سازمان نصر: تعرفه‌گذاری غلط ماینینگ کسب دومیلیارد دلار سرمایه ارزی را غیرممکن کرد
روز گذشته، نشست سازمان نظام صنفی رایانه‌ای (نصر) با موضوع استخراج رمزارزها و تأثیر آن بر خاموشی‌های اخیر برق برگزار شد. در این نشست، اعلام شد نبود اطلاعات در حوزه‌ی جدید ارزهای دیجیتال و فرافکنی‌های وزارت نیرو در ابتدای ورود این فناوری نو به کشور باعث ایجاد باورهای غلط و کلاه‌برداری‌ها با نام‌هایی همچون پانزی شده است.
به‌گفته‌ی متتخصصان حوزه‌ی رمزارز و بلاک‌چین سازمان نصر، باتوجهبه اینکه در برنامه‌ی پنج‌ساله‌ی توسعه‌ی کشور ایجاد ظرفیت انرژی بیشتر الزامی عنوان می‌شود و موتور محرکه‌ی اقتصاد تولید برق است، وزارت نیرو نتوانسته همگام با این برنامه‌ها پیش رود و ظرفیت انرژی بیشتری تولید نکرده و همین امر موجب خاموشی‌ها در سطح کشور شده است. این در حالی است که نقطه‌ی پیک مصرف برق در زمستان امسال، ۴۳ هزار مگاوات و حتی از پیش‌بینی‌های مرکز مطالعات وزارت نیرو هم کمتر بوده است. عباس آشتیانی، رئیس کمیسیون رمزارز و بلاک‌چین سازمان نصر، در‌این‌باره توضیح می‌دهد:
مرکز مطالعات وزارت نیرو هر سال جداولی برای پیش‌بینی میزان مصرف در سال‌های آینده آماده می‌کند. این مرکز به وزارت نیرو اعلام کرده بود امسال ۶۲ هزار مگاوات پیک مصرف خواهیم داشت. این میزان بسیار کمتر از میزان اوج مصرف درحالحاضر است و وزارت نیرو ملزم بود برای این موضوع برنامه‌ریزی کند و مانند همیشه غافلگیر نشود.
به‌گفته‌ی آشتیانی، ۳۶ درصد مصرف برق کشور به صنایع، ۳۱ درصد به مصرف خانگی، ۱۴ درصد به کشاورزی و ۲ درصد به معابر مربوط می‌شود. در‌این‌میان، وزارت نیرو گفته است میزان برق استفاده‌شده در حوزه‌ی استخراج رمزارز ۳۰۰ مگاوات به‌صورت مجاز است؛ یعنی ۰/۷ درصد میزان اوج مصرف برق.
سازمان نصر: وزارت نیرو به افزایش تولید برق ملزم بوده؛ درحالی‌که نتوانسته است برق مصرفی کشور را طبق پیش‌بینی‌هایش تأمین کند
متخصصان حوزه رمزارز سازمان نصر می‌گویند تمام این‌ها نشان می‌دهد مشکل ناشی از نبود نظارت و برنامه‌ریزی تقسیم بار و میزان بار شبکه است و میزان مصرف و نیاز به انرژی برآورده نشده. همچنین، زیرساخت‌های وزارت نیرو برای صنایع مناسب نیست و اکنون انحصارطلبی این وزارتخانه هم به اوج خود رسیده و صنعت رمزارز پوششی برای سوءمدیریت آن‌ها شده است.
به‌گفته‌ی رئیس کمیسیون رمزارز سازمان نصر، ظرفیت ۳۰۰ مگاواتی اختصاص‌یافته به صنعت ماینینگ نیز مربوط به سرمایه‌گذارانی می‌شود که پیش از تعرفه‌گذاری وزارت نیرو وارد این صنعت شده بودند؛ حال‌آنکه تعرفه‌گذاری غلط باعث شده اکنون سرمایه‌گذاری جدید در حوزه استخراج رمزارز در کشور را شاهد نباشیم و سرمایه‌گذاران را فراری دهیم. آشتیانی در همین زمینه می‌گوید:
گویی سیاست وزارت نیرو این است که منتظر بماند سرمایه‌گذاری جدیدی در حوزه‌ی ماینینگ انجام شود و دوباره تعرفه را افزایش دهد تا صنعتگر به کار در همین شرایط مجبور شود.
