رئیس رگولاتوری: ادامه‌دارشدن اختلال GPS ممکن است خطر جانی هم برجای بگذارد

ارسال پارازیت روی سامانه موقعیت‌یابی جهانی (GPS) در ایران در حال تبدیل به سنتی سالانه است. با اینکه پیش‌از‌این نیز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) درباره‌ی غیر‌قانونی‌بودن این کار اخطار داده بود که به‌صورت عمدی انجام می‌شود، هر ساله به‌طور موقت شاهد جمینگ GPS هستیم و شکایت رگولاتوری به قوه‌ی قضاییه نیز پس از یک‌ سال، هنوز به مرحله‌ی رسیدگی نرسیده است.

حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس رگولاتوری، درباره‌ی منشأ و دلیل اختلال GPS در ایران به زومیت می‌گوید:

برخی دستگاه‌های حاکمیتی با تصور اینکه برخی تجهیزات ریزپرنده که از GPS استفاده می‌کنند، تهدید محسوب می‌شوند، برای حفاظت از اماکن خاص مسدودکننده GPS را به‌کار می‌برند؛ ولی این موضوع روی سرویس‌های اپراتورهای ارائه‌دهنده‌ی اینترنت ثابت بی‌سیم (FWA) مانند ایرانسل و زی‌تل و مبین‌نت اختلال ایجاد می‌کند و کسب‌وکارهای اینترنتی و مسیریابی آنلاین را با مشکل مواجه می‌کند.

فلاح اضافه می‌کند این مسئله از دو یا سه سال پیش هم‌زمان با استفاده‌ی گسترده از مکان‌یاب و تجهیزات ریزپرنده‌ به‌وجود آمده است. البته رئیس رگولاتوری می‌گوید این سازمان هر بار منشأ ایجادکننده‌ی اختلال را کشف و گزارش می‌کند و اختلال موقتا قطع می‌شود؛ اما درنهایت این کار به‌صورت فرایندی بدون رویه و غیر‌نظام‌مند درآمده و اخیرا دوباره هم رخ داده است. در این زمینه، رگولاتوری شکایتی هم به قوه‌ی قضاییه برده که همچنان در دادسرا است و به نوبت رسیدگی نرسیده. فلاح می‌گوید:

موضوع به دبیرخانه‌ی شورای عالی امنیت ملی هم منعکس شده است و شخص رئیس‌جمهور دستور ویژه‌ای برای رسیدگی به آن داده‌اند. ما از این طریق هم مشکل را پیگیری می‌کنیم.

فلاح ایجاد اختلال را به دو شیوه تقسیم‌بندی می‌کند: «یا GPS را از کار می‌اندازد یا اطلاعات غلط دریافت می‌شود.» در روزهای اخیر هم بارها اتفاق افتاده که موقعیت مکانی افراد در نقاط مختلف روی نقشه در فرودگاه دیده می‌شود. البته این موضوع تنها به تهران مربوط نمی‌شود؛ بلکه در مقاطع و زمان‌های مختلف و شهرهای مختلف شاهد آن هستیم. فلاح می‌گوید: «وقتی GPS از کار می‌افتد، سرویس‌های بسیاری از کار می‌افتند و اطلاعات غلط دریافت می‌شود.»

به‌گفته‌ی معاون وزیر ارتباطات، در روزهای اخیر رگولاتوری گزارش جدیدی درباره‌ی اختلال GPS دریافت نکرده است؛ اما این وضعیت تا هشت روز پیش وجود داشت. او اضافه می‌کند: «ما وظیفه داریم به‌طورمرتب اختلال‌ها را کشف و رفع کنیم؛ ولی این اختلالات عمدی است و بر‌همین‌اساس، موضوع را از تمام مراجع ذی‌صلاح پیگیری می‌کنیم.»

رئیس رگولاتوری درباره‌ی مجاز بودن یا نبودن ارسال پارازیت روی سامانه‌ی موقعیت‌یاب مکانی هم به خبرنگار زومیت می‌گوید:

اصولا ارسال پارازیت روی هر فرکانسی مجازی که مردم یا اپراتور مخابراتی از آن استفاده می‌کنند، غیرمجاز است. استفاده از هرگونه مسدودکننده هم به‌طورکلی در هر باند فرکانسی غیرقانونی است.

حال با اختلالاتی که بدون قاعده و زمان و هر سال روی GPS ایجاد می‌شوند، طبیعی است فعالیت کسب‌و‌کارهای آنلاین با مشکل جدی مواجه شود. حسین فلاح در‌این‌باره فقط به پیگیری موضوع برای رفع سریع‌تر اشاره می‌کند و می‌گوید رگولاتوری خسارت کسب‌و‌کارها را برآورد نکرده؛ اما قطعا فعالیت آن‌ها مختل شده است. دیگران هم می‌توانند پیگیر مسئله و رفع مشکل آن باشند.

البته رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی خطر اختلال روی GPS را به اختلال در سرویس اپراتور و کسب‌و‌کارها محدود نمی‌داند و به خطر جدی‌تری در‌این‌زمینه نیز اشاره می‌کند:

یکی از مخاطرات جدی اختلال روی دستگاه‌های ناوبری هواپیماها است که ممکن است خطر جانی در پی داشته باشد. خود سازمان هواپیمایی در‌این‌باره شاکی است و به‌محض دریافت پارازیت، به ما گزارش می‌دهد. ازآنجاکه سیستم‌های ناوبری هواپیمایی جدید برای موقعیت‌یابی یا تنظیم خود روی GPS کار می‌کنند، به موقعیت‌یابی آن بسیار وابسته هستند. ما هم بارها گزارش داده‌ایم که این ایجاد اختلال می‌تواند به خطر جانی هم بینجامد.