وزیر ارتباطات: بومی سازی به‌معنای تولید تماما داخلی نیست

مراسم معرفی دستاوردهای بومی‌سازی تجهیزات پیشرفته شبکه ملی اطلاعات امروز صبح با حضور وزیر ارتباطات برگزار شد.

محمدجواد آذری‌جهرمی در این مراسم با اشاره به ضرورت تولید بومی تجهیزات مورد نیاز در شبکه ثابت، به شرح چالش‌های این حوزه پرداخت. به‌گفته‌ی جهرمی، توان تولید ۷۰ درصد تجهیزات مورد نیاز شبکه ثابت و دانش فنی موردنیاز برای تولید تجهیزات شبکه در کشور وجود دارد.

جهرمی اذعان کرد تولید داخل به‌معنای این نیست که تمام قطعات در داخل کشور ساخته شود و ایران در چنین عرصه‌ای، مصرف‌کننده‌ی کشورهای دیگر است. بااین‌حال وزیر ارتباطات می‌گوید که برنامه‌ریزی نرم‌افزاری و مدل خلاقیت به‌کارگیری‌شده برای عرضه‌ی نهایی محصول در داخل کشور ظرفیت مناسبی دارد.

به‌گفته‌ی جهرمی، تولید داخلی دارای اثرات قابل‌توجهی است؛ مانند کاهش قیمت تمام‌شده. جهرمی می‌گوید اگر تولید داخلی قیمت پایین‌ترین نسبت به نمونه‌ی خارجی نداشته باشد و قابل رقابت هم نباشد، این تلاش مؤثر نیست و نمی‌تواند با اهداف تعیین‌شده برای تولید داخلی برابری کند.

به‌گفته‌ی جهرمی، خدمات پس از فروش چالش دیگری برای تولید داخلی ایجاد می‌کند. وزیر ارتباطات با اشاره به نقش‌های اجرایی خود پیش از سمت وزارت و آشنایی نزدیک با مشکلات زیرساختی اپراتورها می‌گوید، همیشه یک چالش درارتباط‌با پابرجا ماندن شرکت تولیدکننده‌ی تجهیزات شبکه وجود داشت؛ به‌طوری‌که کارشناسان فنی با اصرارهای ما برای تولید داخلی اظهار می‌کردند که این محصول باید حدود ۱۵ سال زیر بار کار کند، حال آنکه تضمینی نیست شرکت تولیدکننده‌ی داخلی بتواند حتی سه سال هم دوام بیاورد و پشتیبانی و خدمات پس از فروش ارائه کند.

جهرمی می‌گوید در این مورد نمونه‌هایی هم وجود داشت که تجهیزات شبکه خریداری شده و زیر بار رفته بود اما آن شرکت اندکی بعد منحل شد؛ محصول خود را تولید کرد و به‌میزان بازار اولیه‌ی خود فروخت، سپس با دیدن اینکه کارش صرفه‌ی اقتصادی ندارد، فعالیت را رها کرد. جهرمی اذعان می‌کند که دلیل این اتفاق، نداشتن کشش بازار داخلی ایران است که هزینه‌های تحقیق و توسعه و نگاهداشت بالا را طلب می‌کند؛ همچنین به‌طور طبیعی، بازار یک محصول نمی‌تواند کشش خرید داشته باشد. جهرمی می‌گوید وقتی شرکتی محصولات خود را عرضه می‌کند و بازار اشباع می‌شود، دیگر امکان عرضه وجود ندارد و شرکت اجبارا تعطیل می‌شود.

به‌بیان جهرمی، راهکار مشکل مطرح‌شده در صنایع داخلی، اتصال و ادغام شرکت‌های تولیدکننده است تا به‌جای تولیدات تک‌محصولی، خطوط تولید چندمحصولی داشته باشند و هم‌زمان در بخش‌های مختلف تولید انجام دهند.