آشتیانی اضافه می‌کند ظرفیت برق برای استخراج رمزارز در کل دنیا رقمی معادل ۱۲/۶۰۰ مگاوات است؛ یعنی به‌اندازه‌ی میزان انرژی اتلاف‌شده در ایران. اگر ظرفیت قانونی ۳۰۰ مگاواتی استخراج را در نظر بگیریم، سهم ایران از استخراج رمزارز معادل ۲/۴ خواهد بود و اگر میزان استخراج غیرقانونی را هم در نظر بگیریم، سهم ایران تنها ۵ درصد می‌شود که نمی‌تواند به کمبود انرژی منجر شود. به‌علاوه، اگر وزارت نیرو از استخراج غیرمجاز آگاه بود؛ چرا زودتر جلو آن را نگرفت. بنابر‌این، وزارت نیرو به‌دنبال فرافکنی و شکل‌دهی به افکار مردم است.
به‌گفته‌ی آشتیانی، تعرفه‌های غلط ماینینگ در ایران باعث سوق‌دادن مردم به فعالیت زیرزمینی و غیرشفاف شده و تنها در سال گذشته، کشور را از کسب دومیلیارد دلار سرمایه‌ی ارزی محروم کرده است. اگر ۱۵۰۰ مگاوات برق به ماینینگ اختصاص داده شود، می‌توان ۲۰۰ میلیون دلار ازطریق آن درآمد به‌دست آورد. این در حالی است که صنعت رمزارز و بلاک‌چین مظهر شفافیت هستند و درآمد آن‌ها محاسبه‌شدنی است.
آشتیانی: هیچ سرمایه‌گذار جدیدی جرئت ندارد به حوزه ماینینگ ایران وارد شود
آشتیانی اضافه می‌کند اگر با این حوزه هم مانند دیگر صنایع رفتار شود، سازمان امور مالیاتی به‌سادگی می‌تواند به این مسائل رسیدگی کند و به دخالت و بدعت‌گذاری وزارت نیرو نیازی نیست. آشتیانی افزود: «وزارت نیرو تنها بهدلیل ترس از پیدایش مصرف‌کننده‌ی جدید، با این حوزه سر جنگ پیدا کرده است.»
متخصصان حوزه‌ی رمزارز در نشست سازمان نصر بیان کردند که منطقی نیست ارز دیجیتال در کشور تولید نشود و به خرید آن از خارج کشور مجبور شویم. به‌گفته‌ی آن‌ها، فناوری نوظهور ارز دیجیتال می‌تواند تاب‌آوری کشور ما را در‌برابر تحریم‌ها افزایش دهد و ارزآوری به‌همراه داشته باشد و جلو خروج ارز را بگیرد؛ بااین‌حال، وزارت نیرو در حال تخطی از شعار جهش تولید است و به وظایف خود عمل نمی‌کند.
عباس آشتیانی اظهار می‌کند بنا به آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، نیاز ماهانه‌ی کشور به ارز خُرد حدود ۱۲۰ میلیون دلار است و نبود این میزان ارز بیشترین فشار را به کف بازار وارد می‌کند و باعث تلاطم قیمت‌ها می‌شود؛ حال‌آنکه با اختصاص ۱،۵۰۰ مگاوات برق برای استخراج ارز دیجیتال می‌توان بخش زیادی از تقاضای ارزی بانک مرکزی برآورده کرد.
آشتیانی: تعرفه‌های غلط وزارت نیرو برای ماینینگ، کشور را از دو میلیارد دلار سرمایه ارزی در ماه محروم کرد
آشتیانی به رتبه‌ی اول ایران در راه‌اندازی کسب‌و‌کارهای مجازی در منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید دومین ذخایر بزرگ دنیا در ایران قرار دارد و انتظار می‌رود سهم ۱۰ تا ۱۵ درصدی را در یک تا دو سال آینده از ماینینگ داشته باشیم. سندیکای تولیدکنندگان برق تأمین ۵۰ درصد برق کشور را در دست دارد و نماینده‌ی این سندیکا نیز در نشست سازمان نصر حاضر بود.
فریدالدین معصومی اعلام کرد براساس آمار وزارت نیرو، حجم گاز مصرفی در پاییز ۱۳۹۹ درمقایسه‌با سال گذشته ۲/۲ درصد افزایش یافت و همین حالا ۱۲ هزار مگاوات ظرفیت بی‌استفاده انرژی در کشور وجود دارد که برای نیروگاه‌ها کارایی ندارد؛ درنتیجه به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان خاموشی‌های برق را به ماینینگ ارتباط داد. البته او اشاره کرد استفاده از مازوت امسال ۳۰ درصد افزایش یافته است.
