشد. اگر اپلیکیشن بهتری می‌شناسید که در این مطلب معرفی نکرده‌ایم، حتما در بخش دیدگاه‌ها با ما به‌اشتراک بگذارید.