جهرمی به‌عنوان راهکاری دیگر برای حل مشکل تداوم‌نیافتن اقتصاد شرکت‌های تولیدکننده‌ی داخلی به عامل پویایی تکنولوژی اشاره می‌کند. او می‌گوید تولیدکننده‌ی داخلی باید بتواند همگام با رشد تکنولوژی پیشرفت کند و تولیدات خود را به‌روز نگاه دارند تا در بازار عقب نمانند. به‌گفته‌ی وزیر ارتباطات، دلیل چنین مشکلی این است که با تولید یک محصول، از ظرفیت حمایتی استفاده شده و ورادات آن کالا ممنوع می‌شود؛ با ممنوعیت ورود یک کالای منحصربه‌فرد، تولیدکننده می‌بیند که مجموعه‌ای با فشار دولت از او خرید می‌کند و هزینه‌ی تحقیق و توسعه هم یک‌مرتبه انجام شده، پس دیگر به‌دنبال خرج جدیدتر نمی‌رود.

جهرمی اعلام می‌کند که تولیدکننده باید به‌سمت تولید بین‌المللی برود و به بازار داخل بسنده کنیم؛ چراکه با داشتن این رویکرد نمی‌توان پیشرفت کرد. او همچنین می‌گوید که امکان فعالیت در بازار بین‌المللی کاملا فراهم است، البته با این شرط که تولیدات در سطح بین‌المللی و قابل‌رقابت با دیگر محصولات باشند.

آذری‌جهرمی با اشاره به چالش سوم شرکت‌های تولیدکننده داخلی و همینطور شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات تکنولوژی، به موضوع پشتیبانی و کیفیت خدمات پس از فروش اشاره می‌کند که یکی از دلایل ماندگاری مشترکان محسوب می‌شود. او می‌گوید شرکت‌های خارجی در زمان ارائه‌ی خدمات پس از فروش همواره تأکید می‌کنند که حق با مشتری است، حال آنکه این پشتیبانی در زمان خرید از شرکت داخلی ما وجود ندارد؛ به‌همین علت ارتقای فرهنگ سازمانی کارمندان و فرهنگ خدمات پس ازفروش ضرورت پیدا می‌کند.

جهرمی می‌گوید برنامه‌ی رشد تولید داخل با پیگیری پیوست فناوری با همکاری سندیکای تولید تجهیزات مخابراتی صورت می‌گیرد و طی آن مشخص شده که ۱۵ سال آینده چه نیازها و چه توانمندی‌هایی وجود دارد؛ همچنین اولویت‌های اقتصادی مشخص شده است تا براساس آن تولید انجام شود. در این برنامه مشترک بنا بر تولید سالانه‌ی تجهیزات داخلی گذاشته شده است.

بر همین اساس، وزیر ارتباطات می‌گوید موفقیت‌های زیادی حاصل شده و اکنون ۷۰ درصد تجهیزات اساسی شبکه ارتباطات ثابت، کافوهای نوری، OTM،  POTM، DWDM، CWDM، مودم‌های دسترسی، OSS، BSS و غیره تولید داخل هستند. جهرمی می‌گوید ما باید در سال‌های پیش رو جهشی در شبکه‌ی ثابت داشته باشیم چون توان تولیدی و مصرف بازارمان به هم رسیده است. واردات کنترل شده و درنتیجه‌ی آن، بازار تولیدی ما می‌تواند نیاز مصرفی را تأمین کند.

وزیر ارتباطات می‌گوید اگر دو مسئله درمیان تولیدکنندگان داخلی رعایت شود، بازار تأمین خواهد بود و مشکل در مصرف کاربران پیش نمی‌آید؛ اولین مورد این است که شرکت‌ها برای گرفتن بازار از یکدیگر، رقابت منفی را کنار بگذارند و پاپوش برای هم درست نکنند؛ چرا که هر شرکتی بتواند بازار را بگیرد، می‌برد. جهرمی به شرکت‌ها توصیه می‌کند که نکات منفی از هم را در سندیکای تولیدکنندگان مخابراتی مطرح کنند.