آشتیانی: ایران باتوجهبه ظرفیت‌هایش می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ درصد سهم ماینینگ دنیا را داشته باشد
معصومی تأکید کرد با افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها، به‌راحتی می‌توان ظرفیت استخراج رمزارز را در کشور افزایش داد و این موضوع باعث آسیب به شبکه‌ی برق نخواهد شد. همچنین، او رقم‌های اعلام‌شده‌ی وزارت نیرو درباره‌ی میزان برق اختصاص‌یافته به ماینینگ را غیر‌دقیق خواند.
معصومی چند دلیل را در استفاده‌نکردن از ۱۲ هزار مگاوات ظرفیت انرژی مؤثر عنوان می‌کند. به‌گفته‌ی وی، نرخ خرید برق از نیروگاه‌ها از سال ۱۳۹۴ تاکنون افزایش نیافته است؛ درحالی‌که تورم در تمام حوزه‌های دیگر شدت زیادی یافته است. افزون‌براین، امسال سوخت بیشتری برای نیروگاه‌ها تأمین شد؛ درحالی‌که این نیروگاه‌ها نتوانستند همگام با برنامه‌های پنجم و ششم توسعه پیش روند و این موضوع از بهره‌وری ناامیدکننده‌ی نیروگاه‌ها حکایت می‌کند. نماینده‌ی سندیکای تولیدکنندگان برق گفت بهره‌وری نیروگاه‌های خصوصی ۴۰ درصد و نیروگاه‌های دولتی ۲۶ درصد است و هنوز هم درحال‌کار هستند.
معصومی اشاره می‌کند درصورت حمایت از بخش خصوصی، مشکلات صنعت رمزارز و ارزآوری وزارت نیرو حل می‌شود؛ چراکه وزارت نیرو اکنون ۵۰ هزار میلیارد بدهی دارد که تنها ۱۶ هزار میلیارد آن مربوط به نیروگاه‌های دولتی است. این در حالی است که اگر همان ۳۰۰ مگاوات برق مصرفی را در نظر بگیریم، صنعت ماینینگ می‌توانست هزار میلیارد بدهی وزارت نیرو را برآورده کند.
رئیس کمیسیون رمزارز سازمان نصر به خبرنگار زومیت می‌گوید حتی اگر استفاده‌ی غیرمجاز از برق برای ماینینگ در کشور هزار مگاوات بود، این موضوع به شبکه آسیبی نمی‌رساند و اگر تأمین برق با مشکل مواجه می‌شود، مشکل مربوط به نبود برنامه‌ریزی وزارت نیرو است. نماینده‌ی سندیکای تولیدکنندگان برق هم با تأیید این موضوع می‌گوید مصرف برق ما لب‌به‌لب بوده و همین باعث خاموشی شده است. او اضافه کرد: «درصورتی‌که وزارت نیرو به تعهداتش مبنی بر افزایش ظرفیت برق به‌میزان ۵ هزار مگاوات پایبند باشد، در مصرف برق با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شویم.»
نائب‌رئیس کمیسیون رمزارز سازمان نصر نیز عنوان کرد درحالحاضر واردات کالا در ازای بیت‌کوین را کارخانه‌ها انجام می‌دهند؛ البته این موضوع نمی‌تواند بهدلیل تحریم‌ها در بُعد کلان بین دولت‌ها و کشورها انجام شود؛ بااین‌حال در قانون کشور ما، بیت‌کوین به‌عنوان ارز مقبول گمرکات و وزارت صنعت و بازرگانی قرار دارد. البته خرید‌و‌فروش ارز دیجیتال در ایران غیرقانونی است و ماینرها موظف هستند ارز تولیدی خود را دراختیار بانک مرکزی جهت واردات قرار دهند.
وزارت نیرو هفته‌ی گذشته خبر داد در توافق با ماینرهای مجاز ارز دیجیتال، برق این مراکز دو هفته قطع می‌شود. این در حالی است که طبق گفته‌ی فعالان حوزه‌ی رمزارز، توافقی در این زمینه نشده است و آن‌ها علاوه‌بر چهار ماه دیگر در سال که بهدلیل تعرفه‌ی متغیر و بالای ماینینگ نمی‌توانند فعالیت کنند، اکنون هم دستگاه‌های خود را خاموش کرده‌اند.