توصیه‌ی بعدی جهرمی به اپراتورها است که در شرایط نوسان مداوم نرخ دلار و تحمیل فشار حداکثری به کشور نباید مردم را ابتدا مجبور به استفاده از تجهیزات حوزه‌ی فناوری کنند درحالی‌که قیمت‌ها تحت کنترل نیستند. وزیر ارتباطات می‌گوید اگر شخصی به‌عنوان مسئول امر و مدیریت بخشی انتخاب شده، باید بتواند مشکلات را حل کند؛ درغیر‌این‌صورت و در شرایطی که مشکلی وجود نداشته باشد، همه‌ی افراد توان مدیریت را دارند. 

جهرمی با اشاره به قیمت برخی تجیهیزات مانند مودم که بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان بوده اما حالا که نیاز جامعه بیشتر شده، قیمت آن به بالای دو میلیون تومان رسیده است، اشاره می‌کند که نیازهای مردم باید با تولید داخل برطرف شود و اگر تولید داخل با قیمت مناسب‌تر به بازار عرضه شود، مشتری فراوانی دارد و برکت خود را خواهد داشت.

جهرمی با اعلام گزارش برخی شرکت‌ها که درزمینه‌ی تولید گوشی تلفن همراه فعال شده‌اند، به صاایران اشاره کرد که پس از درخواست وزارت ارتباطات به وزارت دفاع برای ورود به تولید گوشی موبایل، اکنون محصولات تولیدی خود را برای عرضه دراختیار ایرانسل قرار داده است.

جهرمی به شرکت‌های تولیدکننده می‌گوید شرایط باید به‌گونه‌ای مهیا شود که تنها خبر راه‌اندازی یک خط کارخانه به گوش نرسد و محصولات به‌معنای واقعی، در فروشگاه‌ها عرضه بشوند. او بر همین اساس خطاب به شرکت‌ها می‌گوید: «اگر برای تولید به قطعات نیاز دارید، در گمرگ، در تأمین منابع ارزی برای واردات قطعات مشکل دارید، اطلاع دهید تا مشکل شما را حل کنیم؛ چرا که موضوع وفور تجهیزات در بازار و تأمین تجهیزات موردنیاز قشر ضعیف جامعه، تکلیف مهم امروز ما است.»

وزیر ارتباطات با اشاره به هدف اقتصادی سند شبکه ملی اطلاعات مبنی بر اختصاص ۱۰ درصد از سهم تولید ناخالص داخلی کشور به اقتصاد دیجیتال اعلام کرد که ایران با آغاز شبکه‌سازی مورد تحریم ایالات متحده امریکا قرار گرفت. جهرمی می‌گوید: «در بحث امنیت تجهیزات فناوری نیز هر روز می‌بینیم که جنگ تکنولوژی در دنیا وجود دارد و کشورهای مختلف دراین‌باره سوءاستفاده می‌کنند؛ بنابراین بخشی در سند شبکه ملی اطلاعات به تکلیف وزارت ارابتطات مبنی بر امنیت شبکه پرداخته و بر همین اساس حتی سیستم‌عامل کاربردی لایه امنیت باید صد درصد تولید داخل باشد تا امکان نفوذ دشمن فراهم نشود.»

وزیر ارتباطات درانتهای صحبت‌های خود به بهبود وضعیت شبکه‌ی همراه اول در تهران و البرز اشاره و اعلام کرد که این مشکل تحمیلی به همراه اول دیشب برطرف شد. جهرمی همچنین گفت طی ده روز آینده اتفاقات مناسب‌تری در جهت عرضه‌ی خدمات همراه اول خواهد افتاد که با شروع سال تحصیلی و افزایش تقاضا در شبکه ضرورت دارد.

وزیر ارتباطات با اعلام اینکه آزمایش‌های نهایی و تحویل نهایی ماهواره پارس به سرانجام رسیده، خبر داد که پیشرفته‌ترین ماهواره‌ی تولیدی کشور هفته‌ی آینده برای طی مراحل بعدی خود از پژوهشگاه فضایی تحویل سازمان فضایی می‌شود و پس از پارس، نوبت به ماهواره ناهید ۲ می‌رسد.